Réttur - 01.08.1981, Blaðsíða 35

ályktunartillögu árið 1930 um alþýðutrygg-
ingar.
Tillagan var á þessa leið: Alþingi ályktar
að skora á ríkisstjórnina að skipa þriggja
manna milliþinganefnd til þess að undirbúa
og semja frumvarp til laga um alþýðutrygg-
ingar, er nái yfir sjúkra-, elli-, örokru-, slysa-
, mæðra- eða framfærslutryggingar og at-
vinnuleysistryggingar o.s.frv.
í umræðum um tillöguna sagði Magnús Jónsson m.a.
eftirfarandi:
„Háttvirtur framsögumaður (Haraldur Guðmunds-
son) sagði eitthvað á þá leið að þetta mál væri eitt af
þeim nútímamálum, sem við Islendingar værum lengst á
eftir í. Aumingja ísland!”
„Eitt af þeim málum sem sósíalistar nota til agita-
sjóna, eru tryggingamálin. Eftir þvi sem sósíalistar eru
sterkari eftir því er meira um allskonar tryggingar...
Allt... fjötrað og flækt í eintómum tryggingum...”
,,... tekið stórfé frá atvinnufyrirtækjum...”
,,... mun greiða atkvæði ámóti þessari tillögu.”
Þegar lögin um alþýðutryggingar árið
1936 voru til umræðu á alþingi kom margt
og merkilegt fram hjá andstæðingum
alþýðutrygginga.
Thor Thors, en hann hafði mest á móti atvinnuleysis-
tryggingakaflanum í lögunum: „Við sjálfstæðismenn
leggjum á móti atvinnuleysistryggingum. í landi þar sem
svo mikil árstíðavinna er sem hér hlýtur atvinnuleysi enn
sem komið er jafnan að vera á vissum tímum árs. Ef til
vill breytist þetta með vaxandi iðnaði, en þegar landbún-
aður og sjávarútvegur eru aðalatvinnuvegirnir verður að
reikna með slíku atvinnuleysi.”
„t fjórða lagi teljum við að þetta frumvarp sem felur
það í sér að styrkja atvinnuleysingja í kaupstöðum sé
enn eitt nýtt og öflugt spor í áttina til þess að raska alveg
atvinnulífi þjóðarinnar með því móti að ginna til kaup-
staðanna ennþá fleira fólk úr sveitum landsins en það
sem forsjárlaust og fyrirhyggjulaust hefur flutt á undan-
förnu árum hingað á mölina.”
„Hitt er vitanlegt að sósíalistum er þetta mikið áhuga-
mál og það er fyrst og fremst af flokkslegum ástæðum.
Þeir hafa mikið á undanförnum árum talað um atvinnu-
leysistryggingar og önnur fríðindi, sem þeir ætluðu að
veita verkalýðnum í kaupstöðum ef þeir kæmust til
valda, og nú er komið að því að þeir þurfa að standa við
Brynjólfur Bjarnason
alþm., ráðherra í nýsköpunarstjórninni. Hafði flutt lög-
in um atvinnuleysistryggingar margoft — og fleiri þing-
menn sósialista líka, er þau loks voru knúin fram með
verkfalli 1955.
loforð sin. Og þetta skipulag ?r sósíalistum býsna hag-
kvæmt, því eins og ég gat um áðan, þá eiga stjórnir
verkalýðsfélaganna á hverjum stað að ráða því, á hvern
hátt þessu atvinnuleysisfé er úthlutað og þarf enginn að
efast um að þessi hlunnindi verði fyrst og fremst hlut-
skipti hinna útvöldu.”
„Ég hygg að þetta sem ég hef 'nú bent á nægi í bili til
að sýna fram á að þessar atvinnuleysistryggingar eru,
eins og nú hagar í þjóðfélaginu, býsna viðsjárverðar.
Það er svo margt sem er miklu meira aðkallandi og meiri
nauðsyn að leggja fram fé til heldur en til atvinnuleysis í
kaupstöðum.”
Jakob Möller: „Það er mikið skvaldrað um það, hvað
þetta sé stórfellt mannúðarmál, það sé svo mikill stuðn-
ingur af styrktarstarfseminni í landinu. Nú eigi að
hjálpa öllum. Þó er langt síðan að gerðar voru allvíð-
tækar ráðstafanir til þess með lögum hér á landi að veita
fátæku og ellihrumu fólki opinber hjálp. Ég hygg að
147