Réttur - 01.01.1982, Blaðsíða 27

,,Að sjálfsögðu var ekki haft
samráð við kommúnista.”
(Fyrri hluti rœðu Sigfúsar 16. maí 1951)
Tvö ár liðu frá svardögum ráðherra og þingmanna Sjálfstæðisflokksins,
Framsóknar og Alþýðuflokksins, marggefnum loforðum að innganga ís-
lands í Atlantshafsbandalagið skyldi aldrei hafa í för með sér herstöðvar á
friðartímum. Tvö ár — og þá var þingmönnum sömu flokka hóað saman í
Reykjavík. An þess að þing væri kvatt saman gerði ríkisstjórnin ólöglega
samninga við Bandaríkin um hernám íslands. Sósíalistaflokkurinn einn mót-
mælti. Útifundur sem flokkurinn boðaði til í Reykjavík 16. maí varð einn
fjölmennasti fundur sem haldinn hefur verið á íslandi, einhuga í mótmælum
sínum gegn því sem gerzt liafði. Á fundinum töluðu Einar Olgeirsson, Sigfús
Sigurhjartarson og Brynjólfur Bjarnason. Sigfús flutti ræðu sína blaðalaust,
en hún var tekin á stálþráð. Er þetta fyrri hlutinn, síðari hlutinn prentaður
áður á bls. 23—24.
Háttvirtu fundarmenn!
,,Að sjálfsögðu var ekki haft samráð við
kommúnista.”
Þessi orð standa skrifuð á fyrstu síðu
Morgunblaðsins þann 8. þ.m. Þar er frá því
sagt, að erlendur her er í landið kominn. þar
er frá því sagt, að ríkisstjórnin hafi þar um
gert samning við Bandaríki Norður-
Ameríku. Og þar er frá því sagt enn fremur,
að þingmenn hinna svokölluðu borgara-
flokka hafi setið á launfundum, og þeir hafi
fallizt á gerðir ríkisstjórnarinnar. Og svo
kemur hin látlausa setning: ,,Að sjálfsögðu
var ekki haft samráð við kommúnista.”
Þessi setning í öllu sínu látleysi segir okkur
stórfellda sögu, sögu sem skylt er að nema og
skilja. Og hver er sú saga?
Það er upphaf þess máls, að vissulega
mátti orða setninguna á aðra lund. Það mátti
segja: Að sjálfsögðu var íslenzka þingræðið
fótum troðið og raunverulega afnumið þegar
hinn erlendi her kom í landið. Og þegar nú
þess er gætt, að þeir flokkar þrír, sem að
þessu standa, hafa talið og telja sig fyrst og
fremst verði lýðræðis og þingræðis, þá hlýt-
ur öllum að verða ljóst, að einhver mikil saga
er að gerast, þegar því er lýst yfir skefjalaust
og blátt áfram: Það var sjálfsagt að afnema
og fótum troða lýðræðið og þingræðið í
landinu. Því vissulega er hver sú gerð, sem
þingmenn gera utan þings, einskis verð frá
stjórnlagalegu sjónarmiði. Og vissulega var
enginn sá aðili íslenzkur til, sem hafði rétt til
að gera þann samning, sem gerður var, utan
Alþingi íslendinga eitt, sitjandi á lögform-
legum fundi.
En hver er hin mikla saga, sem öllu þessu
27