Réttur - 01.01.1982, Blaðsíða 23

Úr ræðu Sigfúsar 16. maí 1951 (síðari hiuto
,,Ég lít aftur í tímann um hundrað ára bil. Lækurinn liðast frá tjörn til sjávar. Húsin,
sem við stöndum við, eru ekki til. Grænt sefið grær á bökkum lækjarins. Menntaskól-
inn gnæfir í allri sinni látlausu fegurð uppi í brekkunni, og litlu norðar stendur lágreist
fangahús, stjórnarráð nútíma íslands. Neðan við Menntaskólann er lítil trébrú yfir læk-
inn, skólabrúin, þar stendur her manns grár fyrir járnum. Uppi í litla salnum í norður-
enda skólans sitja Islendingar á þingi, íslendingar, sem krefjast réttar síns úr hendi er-
lendrar þjóðar. Þeim er stjórnað af erlendum sendimanni, Trampe greifa. Hann vill
troða á þingsköpum, þingvenjum og lýðræði, og slítur fundi. Þá er það, að íslendingur-
inn rís upp í öllum sínum mætti, með allar sínar erfðavenjur að baki, og segir: ,,Ég mót-
mæli”. Og þjóðin gervöll tekur undir og segir: ,,Vér mótmælum. Vér mótmælum
allir!” Þjóðinni var svo lýst á þessum tímum, að hún væri hnípin þjóð í vanda, í lág-
reistum hreysum, fátæk og snauð. En um gervallar sveitir lifði íslenzk menning, íslenzk
tunga, íslenzkur kjarkur og karlmennska, og íslendingurinn sagði: ,,Ég mótmæli. Vér
mótmælum.”
Síðan er liðin öld, rétt öld í sumar, öld mikilla atburða, mikilla framfara. íslenzka
þjóðin hefur sótt skeiðið fram á við, örugg og markviss. Hún var að sækja rétt í hendur
erlends valds. Hún var að mótmæla erlendri fjárkúgun og erlendri stjórnarfarskúgun.
Og hún vann sinn mikla sigur 1918 og sinn lokasigur 1944. Hún varð frjáls af því að vér
mótmæltum allir. Hún myndaði verkalýðsfélög, hún myndaði samvinnufélög til þess að
efla kjör sín og auka menningu sína.
Og í dag er hér ekki hnipin þjóð í vanda. í dag er hér rík þjóð, þjóð sem á nútímatæki
23