Morgunblaðið - 31.03.2006, Blaðsíða 47

vísum sem var mjög gaman að hlusta
á hana fara með, það var sama hvern-
ig vísur það voru hún kunni þær. Ég
og Ásta vinkona mín lærðum eitt sinn
vísu sem var ekki fyrir alla en við gát-
um ekki beðið með að segja ömmu
hana þar sem við vorum vissar um að
þessi vísa mundi hneyksla hana. En
amma hlustaði bara á okkur með bros
á vör og spurði svo þegar vísan var
búin: „jæja, eruð þið búnar?“ við
kinkuðum kolli og hún svaraði okkur
með vísu sem var enn verri og við
göptum bara á hana og hún hló.
Elsku amma, ég á eftir að sakna
þín mikið en ég veit að þér líður betur
núna og afi hefur tekið vel á móti
henni Fjólu sinni. Ég mun alltaf sjá
þig fyrir mér brosandi sitjandi í horn-
inu við eldhúsborðið í sveitinni tak-
andi á móti mér með bros á vör og
faðmlagi. Ég vil kveðja þig með þessu
ljóði
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfinn úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sigurðardóttir.)
Bless elsku amma og takk fyrir allt
Þín
Fjóla Sigrún.
Gott er að hafa létta lund
leika sér og hlæja.
Þessar ljóðlínur eiga vel við þegar
þín er minnst, elsku Fjóla. Mér er
þakklæti í hug að hafa verið þér sam-
ferða svo langan dag. Minningarnar
eru margar og góðar. Það var fyrir
miðja síðustu öld, ekkert rafmagn,
engin þægindi. Kýrnar handmjólkað-
ar og ekkert sem okkur finnst sjálf-
sagt í dag. Staðið á engjum alla daga
um sláttinn. Samt var nú gaman að
lifa. Maður var ungur og trúði á lífið.
Margt var sér til gamans gert, sem
geyma ljúfar minningar. Ég var svo
heppin að vera samtíða heilsteyptum
og skemmtilegum konum, sem voru
fúsar að bæta stund við önn dagsins.
Til dæmis þegar við heimsóttum hver
aðra, konurnar í Langholtshverfinu
og á Selsbæjunum. Þá mættum við
hjá einni í hádegismat, svo í kaffi hjá
annarri, þá í kvöldmat hjá þeirri
þriðju og síðast í kvöldkaffi. Þetta
gerðum við einu sinni á ári, á útmán-
uðum um nokkurra ára bil. Við
þrömmuðum yfir mýrina en líklega
hefur bíll verið kominn til sögunnar
seinni árin. Börnin sofnuð og kýrnar
mjólkaðar þegar heim var komið.
Frábær endurnýjun og gleði. Svo má
nefna saumaklúbbinn okkar. Líklega
sá fyrsti hér í sveit, sem hefur lifað í
60 ár. Við hittumst hálfsmánaðarlega.
Vildum við vera menningarlegar og
sú okkar er hélt klúbbinn átti að lesa
eða á annan hátt koma með efni til
uppbyggingar sálartetrinu.
Vart er hægt að hugsa sér sam-
heldnari frændgarð en fjölskylduna
hennar Fjólu. Reyndar voru fjöl-
skyldurnar tvær frá Syðra-Seli. Þar
eru Fjóla og Böðvar og Ása og Gest-
ur, sem bjuggu þar saman meðan
börnin voru að alast upp. Fyrstu árin
á sama heimilinu, síðar í sama tví-
býlishúsi. Aldrei hefi ég séð hvorir
voru frændur og hvorir foreldrar.
Alltaf ein fjölskylda. Frá fyrstur tíð
var ofinn þar hinn gullni vefur, sem
ekki sést. En gjörla finnst ef út af ber.
Á síðustu misserum hefur Fjóla notið
mikillar elsku og umvafin kærleika.
Hafa þær Margrét og Agnes sýnt frá-
bæra umhyggju og notið virðingu
allra.
Ég kveð með þakklæti allt þetta
góða fólk og bið því Guðs blessunar
lífs og liðnu.
Katrín Jónsdóttir.
