Morgunblaðið - 19.03.2006, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 19. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR

ÍSBJÖRN réðst á grunnbúðir níu breskra fjall-
göngumanna við Gunnbjörnsfjall á Austur-
Grænlandi seint að kvöldi laugardagsins 11.
mars síðastliðins. Þeim tókst að fæla björninn
frá búðunum og sluppu óskaddaðir. Björninn
gjöreyðilagði eitt tjald af fimm og felldi tvö önn-
ur. Twin Otter-skíðaflugvél Flugfélags Íslands,
undir stjórn Bjarka Hjaltasonar flugstjóra, sótti
leiðangursmennina á Grænlandsjökul síðastlið-
inn sunnudag og flutti þá hingað til lands.
Þykir mjög óvenjulegt að ísbjörn skyldi
leggja leið sína á þessar slóðir í Watkinsfjöllum,
í meira en 2.000 metra hæð yfir sjó og 60 km frá
ströndinni í beina loftlínu.
Skelfileg lífsreynsla
Ísbjörninn kom í grunnbúðirnar klukkan
23.30 um kvöldið, að sögn Pauls Walkers, leið-
angursstjóra og eiganda ferðaskrifstofunnar
Tangent Expeditions International. Hann segir
að árás bjarnarins hafi verið skelfilegasta lífs-
reynsla sín til þessa. Björninn skemmdi þrjú af
fimm tjöldum og gjöreyðilagði eitt þeirra. Sem
betur fer var tjaldið, sem hann eyðilagði, mann-
laust því fjórir leiðangursmanna voru á þeirri
stundu í öðru tjaldi að spila Trivial Pursuit. Tvö
tjaldanna reif björninn við inngangana, en hægt
verður að gera við þau.
Walker varð björnsins fyrst var þegar hann
slæmdi hramminum í tjald hans. Walker hróp-
aði til félaga sína: „Strákar, það er ísbjörn í búð-
unum – Mér er alvara, strákar!“ Bangsi kíkti
síðan inn um tjalddyrnar hjá Barry Roberts, að-
stoðarleiðangursstjóra og Everestfara, og fé-
laga hans Adrian Pedley. Þeir öskruðu sem
mest þeir máttu og grýttu öllu lauslegu í björn-
inn til að fæla hann frá tjaldinu og bjarga lífi
sínu. Walker notaði tækifærið og stökk í birgða-
tjaldið að sækja rakettublys. Fyrr en varði voru
allir leiðangursmenn komir út að skjóta blysum
að birninum og berja saman pottum til að
hræða hann á brott.
Nóttin sem í hönd fór var ekki næðissöm,
samkvæmt lýsingu leiðangursmanna. Þeir
höfðu ekki hugmynd um hvort björninn hefði
lagt á flótta enda myrkur á jöklinum. Kveikt var
á öllum tiltækum prímusum og þeim raðað í
kringum tjöldin. Eins var stungið niður skíðum
til að girða tjöldin af. Svo stóðu félagarnir vakt-
ina og framleiddu hávaða sem mest þeir máttu í
25°C frosti, þar til birti tíu tímum síðar. Til vara
var vafið sokkum um endann á skíðastöfum og
eldsneyti haft tiltækt til að útbúa kyndla ef
björninn gerðist aftur nærgöngull. Hann kom
einu sinni um nóttina í um 100 metra fjarlægð
frá búðunum, en var hrakinn á brott með sko-
teldum.
„Leiðangursmenn stóðu allir saman og við er-
um fegnir að hafa sloppið lifandi,“ segir Walker.
„Þetta hefði vel getað farið illa. En þetta dregur
ekki úr því afreki okkar að verða fyrstir til að
klífa tind Gunnbjörnsfjalls að vetri til.“
Mjög óvænt heimsókn
Walker sagði í samtali við Morgunblaðið að
heimsókn ísbjarnarins hefði komið leiðang-
ursmönnum mjög á óvart. „Við bjuggumst ekki
við að sjá ísbjörn svo hátt, í meira en 2.000
metra hæð yfir sjó, og 60 km frá ströndinni.
