Réttur - 01.01.1982, Blaðsíða 16

hans, tæki við af honum og tryggði þjóð-
unum frið að stríði unnu. Því vildi hann
fá Henry Wallace varaforseta fyrir sig á
flokksþingi demókrata í júlí 1944 í
Chicago. Hann vissi hve heilsu sinni
hrakaði og vildi umfram allt tryggja frið-
arstefnu sigur. — En auðmannaklíka
Wall Street vildi fá auðsveipan, kaldrifj-
aðan, samviskulausan þjón sinn í
embættið og fékk það.: Truman.
Strax að stríðinu loknu hóf því
Truman hið kalda árásarstríð „hernað-
ar- og stóriðju-klíkunnar” gegn mann-
kyninu, er nú skyldi undirorpið drottnun
þessarar klíku, er ofmetnast hafði af gíf-
urlegum stríðsgróða sínum og einokun
kjarnorkusprengjunnar.
Afleiðingin er að mannkynið er nú á
barmi tortímingar í kjarnorkustríði.
Þetta óttaðist Sósíalistaflokkurinn, er
Roosevelt féll frá. Því segir m.a. í leiðara
Þjóðviljans 14. apríl 1945 undir fyrir-
sögninni „Roosevelt látinn.”:
„Roosevelt Bandaríkjaforseti er látinn.
Þessi helfregn er reiðarslag fyrir alla þá, sem unna
frelsi og treysta á frið komandi kynslóðum til handa.
Mitt í glæsilegustu sigurfregnunum af striðinu berst
þessi harmafregn um ósigur, sem lífið hefur beðið i bar-
áttunni um friðinn.
Með Roosevelt er hniginn einn af fremstu stjórnskör-
ungum veraldarsögunnar, góður og vitur maður, sem
þjóð hans mun ætíð setja á bekk með Washington,
Jefferson og Lincoln.
Hann féll á verðinum sem æðsti leiðtogi Bandaríkja-
hers. Hann fórnaði lífi sínu vitandi vits eins og þúsundir
landa hans hafa gert í þessu stríði. Hann vissi um sína
veilu, en svaraði því einu til, er skorað var á hann að
gefa kost á sér í fjórða sinn, að ekki dygði sér frekar að
koma sér hjá því að uppfylla skyldurnar við föðurlandið
en öðrum hermönnum. Hann lét eitt yfir þá alla ganga,
sig og hina.
Roosevelt féll, en hélt velli.
Sigurinn í styrjöldinni var honum vís, er hann dó.
•
Roosevelt stóð nú einmitt á þeim tímamótum, þegar
mannkynið allt þurfti á stjórnvizku hans að halda meir
en nokkrusinni fyrr.
Sigurinn í stríðinu var unninn.
Baráttan um friðinn er framundan.
Það veit enginn — og verður ef til vill aldrei séð hve
miklu mannkynið hefur tapað við missi Roosevelts.
Roosevelt sýndi það 1932 hve kröftuglega hann tók á
þeim vandamálum Bandaríkjanna, sem undir illri og
óviturri forustu hefði getað leitt þau ríki inn á sömu
brautir og Hitlers.
Einmitt nú var framundan samsvarandi verkefni
aftur: að stýra Bandarikjunum fram hjá kreppum og at-
vinnuleysi, skapa farsæld og frið í heiminum með sam-
starfi þjóðanna. Trú Bandaríkjaþjóðarinnar á þessum
leiðtoga hennar var svo mikil, að hann gat fengið hana
til nýrra, djarfra átaka, sem öðrum máske mistókst.
Þess vegna hefur friðurinn misst svo mikið við fráfall
Roosevelts.
Vér íslendingar eigum ef til vill allra þjóða mest undir
því að friður haldist. Engir myndu verða jafnilla úti og
vér, ef Evrópa og Ameríka berðust.
Vér höfum því í Roosevelt eigi aðeins misst ágætan
leiðtoga lýðræðisafla heims, — mann, sem viðurkenndi
rétt þjóðar vorrar til fulls frelsis. Vér höfum og misst
einn af beztu byggingameisturum friðar þess, sem ham-
ingja vor og alls mannkyns veltur á.
Það er því ekki að ástæðulausu að Roosevelt er syrgð-
ur hér á landi, enda munu þess engin dæmi að erlendur
þjóðhöfðingi hafi verið íslendingum svo harmdauði sem
hann.”
16