Réttur - 01.08.1976, Qupperneq 5

bein afleiðing iaunahækkana. Þessi atlaga
ríkisstjórnarinnar mistókst vegna þess hve
hörkulega Alþýðusambandið brást við.
I samræmi við það sjónarmið, að barátta
verkalýðshreyfingarinnar eigi ekki að vera
bundin við þrönga kjarabaráttu, ákvað sam-
bandsstjórn Alþýðusambandsins á s.l. hausti,
að eitt helsta verkefni komandi Alþýðusam-
bandsþings yrði gerð sérstakrar stefnuskrár.
Slíkt pólitískt stefnuplagg hefur ekki verið
til í Alþýðusambandinu síðan sundur skildi
með því og Alþýðuflokknum. Drög að þess-
ari stefnuyfirlýsingu eru nú til meðferðar í
verkalýðsfélögunum. Þótt slík stefnuskrá
verði vart fullkomin við fyrstu gerð getur
hún samt sem áður haft gífurlega þýðingu.
Það að vekja innan verkalýðsfélaganna um-
ræðu um gerð þess þjóðfélags, sem við vilj-
um skapa, og fjalla um leið um hvernig
skuli beita afli verkalýðssamtakanna til að ná
fram hinum þjóðfélagslegu markmiðum, get-
ur bæði gefið verkalýðsfélögunum mikil-
væga leiðsögn og vakið verkafólkið til fé-
lagslegrar vitundar og virkari þátttöku í
samtökum sínum.
IV.
Eitt megininntak þeirra stefnudraga, sem
nú liggja fyrir er krafan um aukið lýðræði
á öllum þjóðlífssviðum. í því sambandi er
lögð hvað mest áhersla á aukin völd verka-
fólksins í atvinnulífinu. Þeim auði sem mynd-
ast í þjóðfélaginu af vinnu verkafólksins sé
stjórnað og ráðstafað af því sjálfu, ýmist
beint með áhrifavöldum í fyrirtækjum og á
vinnustöðum, eða gegnum lýðræðislegar
valdastofnanir þjóðfélagsins.
Einmitt með hliðsjón af reynslu síðustu
mánaða verður að koma í veg fyrir það of-
urvald, sem eignastéttin hefur í krafti eignar
á atvinnutækjunum og nánast einræðisstjórn-
un á fyrirtækjum ýmist í eigu fólksins sjálfs
eða reknum fyrir almannafé. Eignaskipulag-
inu verður að breyta á þann veg, að eigna-
rétmrinn hindri ekki nýtingu auðlinda né
réttláta skiptingu auðsins í þjóðfélaginu. Það
verður að koma í veg fyrir að peningaöflin
geti í raun ráðið stjórnmálaflokkum og keypt
foringja þeirra til fylgilags.
Þótt verkalýðssamtökin sjálf marki sér
stefnu, mega stjórnmálaflokkar verkalýðsins
ekki leggja slíkt starf á hilluna. Þegar verka-
lýðshreyfingin telur sér öðru fremur nauð-
syn á pólitískum styrk, þá er auðvitað ætlun-
in að sækja hann til þeirra flokka sem byggja
á hugsjónum sósíalisma og þjóðfrelsis.
Verkalýðssamtökin á Islandi, sem um
stundarsakir verða að búa við íhaldsmenn í
forystu ýmissa stærstu verkalýðsfélaga lands-
ins, geta við slík skilyrði ekki orðið leiðandi
í hugmyndafræðilegri umræðu sósíalismans
á Islandi.
V.
í verkalýðsflokkunum fer nú einnig fram
umræða og endurmat á stöðu flokkanna og
starfi.
Margir helstu liðsmenn Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna telja með réttu að
höfuðmarkmiði flokksins, sameiningu vinstri
manna, verði betur þjónað með öðrum hætti
en áframhaldandi starfsemi Samtakanna.
Þessar vikurnar fer nú fram endanlegt upp-
gjör málsins. Er líklegt að það fari á þann
veg, að flokkurinn verði lagður niður á
landsvísu, þótt einstaka flokksdeildir geti
starfað áfram um smndarsakir. Fyrir liggur,
að flestir fylgismenn Samtakanna munu þá
ganga til liðs við Alþýðubandalagið eða Al-
þýðuflokkinn.
Alþýðuflokknum virðist ætla að ganga illa
.141