Morgunblaðið - 31.03.2006, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MARS 2006 11
FRÉTTIR
VORKÁPURNAR KOMNAR
TAIFUN Herluf
Laugavegur 63 • S: 551 4422
mjög mikil. Í líkani Umhverfisstofn-
unar er hægt að skoða áhrif ein-
stakra stóriðjukosta á losun, ásamt
fleiri breytum. Þar má nefna að gera
má ráð fyrir að hafa með eða sleppa
bindingu kolefnis í gróðri og jarð-
vegi og hægt er að taka með áhrif
aukinna framkvæmda á sements-
framleiðslu og eldsneytisnotkun.
Byggt er á eldsneytisspá sem unnin
var á vegum Orkustofnunar. Líkanið
gefur kost á framsetningu á miklum
fjölda mismunandi sviðsmynda. For-
sendurnar sem settar eru inn í lík-
anið ráða alfarið útkomunni og það
fer eftir forsendunum hvernig sviðs-
myndirnar líta út.
Í öllum sviðsmyndunum er gert
ráð fyrir bindingu kolefnis í gróðri
og jarðvegi sem mótvægi við losun
gróðurhúsalofttegunda, en með
landgræðslu og skógrækt er nú ver-
ið að binda um 207.000 tonn af CO2 á
ári. Alls gerir sérákvæði Íslands ráð
fyrir losun upp á 1,6 milljónir tonna
af CO2 vegna stóriðju sem nýtir
endurnýjanlega orku, umfram þær
3,6 milljónir tonna sem er hin al-
menna heimild landsins til losunar.
Meðaltalslosun gróðurhúsaloft-
ÍSLENDINGAR standa enn mjög
vel að vígi hvað varðar losun gróð-
urhúsalofttegunda og er enn gott
svigrúm til frekari stóriðjufram-
kvæmda, vilji Íslendingar fara út í
þær. Þetta kom fram í kynningu Sig-
ríðar Önnu Þórðardóttur umhverf-
isráðherra á mögulegri losun gróð-
urhúsalofttegunda frá Íslandi fram
til ársins 2020, en Umhverfisstofnun
hefur látið vinna reiknilíkan um
þessi mál.
Að sögn umhverfisráðherra hjálp-
ar líkanið Íslendingum við að meta
losun gróðurhúsalofttegunda frá
landinu og áhrif mögulegra stóriðju-
framkvæmda á þessa losun. Þá verð-
ur líkanið notað til að reikna út út-
streymi vegna 4. skýrslu Íslands til
skrifstofu Loftslagssamnings Sam-
einuðu þjóðanna. Kynnti umhverfis-
ráðherra tólf sviðsmyndir þar sem
m.a. var rakin staðan eins og hún er
nú, með spá um mengun frá Fjarða-
áli. Í hinum sviðsmyndunum voru
raktir möguleikar allt frá hógvær-
ustu hugmyndum um frekari upp-
byggingu stóriðju til ýtrustu hug-
mynda sem nú eru uppi. Mátti þar
m.a. sjá spár vegna stækkunar ál-
vers Alcan í Straumsvík, 250.000
tonna álvera í Helguvík 2010 og á
Húsavík 2012, frekari stækkunar
Norðuráls og Járnblendisins á
Grundartanga auk 340.000 tonna
rafskautaverksmiðju Kapla í Hval-
firði. Umhverfisráðherra lagði ríka
áherslu á að allt væru þetta ímynd-
aðar sviðsmyndir ætlaðar til að sjá
útkomur, en hverfandi líkur væru á
að farið yrði í margar framkvæmdir
á næstu árum vegna vanda við öflun
á raforku, álags á efnahagslífið, nátt-
úruverndarsjónarmiða og fleiri
þátta. „Það dettur engum í hug að
við förum í þrjár svona stórar fram-
kvæmdir til ársins 2012,“ sagði um-
hverfisráðherra.
