Réttur - 01.01.1966, Blaðsíða 8

8
R E T T U R
inyrtur að undirlagi Frakka. En um langt skeið voru skæruliða-
herir hans svo sterkir að Frakkar urðu að viðurkenna stjórn hans
yf.ir stórum hluta landsins. Og Ho-Chi-Minh minnti á Luong-ngoc-
Quyen, sem stjórnaði uppreisninni 1917—18. Og hann minnti á
uppreisnirnar 1930 og 1940: þrjár uppreisnir gegn japanska hern-
um. Og hann minnti á forna frelsisbaráttu á 13. og 14. öid gegn
mongólsku keisaraættimi Jiián, sem þá réð Kína og réðst á Viet-
nam.
Það var glæsileg saga þrotlausrar sjálfstæðisbaráttu, sem þessi
hrausta, fátæka þjóð átti að baki, — og Ho-Chi-Minh kunni ekki
síður en Jón Sigurðsson að láta söguna og minningarnar um afrek
forfeðranna eggja nútímann til dáða.
Tvö ár sat Ho-Chi-Minh í dýfiissum Kuomintang (Ssjang-Ka.i-
Sheks).
Loks 1944 tekst honum að komast til Vietnam.
í ágúst 1945 rís þjóð Vietnam upp gegn japanska hernámsliðinu
og sigrar það. Þann 25. ágúst 1945 er bráðabirgða-ríkisstjórn Viet-
nam mynduð undir forsæti Ho-Chi-Minh. í marz 1946 kýs þjóð-
jiing.ið Ho-Chi-Minh til forsætisráðherra. Hann stjórnar samning-
unum við frönsku ríkisstjórnina, sem viðurkennir síðan hátíðlega
(6. marz og 14. sept.) sjálfstæði Vietnam og ríkisstjórn þess.
Síðan svíkja frönsku valdhafarnir sáttmálann og ráðast í des-
ember 1946 á Vietnam. 1 átta ár heyr nú þjóð Vietnam undir for-
ystu Þjóðfylkingarinnar og Ho-Chi-Minh frelsisstríð sitt. Frægustu
hershöfðingjar Frakka tapa í þessu — „skítuga stríði“ — eins og
franskir föðurlandsvinir kölluðu það — hæði mannorði, herfrægð
og styrjöldinni sjálfri. Þegar Dien Bien Phu-v.irkið varð að gefasl
upp 1954, fengu ræningjaherir Vesturlanda ])á lexíu, sem aðeins
jjeir vesturheimsku hafa ekki lært enn.
Ho-Chi-Minh varð forseti hins frjáisa Norður-Vietnam. Alþýðan
lók þar völdin. Bændurnir fengu jarð.irnar, sem þeir unnu á. Verka-
menn herjanna reyndu að vernda verksmiðjurnar. Frönsku ræn-
ingjarnir ætluðu t. d. að stela raforkuvélum raforkuversins í Haip-
hong, en verkamenn hindruðu J)að. En þessum fínu frönsku herr-
um, sem höfðu lifað sem ræningjar og læddust nú hurt sigraðir og
gerðust þá j)jófar, tókst að stela vélum sementsverksmiðjunnar í
Haiphong! En verkalýður Vietnam kom vélunum upp aftur, — með
sovézkri og kínverskri aðstoð, — og 1957 var sementsverksmiðjan
þeirra farin að framleiða 160 þúsund smálestir af sementi á ári,