Réttur - 01.06.1962, Síða 24

136
II E T T u n
merkur, en brenndu og sprengdu hvert einasta mannvirki í þessum
landshluta áður en þeir yfirgáfu hann. Lapparnir einir urðu eftir
á Finnmörku, því þeir höfðust við á fjöllum uppi með hjarðir sínar.
Enda höfðu þýzku herjunum þótt þeir ódælir viðureignar meðan á
stríði stóð.
Það var ekki aðeins að íbúðarhús norskra fiskimanna í Norður-
Noregi væru horfin þegar friður komst á, heldur var ekki uppi-
standandi ein einasta hryggja eða fiskvinnsluhús í öllum Norður-
Noregi þegar stríði lauk.
En þrátt fyrir, að allur fjöldinn aí íbúum Finnmerkur varð að
hverfa frá sínum heimahyggðum í stríðslok, þá var sú taug römm
er rekka dregur föðurtúna til, — eins og segir í spekimálum. Synir
og dætur norðursins undu ekki hag sínum í suðlægari hlutum Nor-
egs þó atvinnu væri þar að fá. Og því var fljótt hafizt handa að
endurreisa alla byggðina í Norður-Noregi.
II. Endurreisn Finnmerkur.
Eitt glæsilegasta átakið í sögu Noregs, er uppbygging Finnmerk-
ur, sem framkvæmd hefur verið á árunum sem liðin eru síðan
heimsstyrjöldinni lauk. Að þessu glæsilega átaki hefur staðið öll
norska þjóðin á margvíslegan hátt. Með beinum ríkisfjárframlögum
og ineð því að beina norsku fjármagni í atvinnufyrirtæki ó Finn-
mörku.
Þetta er forsagan að því, að A/S Findus var stofnað í Hammer-
fest, einum nyrzta bæ Noregs. A/S Findus eða hlutafélagið Findus
eins og sagt er á íslenzku máli, var strax í upphafi stórt í sniðum
enda ætlað það hlutverk að sjá íbúum heils bæjarfélags fyrir atvinnu
að stórum hluta. A/S Findus var stofnað sem hlutafélag með fyrir-
greiðslu og stuðningi norska ríkisins. En þar sem í mörg horn var
að líta hjá Norðmönnum í hinni miklu uppbyggingu, þá tóku þeir
fegins hendi við fjárstuðningi frá grannaþjóð. Enda mun sænska
félagið A/B Marabou hafa átt talsvert hlulafé í A/S Findus allt frá
upphafi.
Hvað er A/S Findus? Það má segja að í upphafi liafi staðið að
stofnun þessa fyrirtækis norska félagið Freia og sænska félagið
Marabou. Findus er stærsta fiskiðnaðar- og útgerðarfyrirtæki á
Norðurlöndum. Þelta félag hefur á undanförnum árum rekið 14—15
togara og unnið aflann í hraðfrystar afurðir í eigin fiskiðjuveri.
Auk þess hefur félagið keypt nýjan fisk til vinnslu af fjölda vél-