207.000 tonn bundin á ári
Engin ákvörðun hefur verið tekin
um framkvæmdir aðrar en stækkun
Norðuráls og álversins á Reyðarfirði
og ljóst er að það mun hafa veruleg
áhrif á losunina hvort af þeim verður
og þá hvenær, þar sem einstök verk-
efni af þessu tagi vega þungt í losun
gróðurhúsalofttegunda í litlu hag-
kerfi eins og hér á landi. Þetta gerir
það að verkum að óvissa um losun er
tegunda á árabilinu 2008–2012 er í
öllum sviðsmyndum undir þeim
mörkum sem Íslandi eru sett sam-
kvæmt Kýótó-bókuninni, enda er yf-
irleitt gert ráð fyrir því að fram-
kvæmdum við ætlaða stóriðjukosti
verði lokið um 2010 til 2012. Hins
vegar fer losunin í ýtrustu tilfellum
um milljón tonn umfram heimild Ís-
lands, breytist hún ekki í nýju sam-
komulagi. Það brýtur þó ekki í bága
við Kýótó-bókunina, þar sem engar
alþjóðlegar skuldbindingar eru í
gildi um losun eftir 2012. Samninga-
viðræður um skuldbindingar eftir
2012 hefjast á þessu ári og munu
þær líklega taka nokkur misseri eða
ár. Að sögn umhverfisráðherra er
ekki hægt að segja fyrir um til hvaða
niðurstöðu þær viðræður munu
leiða.
Íslandi ber samkvæmt Kýótó-
bókuninni að tryggja að losun sé
innan heimilda bókunarinnar. Ef
losun stefnir í að verða meiri en út-
hlutaðar heimildir til Íslands segja
til um er hægt að afla viðbótarheim-
ilda t.d. með aukinni bindingu kol-
efnis úr andrúmslofti, með þátttöku í
verkefnum sem stuðla að minni los-
un gróðurhúsalofttegunda í þróun-
arríkjum eða t.d. ríkjum fyrrum
Sovétríkjanna, eða með beinum
kaupum á vannýttum heimildum
annarra ríkja. Á markaði kostar nú
tonnið um 27 evrur eða tæpar 2.300
krónur. Losunarkvóti fyrir 100.000
tonn myndi samkvæmt því kosta Ís-
land 230 milljónir.
Frumvarp um
skráningu losunar
Samhliða kynningunni á útreikn-
ingum Umhverfisstofnunar kynnti
umhverfisráðherra frumvarp um
skráningu losunar gróðurhúsaloft-
tegunda sem lagt verður fram á Al-
þingi í dag. Frumvarpið mun styrkja
það losunarbókhald sem Umhverf-
isstofnun hefur nú með höndum og
skapa lagastoð fyrir öflun nauðsyn-
legra upplýsinga fyrir það. Að auki
gerir frumvarpið ráð fyrir að sett
verði upp skráningarkerfi fyrir los-
unarheimildir Íslands, í samræmi
við kröfur Kýótó-bókunarinnar, sem
Umhverfisstofnun mun hýsa.
Umhverfisráðherra hefur ákveðið
að fela nefnd þeirri sem undirbjó
frumvarpið að kanna hvernig rétt sé
að standa að takmörkunum á losun
gróðurhúsalofttegunda, reynist
nauðsynlegt að grípa til þeirra til að
standa við skuldbindingar Íslands
samkvæmt Kýótó-bókuninni. Þar
sem engin fyrrgreindra sviðsmynda
gefur til kynna að losun fari umfram
heimildir á fyrsta skuldbindingar-
tímabilinu er engu að síður talið ólík-
legt að svo fari.
Sigríður Anna Þórðardóttir umhverfisráðherra kynnir reiknilíkan um losun gróðurhúsalofttegunda
Enn mikið svigrúm
til framkvæmda
4.
2.
+.
.
,.
6.
).
.