Vorið 1945 flutti ég og fjölskylda
mín að Efra-Seli. Þá bjuggu á Syðra-
Seli Fjóla og Böðvar, Gestur og Ásta.
Nú eru þau öll fallin frá og Fjóla sú
síðasta. Það skapaðist fljótt mikil vin-
átta og samvinna milli bæjanna og
hélst svo alla tíð. Ég man t.d. þegar
var verið að ná heyi undan rigningu,
ef þau á Syðra-Seli voru á undan með
sinn flekk þá komu þau öll yfir til okk-
ar, en þá þurfti að raka með hrífum og
sæta með handkvíslum. Engin véla-
öld gengin í garð, bara til ein hest-
arakstrarvél. Allir voru boðnir og
búnir að hjálpa ef þurfti að fara að
heiman eða veikindi steðjuðu að.
Hvort sem það voru gegningar, mjalt-
ir eða eitthvað annað. Mjólkin var
alltaf flutt sameiginlega á mjólkurbíl-
inn á hestvagni, hálftímaferð.
Fjóla var ein af þessum
dugnaðarforkum, hún var fljót að
vinna og sívinnandi, bæði úti og inni.
Oft voru tíu, tólf manns hjá henni í
heimili. Fyrir utan hennar eigin börn
voru oft nokkur börn í sveit hjá henni
á sumrin. Þó hún ynni mikið úti, þá
var alltaf til nóg af nýbökuðu brauði
og kökum, enda var hún mjög gestris-
in og mikið um gesti, sérstaklega á
sumrin.
Alltaf var Fjóla hress og kát, þó
mikið væri að gera. Við krakkarnir
lékum okkar mikið saman og stund-
um kom fullorðna fólkið út að leika
með okkur eftir mjaltir á kvöldin. Þá
voru mjaltir ekki búnar fyrr en níu.
Safnast var saman á flötinni milli bæj-
anna og var kýlubolti einna vinsæl-
astur. Þá voru ekki fjölmiðlarnir að
trufla fólk. Útvörp voru á bæjunum.
Vindmyllur hlóðu á rafgeyma þegar
var vindur, en svo kláraðist fljótt af
þeim ef það var logn og þá heyrðist
ekki í útvörpunum. Ekki var neinn
sími á bæjunum til að hafa áhyggjur
af.
Fjóla vann mikið við sauðburðinn
að hjálpa kindum sem gekk illa að
bera. Hún hafði smáar hendur og var
mjög lagin við að laga til lömbin ef
eitthvað bar skakkt að. Þó Fjóla væri
heilsulítil síðustu árin þá bar hún sig
alltaf vel og var alltaf hress þegar
maður hitti hana.
Fjóla, ég vil þakka þér,
þú hafðir miklu að anna.
Fátt er betra í heimi hér
en að hafa góða granna.
Ég sendi aðstandendum samúðar-
kveðjur og þakka Fjólu fyrir sam-
fylgdina þau sextíu ár sem við vorum
nágrannar.
Helgi E. Daníelsson.
Elskuleg vinkona og nágranni,
Fjóla á Syðra-Seli er látin, níutíu og
tveggja ára. Minningar streyma fram
í hugann. Fjóla var einstök kona,
hafði létta lund og dálítill æringi, lað-
aði að sér menn og málleysingja, allt-
af tilbúin að aðstoða og hjálpa.
Eitt atvik af mörgum sem sýndi
vináttu og hjartahlýju hennar þegar
hún sinnti litlu fimm ára nágranna-
barni sem lá stórslasað og beið eftir
að vera flutt á spítala er móðir þess
tók sig til fyrir suðurferðina með
sjúkrabílnum. Hlý höndin strauk
burtu tár og falleg hughreystandi orð
sem aldrei gleymast, svo litla tvíbura-
systirin sem stóð hjá og grét fékk
hlýjan faðm að hvíla í, var svo boðin í
kvöldmat, dýrindis plokkfisk og til-
heyrandi.
Foreldrar mínir, Ásta og Daníel,
fluttu að Efra-Seli vorið 1945, en þá
höfðu bræðurnir Gestur og Böðvar
búið á Syðra-Seli í nokkur ár ásamt
konum sínum, Ástu og Fjólu. Mynd-
aðist strax góð vinátta á milli þeirra
sem aldrei bar skugga á. Börnin öll
voru sem stór systkinahópur og sam-
gangur mikill og hjálpsemin.
