Morgunblaðið - 19.03.2006, Blaðsíða 65

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. MARS 2006 65
Músíktilraunir, hljóm-sveitakeppni Tóna-bæjar og Hins hússins,hefst í Loftkastalanum
á morgun. Tilraunirnar hafa verið
fastur þáttur í tónlistarlífinu í um
aldarfjórðung, því það eru 24 ár síðan
SATT (Samband alþýðuskálda og
tónlistarmanna) stóð fyrir maraþon-
tónleikum í kjallara Tónabæjar. Til-
raunirnar hafa ekki fallið niður nema
einu sinni, vegna verkfalls kennara
1982.
Eins og nafn keppninnar ber með
sér var upphaflegur tilgangur hennar
að ýta undir tilraunamennsku í tón-
list, að vera hljómsveitum hvatning
til að gera eitthvað nýtt. Þannig var
það aldrei ætlunin að tilraunirnar
yrðu beinlínis vinsældakeppni, þótt
það skipti vitanlega máli að geta náð
til áheyrenda (og fer reyndar iðulega
saman).
Vægi áheyrenda hefur verið mis-
jafnt í gegnum tíðina. Tónleikagestir
velja eina hljómsveit áfram á hverju
tilraunakvöldi, sem er þá hrein vin-
sældakosning, en sérstök dómnefnd,
misfjölmenn, velur síðan eina hljóm-
sveit eða fleiri áfram hvert kvöld. Úr-
slitakvöldið sjálft vega atkvæði dóm-
nefndar síðan 70% á móti 30% vægi
áheyrenda í salnum það kvöld. Þess
má geta að þótt áheyrendur og dóm-
nefnd séu oft ósammála um hvaða
hljómsveitir eigi skilið að fara áfram
á hverju kvöldi fram að úrslitum eru
salur og dómnefnd yfirleitt sammála
um sigursveitina þegar upp er staðið,
en í einhver skipti hafa hljómsveitir í
fyrsta og öðru sæti haft sætaskipti
þegar atkvæði voru lögð saman.
(Kannski rétt að geta þess hér að ég
hef fylgst með Músíktilraununum frá
1987 og sit því í dómnefnd í 20. sinn
þegar tilraunirnar hefjast á morgun.)
Þegar rennt er yfir heiti sig-
ursveita í Músíktilraunum í gegnum
árin má sjá margar af helstu hljóm-
sveitum seinni tíma, sem segir sitt
um það hve tilraunirnar hafa haft
mikil áhrif í gegnum árin. Ekki er þó
bara að sigursveitir hafi verið áber-
andi í íslensku tónlistarlífi heldur
hafa hljómsveitir sem ekki náðu í
fyrsta sæti og jafnvel ekki í úrslit
haft sitt að segja.
Sigurvegarar Músíktilrauna í
gegnum árin eru Dron 1982, Dúkku-
lísurnar 1983, Gipsy 1985, Greifarnir
1986, Stuðkompaníið 1987, Jójó 1988,
Laglausir 1989, Nabblastrengir 1990,
Infusoria / Sororicide 1991, Kolrassa
Krókríðandi 1992, Yukatan 1993,
Maus 1994, Botnleðja 1995, Stjörnu-
kisi 19996, Soðin Fiðla 1997, Stæner
1998, Mínus 1999, 110 Rottweiler
hundar 2000, Andlát 2001, Búdrýg-
indi 2002, Dáðadrengir 2003, Mamm-
út 2004 og Jakobínarína 2005.
Listi yfir nokkrar merkishljóm-
sveitir sem tóku þátt en náðu ekki að
sigra þótt sumar þeirra hafi lent í
verðlaunasæti: Bootlegs, Bee Spid-
ers (Jónsi og Kjartan í Sigur Rós),
Bláa bílskúrsbandið (Guðmundur
Pétursson), Strigaskór nr. 42,
Lokbrá, Do What Thou Wilt Shall Be
the Whole of the Law (Þórir / My
Summer as a Salvation Soldier), Spit-
sign, Niturbasarnir, Andhéri (múm),
Sogblettir, Á túr, Bisund, Sofandi,
Bensidrín, Decadent Podunk, Bapho-
met, Ókind og Elvar (AuxPan), en af
nógu er að taka, enda hafa líklega 7–
800 hljómsveitir tekið þátt í tilraun-
unum í gegnum árin.
Músíktilraunir hafa tekið breyt-
ingum í gegnum tíðina, verið fluttar á
milli staða, hljómsveitum fjölgað og
fækkað á víxl, gestasveitir spilað og
engar verið, tilraunir gerðar með at-
kvæðagreiðslu og verðlaunaafhend-
ingu eins og gengur. Alla jafna er úr-
slitakvöld tilraunanna sent út og
hefur verið svo lengi. Lengst af hefur
það verið Rás 2, sem er enda athvarf
íslenskrar tónlistar, en aðrar stöðvar
hafa líka komið að, einhverju sinni
var það Bylgjan og svo Stjarnan sál-
uga eitt sinn (þegar fyrsta þunga-
rokkssveitin hóf upp raust sína
slökktu menn á útsendingunni og
settu popp í loftið).
Þrátt fyrir allar breytingar er höf-
uðáherslan þó lögð á tilrauna-
mennsku og frumleika – hver hljóm-
sveit þarf að flytja tvö frumsamin lög
og komist hún í úrslit verða lögin að
vera þrjú. Af upptalningu hér fyrir
ofan, sem er þó alls ekki tæmandi,
má sjá að margar af þeim hljóm-
sveitum og tónlistarmönnum sem
þykja bestir og frumlegastir í dag
kvöddu sér fyrst hljóðs í Músíktil-
raunum. Það segir kannski sitt að
þegar þessi orð eru skrifuð er Jak-
obínarína að spila á tónleikum í Tex-
as á einni helstu tónlistarráðstefnu
heims. Árangur sveitarinnar er fyrst
og fremst vegna þess að hún er góð,
en þátttakan í Músíktilraunum hefur
líka gert sitt.
Á morgun keppa tíu hljómsveitir
um tvö sæti í úrslitunum 31. mars
næstkomandi, en alls tekur 51 hljóm-
sveit þátt að þessu sinni og ef marka
má kynningarupptökur sem sveit-
irnar hafa sent inn verða tilraunirnar
venju fremur fjölbreyttar að þessu
sinni.
Keppt verður á hverju kvöldi út
vikuna, frá mánudegi til föstudags,
tíu hljómsveitir hvert kvöld en ellefu
eitt kvöldið. Tilraunirnar fara fram í
Loftkastalanum, húsið verður opnað
kl. 18.00 en fyrsta hljómsveit fer á
svið kl. 19.00. Hljómsveitirnar koma
úr ýmsum áttum og víða að af land-
inu, flestar frá suðvesturhorninu sem
vonlegt er, en margar eru utan af
landi, nægir að nefna að frá Höfn í
Hornafirði koma þrjár hljómsveitir.
Tónlist á sunnudegi
Árni Matthíasson
Hljómsveita-
keppnin mikla
Á morgun hefst í Loftkastalanum hljómsveita-
keppnin Músíktilraunir. Keppnin stendur út vik-
una, en alls keppir fimmtíu og ein hljómsveit um
sæti í úrslitum 31. mars næstkomandi.
Ljósmynd/Björg Sveinsdóttir
Jakobínarína, sigursveit 2005.
Hello Norbert lenti í öðru sæti.The Dyers, þriðja sætið.