Réttur - 01.06.1936, Side 31

að segja í innanríkispólitík en út á við, ef til stríðs
kemur“. (Madariaga s. 159).
Liðsforingjarnir stofnuðu með sér félög, ,,Jun-
tas“.
„Félög liðsforingja voru skipulögð af mikilli al-
úð, agi allur og regla var til fyrirmyndar. Hefði
þetta verið í þágu hersins, hefði verið um straum-
hvörf að ræða“. (Madariaga s. 269).
Liðsforingjafélögin voru áhrifarík meðal stjórn-
málamanna og inn undir hjá konungi. Alfons XIII.,
síðasti konungur Spánverja, var í nánu sambandi
við þau.
Konungurinn
„krafðist þess, að 'geta án íhlutunar ráðherra
náð tafarlaust sambandi við yfirhershöfðingjana.
Ilerkostnaðurinn var nokkuð, sem venjulegir
borgarar ekki máttu minnast á“. (Mad. s. 162).
Einræði Primo de Rivera var sett á stofn í sam-
ráði við konung með liðsforingjauppreisn.
Það er andbyltingasinnað afturhaldið, sem þarf
á liðsforingjafélögunum að halda til þess að berja
niður bændur og verkamenn.
Án efa hefir vöxtur byltingahreyfingarinnar auk-
ið á sundurlyndið meðal ótignari liðsforin'gja, sem
flestir eru smáborgarar. Enda tóku þó nokkrir liðs-
foringjar þátt í baráttu verkamanna í Astúríu í
okt. 1934. Að öllu samanlögðu virðast samt liðsfor-
ingjafélögin vera styrkar stoðir afturhaldsins.
c) Smáborgarar bæjanna hafa mikið að segja á
Spáni. Vegna þess hve landið er langt aftur úr, er
fjöldi handiðnaðar- og verzlunarmanna tiltölulega
meiri en í nágrannalöndunum. Ætla má, að hann
sé um ein milljón. Pólitísk þátttaka þeirra er enn
þyngri á metaskálunum fyi*ir það, að þeir búa á
miðstöðvum pólitíska lífsins — í stórborgunum.
Smáborgararnir á Spáni tvístíga, eins og annars-
staðar, milli íhaldsins og verkamanna. Kirkjan með
111