Nú er Ásta ein eftir af gamla fólk-
inu, hún er á dvalarheimilinu Blesa-
stöðum 95 ára. Alveg fram á síðasta
dag fylgdust þær Fjóla og Ásta með
hvor annarri, þó þær hittust ekki mik-
ið síðasta árið sökum veikinda.
Fjóla stjórnaði stóru heimili,
hörkudugleg til allra verka jafn úti
sem inni, við mjaltir, heyskap, sauð-
burð og sinna börnum, kaupafólki og
sumarkrökkum, en þau voru ófá sem
dvöldu á Seli sumar eftir sumar.
Gestagangur var mikill, veisluborðin
og gestrisnin í fyrirrúmi, alltaf pláss
fyrir alla. Fjóla og Böðvar sýndu bú-
peningnum mikla natni og allt unnið í
góðri samvinnu við Gest og Ástu.
Fjóla var ein af stofnendum kven-
félags Hrunamannahrepps, starfaði
þar af dugnaði og atorku og síðan
gerð að heiðursfélaga. Fjóla var
ákveðin, sagði sína meiningu um-
búðalaust, lét engan yfir sig vaða.
Oft var fjör á Syðra-Seli er Siggi
tengdasonur hennar þandi nikkuna,
þá var sungið og jafnvel stigið dans-
spor.
Réttardagarnir voru hátíð, þá
komu kaupakrakkarnir, nágrannar
og fleiri gestir og svo allt heimilisfólk-
ið og húsið troðfylltist. Súpan í
stórum potti , heimsins bestu flatkök-
ur, kaffi og annar mjöður og allt rann
þetta ljúflega niður og svo sungið og
hlegið og hent fram vísu því Fjóla
kunni óteljandi vísur og kvæði sem
hún fór með á góðum stundum. Þegar
hún lá sárlasin á sjúkrahúsi og mátt-
urinn þverrandi kom oft vísa og
glettnisglampi var í augum.
Þegar yngra fólkið tók við búskap á
Selsbæjunum hélst sama vináttan og
samgangur og eldra fólkið bjó áfram í
sínum húsum, fylgdist með og studdi
sitt fólk. Þeir sem fluttu burt voru
alltaf í sambandi. Vináttan og tryggð-
in alltaf sú sama, spurt frétta af ná-
grannafjölskyldunni, gefnar gjafir við
ýmis tækifæri, veisluboð, hlýjar
kveðjur og styrkur í veikindum. Allir
sem kynntust Fjólu og hennar fjöl-
skyldu vissu að þar var gott að koma,
glaðværð og gestrisni í fyrirrúmi.
Þegar nú við kveðjum Fjólu á
Syðra-Seli erum við fjölskyldan á
Efra-Seli full þakklætis fyrir órofa
vináttu og samveru sem aldrei bar
skugga á. Ásta þakkar sérstaklega
samfylgdina í sextíu og eitt ár. Börn-
um Fjólu og fjölskyldum þeirra vott-
um við innilega samúð.
Ó, hve sárt ég sakna þín
sómakonan elskulega,
minning þín er skærast skín
skarta mun í sálu mín
orðstír þinn er aldrei dvín
eyðir burtu sorg og trega.
Ó, hve sárt ég sakna þín
sómakonan elskulega.
Aldrei gleymir tryggð né trú
traust þú reyndist hverju sinni
með kærleik þínum bættir bú
bezt þér virtist aðferð sú.
Lýðir, sem þig lifa nú
lofa munu öll þín kynni.
Aldrei gleymdir tryggð né trú
traust þú reyndist hverju sinni.
(Höf. ókunnur.)
Jóhanna S. Daníelsdóttir
(Hanna Sigga).
Oft verður mér hugsað til kvenna
fyrri tíma, ekki síst til sveita, sem
voru húsmæður kringum miðja síð-
ustu öld og þar áður. Ég átti því láni
að fagna að kynnast nokkrum. Ég hef
ætíð litið upp til þeirra.
