Réttur - 01.06.1936, Side 29

auðmagnsins er líka í höndum erlends auðvalds,
scm veikir aðstöðu þess innlenda.
Næstum allir stórgósseigendurnir eru Spánverjar, að
þjóðerni. Að því leyti er borgarastéttin klofin. Því
að í aðal-iðnaðarhéraði Spánar, Kataloniu, er borg-
arastéttin aðallega af katalónskum ættum. Mótsetn-
ingarnar milli gósseigenda og stóriðjuhölda mýkjast
mjög við það, að þeir síðarnefndu njóta einnig góðs
af rentutekjunum af jörðum. Þessar stéttir hafa líka
unnið saman að hækkun tolls, bæði á iðnaðar- og
búnaðarvörum. Og loks hafa burgeisarnir átt hauk í
horni, þar sem ríkisstjórn gósseigenda var, til þess
að bæla niður óánægju verkamanna.
Frá sögulegu sjónarmiði, varð sein auðvaldsþró-
un þess valdandi, að spánska borgarastéttin hlaut
það hlutverk að framkvæma byltingu sína á tíma-
bili stórveldastefnunnar (imperialismans). En þá er
sú stétt þegar orðin afturhaldssöm og öreigabylt-
ingin vofir yfir. Þess vegna hefir spánska borgara-
stéttin stöðugt tvístigið milli byltingar og afturhalds;
talað fagurlega þegar byltingaraldan fór vaxandi,
en þegar ganga átti að lénsvaldinu og kirkjunni,
lenti allt í káki. En þegar búnaðarbyltingin hafði yf-
irhöndina, með stuðningi byltingahreyfingarinnar,
sveik borgarastéttin. Og loks lenti hún svo sem iðr-
andi syndari í skauti afturhaldsins og hjálpaði dyggi-
lega til þess, að berja niður verkamenn og fátæka
bændur.
c) Efnaðir bændur eiga jarðir 20—100 ha. að
stærð. En þess er enginn kostur að áætla fjölda
þeirra, vegna þess, hve hagskýrslurnar eru óná^
kvæmar. Hagskýrslurnar spönsku er enn síður en
í öðrum löndum hægt að nota til þess að komast
að stéttaskiftingunni. Eigandi 100 ha. af hrjóstrugu
beitilandi á meginlandi Spánar getur átt í mesta
basli. En eigandi 20 ha. af áveitulandi, vín- eða
ólívugörðum, er stórríkur maður. Svo virðist samt,
109