Björninn hefur ekki komist beina leið frá
ströndinni að grunnbúðunum svo hann hefur
lagt að baki minnst 80–90 km að búðunum.
Þetta er mjög óvenjulegt.“
Walker kvaðst hafa skipulagt meira en 130
fjallgönguferðir og skíðagönguferðir til Græn-
lands á síðustu 20 árum. „Við höfum aldrei fyrr
séð ísbjörn eða ísbjarnaspor uppi í fjöllunum, en
höfum séð ísbjarnaspor á hafísnum við strönd-
ina,“ sagði Walker.
Hingað til hefur Walker ávallt tekið með riffil
sér til varnar í leiðangra til Grænlands. Leið-
angursmenn urðu sammála um að sleppa því að
taka riffilinn að þessu sinni. „Þessi leiðangur
var svo krefjandi og við þurftum að hafa sem
léttastar byrðar. Við vissum að við gætum ekki
burðast með fimm kílóa riffil og skotfæri á jökl-
inum. Þar eð þetta svæði hefur verið talið eitt
hið öruggasta á Grænlandi varðandi þá ógn sem
stafar af ísbjörnum ákváðum við í fyrsta sinn að
taka ekki með riffil. Það var sameiginleg
ákvörðun okkar. Hitastigið var -30°C og fór nið-
ur fyrir -40°C. Við vissum að það yrði erfitt að
ferðast með það allra nauðsynlegasta og urðum
að sleppa ýmsu og riffillinn var eitt af því. En
við munum taka með riffil ef við förum aftur að
vetri. Við vorum engu að síður með annan bún-
að til að fæla frá birni, margar gerðir af blysum
og skoteldum. Það virkaði og hræddi björninn.“
Þetta var í fyrsta sinn sem Walker fer að
vetrarlagi í Watkinsfjöll, mesta hálendi Græn-
lands. Leiðangursmenn urðu fyrstir til að klífa
Gunnbjörnsfjall, sem er 3.693 m hátt og hæsta
fjall á norðurslóðum, að vetri til. Þá varð Barry
Roberts fyrstur til að svífa af fjallinu í svifvæng
(paraglide). Lagði hann upp í svifið rétt neðan
við tindinn, í 3.500 m hæð, og lenti við grunn-
búðirnar um 1.100 m neðar.
Bað um flugvél sem fyrst
Walker hafði samband við Friðrik Adolfsson,
sölustjóra leiguflugs hjá Flugfélagi Íslands, af
jöklinum sagði að veðrið hefði verið svo gott að
leiðangursmenn hefðu lokið öllu sem þeir ætl-
uðu að gera fyrr en þeir ætluðu. Bað hann því
um að heimflutningi yrði flýtt en upphaflega var
ætlunin að sækja leiðangursmenn 17. mars. Síð-
degis laugardaginn 11. mars hafði Walker sam-
band og þá sagði Friðrik honum að veðurútlit
væri ekki nógu gott fyrir sunnudaginn en
þokkalegt útlit á mánudag. Þeir myndu reyna
að koma þá.
„Svo hringdi hann í mig um miðnætti á laug-
ardagskvöld og sagði að bangsi hefði komið í
búðirnar og ráðist á þá. Bað hann um að við
kæmum eins fljótt og við gætum. Hann hringdi
svo aftur klukkan sjö á sunnudagsmorgun og
endurtók að þeir yrðu sóttir sem fyrst. Þá setti
ég allt í gang,“ sagði Friðrik. Skíðaflugvél Flug-
félags Íslands fór frá Akureyri á sunnudag og
lenti á jöklinum við Gunnbjörnsfjall. Þaðan var
haldið til Ísafjarðar með leiðangursmennina.
Friðrik sagði að þeir hefðu flogið fyrir Walker á
Grænlandsjökul allt frá 1987. Friðrik segir að
ísbjörn hafi verið skotinn, ekki langt frá þessum
stað, að sumri til 1988 eða þar um bil.
