Réttur - 01.01.1982, Blaðsíða 61

íslendingar þurfa að ná álverinu inn í íslenska lögsögu.
legar kröfur um hækkun á raforku til ál-
versins. í því máli er staðan sú, að álverið í
Straumsvik fær um helming allrar raforku
sem Landsvirkjun framleiðir, en þeir skila á
móti ekki nema einum fjórða af tekjum
Landsvirkjunar. Hinsvegar keyptu almenn-
ingsveitur þriðjung af orku Landsvirkjunar,
en sáu henni fyrir tveimur þriðju hlutum
teknanna árið 1980.
En þessi viðmiðun ein segir i sjálfu sér ekki
mikið. Það sem taka þarf mið af eru raf-
orkugreiðslur í öðrum löndum til svipaðra
fyrirtækja. Þá blasir við að vart er finnanlegt
álver sem ekki greiðir helmingi meira fyrir
raforkuna en ísal gerir. Það telst vera hag-
kvæmur rafmagnssamningur í Evrópu, þar
sem raforkuverð er þrefalt hærra en hjá ísal.
í Tennessee í Bandaríkjunum greiðir Alu-
suisse sjálft um fimmfalt hærra orkuverð
heldur en í Straumsvík. Það er því engan
veginn ósanngjörn krafa að raforkuverð til
álversins í Straumsvík verði þrefaldað. Það
myndi hinsvegar gjörbreyta allri rekstrar-
stöðu Landsvirkjunar. í stað tapreksturs,
eins og árið 1980, væri hægt að reka hana á
sléttu og að auki mætti lækka verð á raforku
til almenningsveitna um heil 60%, og munar
um minna fyrir almenning.
En sú krafan sem mestu máli skiptir að
gera á hendur Alusuisse er að íslendingar
eignist álverið í áföngum, og það komist þar
með inn í íslenska lögsögu, svo að ekki þurfi
að stofna til alþjóðlegrar rannsóknar til að
fá sjálfsagðar bókhaldslegar upplýsingar, og
til að íslendingar nái undirtökunum í rekstri
þessa fyrirtækis, sem rekið er á íslandi án
þess að íslendingar fái þar miklu um ráðið.
Fordæmi Alusaf í Suður Afríku sýnir okkur
hve mikilvæg meirihlutaeign getur verið.
Það er nauðsyn mikil að þjóðin geti sam-
einast um þessar meginkröfur á hendur hin-
um svissneska auðhring: að upp verði tekin
eðlileg viðskipti með súrál og rafskaut, að
raforkuverð hækki mjög verulega og að ís-
lendingar eignist álverið í áföngum.
Reynslan hefur sýnt okkur að allar viðvar-
anir sósialista gagnvart innreið erlendrar
stóriðju áttu við rök að styðjast. Nú ríður á
að sósíalistar hafi forystu um að bæta úr
þeim mistökum sem gerð voru í nafni stór-
iðjudýrkunarinnar. Aðrir verða ekki til að
leita réttar íslendinga.
61