Þar á meðal var Fjóla Elíasdóttir,
húsfreyja að Syðra-Seli í Hruna-
mannahreppi, sem gengin er á vit
feðra sinna eftir langan og farsælan
starfsdag.
Ég hitti hana fyrst, þá komna á
miðjan aldur. Þar fór glæsileg kona,
hress í viðmóti, með festu í svip og
mikla útgeislun. Og hvað það var in-
dælt að kynnast henni.
Fljótlega heyrði ég um dugnað
hennar og hjálpsemi.
Þegar maður kom að Syðra-Seli
voru viðtökur slíkar að seint gleymist.
Þá kveikti hún á kerti og lét hlý orð
falla í manns garð. Svona var Fjóla.
Störf kvenna í sveitum voru mikil,
bæði úti og inni og ekki lét hún sitt
eftir liggja í því, sem öðru. Mikið, ef
ekki allt var saumað heima á börnin
og allt nýtt vel. Það vekur furðu mína,
hvað húsmæður komu miklu í verk,
oft við frumstæðar aðstæður. Þá voru
allar saumavélar handsnúnar. En
þetta tókst allt saman.
Og alltaf gat hún blómum á sig
bætt. Hún tók börn í sumardvöl og
fleira og fleira. Dugnaðurinn var slík-
ur.
Fjóla og Böðvar eignuðust 6 mann-
vænleg börn og marga afkomendur.
Ég held ég megi segja að börn þeirra
hafi erft allt það besta frá foreldrum
sínum, dugnað og glæsileik. Enda var
hún stolt af þeim og ég er viss um að
hún skilur sátt við sitt.
Ég og fjölskylda mín sendum sam-
úðarkveðjur til barna, barnabarna og
annarra ættingja.
Hvíl í friði, Fjóla mín.
Guðríður.
Ég bjóst ekki við því að geta nokk-
urn tíma heillast af láglendinu á Suð-
urlandi eftir að alast upp milli hárra
fjalla. En hún hafði líka komið að
norðan fyrir löngu, fundið sæluna og
eignast börn og bú á Seli. Hún
gleymdi aldrei heimahögunum við
Eyjafjörð, fjöllunum og ættmennum
sínum nyrðra sem hún var traust.
Hennar framtíðarstaður varð ásinn
þar sem þau Böðvar hreiðruðu um sig
með fögru útsýni úr eldhúsgluggan-
um langt í norður á jökla og tinda. Af
þessu öllu heillaðist ég líka þegar ég
kom þarna fyrst, láglendinu, fjöllun-
um í fjarska en þó allra mest af kon-
unni sjálfri, henni Fjólu á Seli. Heim-
sóknirnar áttu eftir að verða margar
en samt alltof fáar. Hún var glettin og
spaugsöm og spræk, fróð, skemmti-
leg og atorkusöm. Eldhúsborðið á
Seli varð fyrir manni nafli alheimsins,
gnægtaborð í mat og drykk en um-
fram allt vettvangur skemmtilegra
nærverustunda með Fjólu og fólkinu
hennar. Þau Árni tengdafaðir minn
voru systkini og mikil vinátta með
fjölskyldunum. Fanney, tengdamóðir
mín, og Fjóla mágkona hennar voru
um margt líkar, báðar hlaðnar innri
sem ytri gæðum og innilegar vinkon-
ur.
Það rofnaði strengur þegar Árni og
Fanney fóru. Ýmislegt höfðu vinkon-
urnar brallað saman og oft var hlegið
dátt að „asnaskapnum“ í Herjólfi
þegar þær fóru til Vestmannaeyja
saman. Þær keyptu sér „asna“ á
barnum í skipinu en gleymdu að
borga og tóku ekki gleði sína á ný fyrr
en eftir að greiðslu var komið til út-
gerðarinnar! Nú er hún líka farin og
ekki verður oftar skrifað um „asna-
gang“ í gestabókina hennar Fjólu á
Seli. Hennar verður sárt saknað af
Hildi, mér, dætrunum og öllum sem
þekktu þessa góðu konu.
Jón Baldvin Halldórsson.
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MARS 2006 47
MINNINGAR