,,-
,,. /--- /--. /-
- /-
. /-/-
0
 

  
 !# 
1 2 3


' 
(
') (
)7"&89& "
4
567
  8 

,,-9
-:
     

8)   
 ; 
# ( <8  
 Morgunblaðið/RAX
„Það dettur engum í hug að við förum í þrjár svona stórar framkvæmdir til ársins 2012,“ sagði Sigríður Anna.
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
STÆRSTA mjólkurbú landsins
verður flutt frá Reykjavík á Selfoss,
öll framleiðsla á desertostum sam-
einuð í Búðardal og dreifing hjá MS
Reykjavík endurskipulögð og út-
víkkuð. Einnig verður gripið til al-
mennra hagræðingaraðgerða á öll-
um framleiðslustöðum MS.
Breytingarnar voru kynntar á aðal-
fundi MS, sem haldinn var á Hlöðum
á Hvalfjarðarströnd í gær.
Stjórnendur MS áætla að breyt-
ingarnar skili félaginu um 300 millj-
óna króna ávinningi á næstu 2-3 ár-
um, eða rúmlega 4 kr. á hvern lítra
miðað við innlagða mjólk hjá MS á
árinu 2005. Mjólkursamsalan í
Reykjavík og Mjólkurbú Flóamanna
voru sameinuð fyrir einu ári.
Miðað er við að mjólkurpökkun
verði flutt frá Reykjavík á Selfoss í
lok árs 2007. Áætlað heildarhagræði
af flutningnum er metið um 150
milljónir. Ráðist verður í fjárfesting-
ar í húsnæði á Selfossi og er húsnæð-
isþörf þar talin vera 2.700 fm. Flutn-
ingskostnaður í heild er metinn á
318-389 milljónir. Í tengslum við
flutninginn verður tekin ákvörðun
um val á pökkunarvélum.
Ný desertostagerð getur væntan-
lega hafið starfsemi hjá MS Búðar-
dal í byrjun árs 2007. Núverandi des-
ertostagerð fer að miklu leyti fram í
höndum, en stefnt er að því að bæta
gæði, útlit, aðstöðu og framleiðni
m.a. með bættum vélbúnaði sem
áætlað er að kosti 21-27 milljónir
króna. Desertostar hafa verið fram-
leiddir á Selfossi og í Búðardal en
verða framvegis eingöngu fram-
leiddir í Búðardal.
Danska ráðgjafafyrirtækið Capa-
cent A/S hefur ásamt IMG staðið að
allsherjarúttekt á dreifingu MS með
það fyrir augum að útvíkka starf-
semina með sem minnstum tilkostn-
aði. Stefnt er að því að nýtt fyrir-
komulag í dreifingu verði tekið upp í
byrjun janúar 2007. Gert er ráð fyrir
að aukin verkefni á þessu sviði geti
skilað MS verulegum ávinningi á
næstu tveimur árum.
Flutningur mjólkurpökkunar mun
hafa áhrif á 40 störf í Reykjavík, en
20 ný störf verða til á Selfossi.
Starfsfólki í Búðardal mun ekki
fjölga þótt ný desertostagerð verði
byggð þar upp en vegna tilflutnings
fækkar um 8 störf á Selfossi.
Pökkun á
mjólk hjá MS
flutt til Selfoss
SAMNINGURINN um Evrópska
efnahagssvæðið, staða hans og
framtíð, verða til umræðu á ráð-
stefnu sem lagadeild Háskóla Ís-
lands, utanríkisráðuneytið og
EFTA-dómstóllinn standa fyrir í
dag í hátíðarsal Háskóla Íslands.
Hefst ráðstefnan kl. 12.30 á
ávarpi Páls Hreinssonar, forseta
lagadeildar Háskólans, en síðan
verður farið vítt og breitt yfir
stöðu samningsins. Meðal frum-
mælenda verða Geir H. Haarde ut-
anríkisráðherra sem mun fjalla al-
mennt um samninginn, Kristján
Andri Stefánsson, stjórnarmaður
hjá ESA, sem ræðir hlutverk Eft-
irlitsstofnunar EFTA, Þorgeir Ör-
lygsson, dómari við EFTA-
dómstólinn, sem ræðir viðbrögð
Íslands við dómum dómstólsins og
Stefán Már Stefánsson, prófessor
við lagadeild Háskóla Íslands, sem
ræðir lögmætar væntingar í ESB/
EES rétti.
Þá munu erlendir gestir ráð-
stefnunnar, m.a. dómarar við Evr-
ópudómstólinn og forseti EFTA-
dómstólsins, ræða aðlögun með
lögum samkvæmt Evrópumód-
elinu, aðferðir við túlkun Evr-
ópulöggjafar, samhæfingu EFTA
dómstólsins og dómstóla ESB og
samskipti ESB og EES við al-
þjóðaviðskiptastofnunina.
Málþing
um EES-
samninginn