Réttur - 01.08.1950, Qupperneq 23

RÉTTUR
183
mótstaða brezku alþýðunnar nú gegn jarðaráni og arð-
ránsframferði yfirstéttar, sem notaði siðskiptin enn til að
auðgast og herða fjötrana. Þessari alþýðu fylgdu víða
kaþólskir klerkar, fyrsta sinni varð nú hennar og þeirra
málstaður sameiginlegur — gegn siðskiptunum.
Það er við hljóm þessara frétta, sem Jón Arason vígbýst
á Hólum og brýtur þær brýr, sem enn voru færar á leið til
sátta. Þegar annaðhvort Björn eða Ari sonur hans mælti
með sáttaboði af Daða hálfu (1550), spurði biskup aðeins:
„Ertu hræddur?" — Hann hefur hugsað, að fyrst barizt
væri í Englandi og Þýzkalandi við tvísýn úrslit, skyldi barizt
einnig hér og reynt að nota mótspyrnuvilja almúgans. Sá
vilji var eins og kveikur, sem beið þess, að kveikt væri.
Skopkviðlingur einn eftir virðulegan kirkjuhöfðingjann,
hálfsjötugan, sýnir ófyrirleitni hans þetta haust. Hann
sendi merkisklerk, Þorlák föður Guðbrands, sem Hóla-
biskup varð síðar, til að handtaka þáverandi lögmann, and-
stæðing sinn. Þorlákur gerði lögmanni atför, en þorði ekki,
þegar til alvöru kom, að berjast og handtaka hann. Jón
kvað blóðugt háð um þessa erindislausu för, sagði enga
hafa verið til varna nema kvenmenn með byssur þrjár, en
lauk með þessu huggunarorði til oddvitans, Þorláks:
Oddvitinn var ekki frekur,
enginn þeirra gerðist sekur.
Hægt er þeim, sem heilum vagni heim að ekur.
Sjálfur hugðist Jón verða kallaður sekur og hirti nú
minnst um, 'hvort hann æki heilum vagni heim.
Skjóta má því inn, að í Þýzkalandi tóku lúterskir menn
að rétta hlut sinn í styrjöldinni á ný, og enska uppreisnin
var kæfð í blóði alþýðunnar, nema tíðkað var að hengja
heldur1 presta hennar.
Aðgerðir biskups þetta ár eru margþættar, en sæmilega
kunnar þorra lesenda. Stórfelldust varð í minni manna
myndin af alþingi 1550, þegar biskup, sem hirðstjórinn taldi