Réttur - 01.08.1976, Blaðsíða 50

Því varð Rjazanov fyrir barðinu á hefnigirni
hans, hrakinn frá Marx-Engels-stofnuninni
1931 og mun hafa dáið 1938.
Þegar „Rétrnr" kom fyrst út sem málgagn
okkar marxista, var sagt frá Marx-Engels-
stofnuninni og Rjazanov, (bls. 78—79 í 11.
árg.). Eg hafði skrifað Rjazanov og sent safn-
inu eintak af „Kommúnistaávarpinu" á ís-
lensku, því þeir safna þar öllum þýðingum á
rimm Marx og Engels. Stóð ég í nokkrum
bréfaskriftum við hann og vonaðist eftir að
hitta hann 1928, er ég kom í fyrsta sinn til
Moskvu og heimsótti „Marx-Engels-stofnun-
ina" í gömlu höllinni, — sem nú er Marx-
Engels-safn. En Rjazanov var þá í Berlín sem
oftar, svo við sáumst aldrei.
II.
SKIPULAG OG STARFSEMi
STOFNUNAR
MARXISMANS - LENÍNISMANS
Síðastliðið sumar, í byrjun júlí, átti ég
langt og mikið viðtal við Alexander A. Solo-
viev, sem er aðstoðarforstjóri „stofnunar
Marxismans-Leninismans" og forstjóri skjala-
safns stofnunarinnar. En stofnun þessi er til
orðin 1933 við sameiningu Marx-Engels-
stofnunarinnar og Lenín-stofnunar, sem
grundvölluð var 1923, og stofnunar, sem
helguð var byltingunni og sögu hennar.
Stofnunin starfar í sjö deildum og eru
verkefni hverrar um sig þessi:
I. Hin fyrsta sér um útgáfu á ritum Marx
og Engels og svo Leníns. Eru margar útgáf-
ur komnar út af hvorum heildarritum fyrir
sig áður en ráðist er nú í 100 binda MEGA-
útgáfuna er fyrr gemr. Munu tvær útgáfur
áður vera komnar af ritum Marx og Engels,
en fimmta útgáfan af ritum Leníns er nú
brátt öll komin, 60 bindi alls með um 500
skjölum, sem ekki hafa áður birtst. — Þá
sér og þessi deild um útgáfu á ævisögum
Marx, Engels og Leníns, vandaðar útgáfur
með fjölda mynda. Ennfremur er verið að
gefa út sérstaka „kroniku" um líf Leníns,
þar sem reynt er að rekja starf hans hvern
dag, kom 6. bindi þessarar ævi-kroniku út
í fyrra af 12 fyrirhuguðum. (Slíkar ævi-
kronikur hafa verið gerðar um Púschkin og
Leo Tolstoy áður).
II. Onnur deild annast heimildaútgáfu á
sögu Kommúnistaflokks Sovétríkjanna, fund-
argerðir flokksþinga, ákvarðanir á ráðstefn-
um og fullskipuðum fundum miðstjórnar.
Ennfremur er þar safnað gögnum um þessa
sögu: myndum, kvikmyndum, — ekki hvað
síst um líf Leníns. Eru til filmur, 874 metrar,
með myndurn af Lenín, mest tekið af út-
lendum félögum. Saga Kommúnistaflokksins
kemur út á vegum þessarar deildar og eru 6
bindi komin út, sum í tveim hlutum.
III. Þriðja deildin er smærri en hinar og
hefur sérstaklega með alla rannsókn á skipu-
lagsmálum að gera, svo og hugmyndum og
framkvæmd á hlutverki flokks, starfsaðferð-
um, lögum og slíku.
IV. Fjórða deildin er tiltölulega ný, 6 ára.
Þar er fjallað um vissa þætti þjóðfélagsþró-
unar, einkum þessa þrjá: 1. Rannsókn á hinu
sósíalistíska þjóðfélagi Sovétríkjanna og
vandamálum þess. 2. Þjóðernislegu vanda-
málin í Sovétríkjunum og innihald og ein-
kenni hinna ýmsu þjóðmenninga. — 3.
Byltingarþróunina í heiminum, séreinkenni
hinna sósíalisku byltinga, einkennin á bylt-
ingaröflunum, frelsisbaráttu verklýðsstéttar-
innar og þjóðfrelsisbaráttu undirokaðra
þjóða, alþjóðlegt kerfi sósíalismans o. s. frv.
Hefur þessi deild gefið út 5—6 bækur um
þessi efni eftir erlenda og innlenda höfunda.
V. Fimmta deildin fjallar um sögu hinnar
kommúnistísku hreyfingar, einkum sögu Al-
186