Ísbjörn réðst á breska
fjallgöngumenn á Grænlandi
Walker hrópaði til félaga sinna: „Strákar, það er ísbjörn í búðunum – mér er alvara, strákar!“
Bangsi kíkti síðan inn um tjalddyrnar hjá Barry Roberts og félaga hans, Adrian Pedley.
Ljósmynd/Paul Walker
Paul Walker fjallgöngukappi á tindi Gunn-
björnsfjalls, hæsta fjalls Grænlands. Þetta var
í fyrsta sinn sem fjallið er klifið að vetri til.
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
UM 370 skráðar efnislegar athuga-
semdir höfðu borist vegna endur-
skoðunar á aðalskipulagi Akureyrar,
sem gilda á til ársins 2018, þegar
frestur rann út á föstudag. Hópur
fólks var þar saman kominn skömmu
áður en fresturinn rann út og voru
forsvarsmönnum bæjarins afhentar
formlega ýmsar athugasemdir og
undirskriftalistar vegna skipulagsins.
Líklegt er að sögn Guðmundar Jó-
hannssonar formanns umhverfisráðs
bæjarins að þetta sé mesti fjöldi at-
hugasemda sem borist hefur vegna
aðalskipulags. Um helmingur athuga-
semdanna er vegna tengibrauta,
einkum Dalsbrautar og einnig Mið-
húsabrautar.
Ragnar Sverrisson kaupmaður af-
henti undirskriftalista með nöfnum
tæplega 700 íbúa vegna miðbæjarins
og einnig frá stýrihópi um verkefnið
Akureyri í öndvegi, en sú athugasemd
snýst um að íþróttavallasvæðið sé
skilgreint í skipulagstillögunni ein-
göngu undir íbúðabyggð og útivistar-
svæði. Bendir hópurinn á að vilji íbúa
bæjarins sé í þá veru að verslun rísi
við jaðar miðbæjarsvæðisins.
Friðbjörn Möller formaður For-
eldraráðs Brekkuskóla afhenti lista
með nöfnum rúmlega 720 manns, íbúa
á Brekkunni og í Naustahverfi þar
sem mótmælt er harðlega að fallið
verði frá lagningu Dalsbrautar.
Einnig hafði hann í fórum sínum
lista með nöfnum 150 manna sem
mótmæla því harðlega að Miðhúsa-
braut verði færð upp fyrir Mjólkur-
samlag.
Þá hafði Kristján Víkingsson dreift
mótmælabréfi til íbúa í Teiga-og
Naustahverfum og íbúa við Mýrar-
veg, alls um 600 manns, en hann vakti
athygli á áhrifum þess á umferð um
hverfin, að Dalsbraut verði ekki lögð.
Jón Ívar Rafnsson afhenti lista með
nöfnum 60 íbúa við Þórunnarstræti
sem telja að verði ekki af lagningu
Dalsbrautar muni það valda stórauk-
inni umferð um götuna með aukinni
slysahættu, en umferðarþungi sé nú
þegar orðinn alltof mikill á álagstím-
um. Því fylgi aukin mengun; hávaði,
svifryk og efnamengun.
Ármann Jóhannesson sviðsstjóri
tækni- og umhverfissviðs tók við at-
hugasemdunum og þakkaði bæjarbú-
um þann áhuga sem þeir sýndu að-
alskipulaginu og kvaðst hann vona að
farsælar lausnir fyndust á þeim mál-
um sem þær einkum snerust um. At-
hugasemdir verða flokkaðar og skráð-
ar og þeim svarað að sögn Péturs
Bolla Jóhannessonar deildarstjóra
skipulags- og byggingadeildar og síð-
an sendar umhverfisráði til umfjöllun-
ar. Þá verða teknar ákvarðanir innan
bæjarkerfisins hvort tillit verði tekið
til athugasemda og þær að nýju lagð-
ar fyrir bæjarstjórn. Pétur Bolli sagði
að þessi ferill þyrfti ekki að taka meira
en tvær vikur, það færi m.a. eftir
fundatíma ráðsins og bæjarstjórnar.
Aldrei fleiri at-
hugasemdir borist