Morgunblaðið - 13.04.2006, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. APRÍL 2006 47
HESTAR FRÉTTIR
Einu sinni þegar ég var aðtala í símann heyrði égeinhvern fara framhjá áhesti og ég bað viðmæl-
andann aðeins bíða á meðan ég liti út
um gluggann,“ segir Gísli Ástgeirs-
son, bóndi á Syðri-Hömrum 1 í Ása-
hreppi, Rangárvallasýslu. Þessi litla
saga er lýsandi fyrir brennandi
áhuga Gísla á hestum og eiginkona
hans, Unnur Óskarsdóttir, segir
hann svo heyrnæman á hestana að
hann vakni við skeifnaskrölt, þetta sé
innbyggt í hann. Hann hefur stundað
hestamennsku alla sína ævi, verður
áttræður í haust og er enn að, með 11
hesta sína á húsi og nokkrar kindur
sem þau hjónin hafa til eigin nota.
Árið 2000 hófust þau handa við að
breyta fjárhúsinu í hesthús og er
komin myndarleg aðstaða, vel fer um
hrossin í rúmum stíum.
Það er heilmikil vinna sem felst í
því að hirða hestana, gefa og moka
undan þeim daglega – og líka að fara
á bak – jafnvel tamningafolum. „Það
hefur verið ósköp ræfilslegt í vetur
en þetta er að byrja. Ég fékk mann
til að járna fyrir mig, annars járnaði
ég einn í 20–30 ár. Ég er ekki með
nema sex hesta á járnum, það voru
tólf í fyrravetur og líka veturinn
2004.“
Orradóttirin naglaprófuð
Gísli fór í fyrra með Orradóttur
sem hann á, Lipurtá, undir Rökkva
frá Hárlaugsstöðum, og vonast til að
það beri ávöxt. „Ég var að „nagla-
prófa“ hana um daginn, hvort það
væri folald í henni. Bragi Ágústsson
frá Brúnastöðum sagði mér frá þess-
ari aðferð nú í haust, þá er settur
nagli í spotta og hafður hátt yfir bak-
inu á hryssunni og naglinn á að
hreyfast ef það er fyl, og hann fór al-
veg í hring. Ég veit svo sem ekki
hvort ég beitti réttu aðferðinni en
þetta hefur verið notað bæði við
kindur og hross. Það kemur ef það
kemur. Síðast fékk ég rauð-
stjörnóttan hest undan Andvara frá
Ey, hann er ekki mikið taminn ennþá
en það er a.m.k. gott það sem að hon-
um stendur. Ég er líka með tvo
brúnstjörnótta fola frá Ásgarði í
Garði, annan fékk ég fyrir eldgamla
Ferguson-dráttarvél og hinn átti að
fella því það var ekki hægt að gelda
hann nema að skera upp en eigend-
urnir tímdu ekki að farga honum og
buðu mér hann. Ég þáði hann og með
meiri þroska tókst að gelda hann
venjulega. Ég hef lítið komið á bak
þessum brúnstjörnóttu og þeir fóru
annað í tamningu.“
Þegar Gísli var að alast upp á
Syðri-Hömrum var hesturinn þarf-
asti þjónninn og daglega voru hross-
in sótt í hagann því það voru engar
girðingar eða skurðir sem héldu
þeim og folaldsmerarnar voru hafðar
í hafti. „Síðan var farið á engjarnar á
hestum fram með Steinslæk frá bæj-
unum þremur hérna í Hamrahverf-
inu og það var aldeilis hópur,“ segir
Gísli, en hann tamdi fyrsta hestinn 12
eða 13 ára. Hann er spurður hvort
hestamennskan hafi þá verið honum í
blóð borin. „Já, ætli það ekki. En ég
efast um að hross í dag væru eins
þæg og þá þegar var verið að reiða
heim heyið með kannski 8–10 hesta í
lest og það þurfti að brúa keldur og
skurði. Þetta voru ekki breiðar brýr
og þau fóru yfir það án nokkurrar
hræðslu, ég hugsa það yrði erfitt að
leika þetta eftir í dag en þau vöndust
auðvitað á þetta.“
Gísli fór mörg haust á fjall á Holta-
mannaafrétti, smalaði mest á Þóris-
tungum enda að hans sögn mun
skemmtilegra smalaland en fyrir
vestan Köldukvísl. Einnig fór hann
oft frá Kaldbak með fjársafnið inn á
Rangárvallaafrétt. „Það var heil-
mikið ferðalag, fetið inn úr og svo
farið hraðar heim,“ segir Gísli sem
enn í dag smalar heimahagana.
Þá brast út spretturinn
Segja má að Gísli hafi helgað sig
hestunum og honum finnst greini-
lega ekki ónýtt að eiga von á nýju
gæðingsefni. „Ætli folöldin verði nú
fleiri, og ef folald kemur í vor er ekki
víst hvort ég kemst nokkurn tímann
á bak þeim hesti. Flosi Ólafsson leik-
ari þarf víst orðið tvö bretti til að
komast á bak, ég þarf kannski að
hafa þrjú bráðum,“ segir Gísli kank-
vís og viðurkennir að hann sé enn
nokkuð lipur í hnakkinn. „Maður er
bara orðinn latari við þetta.“
Spurður um hrossaræktunina í
dag segir hann ágætar framfarir
hafa orðið, t.d. hafi margt gott komið
frá Sauðárkróki og Hornfirðingarnir
séu líka álitlegir. „En það hafa alltaf
verið til góð hross. Ég man eftir
Glettu hans Sigurðar Ólafssonar
söngvara þegar hún tók mikla skeið-
sprettinn á Þingvöllum.“ Gísla líkar
góð skeiðhross, eins vill hann ekki
hafa hesta of stóra, þá séu þeir lipr-
ari, og við eigin ræktun nýtti hann
hesta hrossaræktarfélags í Áshverf-
inu. „Ég man fyrst eftir Hornfirðingi
sem var kallaður Hugleikur og var
frá Hólum, þá kom Tvistur frá
Skáldabúðum, sonarsonur Skarðs-
Nasa, og síðar sambandshestarnir –
með þeim fyrstu var Gáski frá
Hrafnkelsstöðum undan Skugga frá
Bjarnanesi. Ég fékk tvö brún folöld
undan honum, hest og hryssu. Hest-
inn kallaði ég Sveip og ég tel hann
þann besta sem hefur verið hér,
óhemjumikill skeið- og viljahestur,
og undan hryssunni og Stykkis-
hólms-Sörla fékk ég annan brúnan,
Blakk, sem er núna 25 vetra. Báðir
þessir hestar hafa reynst mér vel
hvað ganghæfni og vilja snertir.
Blakkur er mikill töltari og einu sinni
mældi bíll sem keyrði á eftir mér
hraðann á klárnum á töltinu og hann
reyndist á 40–50 km hraða. Útilokað
var að teyma með honum, þá brast út
spretturinn.
Það voru reyndar til slíkir vilja-
hestar hér áður fyrr. Ég man eftir
móálóttum reiðhesti hérna og það
réð enginn við hann í samreið. Eitt
sinn fórum við á mót út í Villingaholt
í Árnessýslu og Mósi var með í för.
Eitthvað dróst á langinn að fara
heim því það var ball á eftir og ég
gleymi ekki hvað Mósi varð æstur
heim, með í för var maður stór og
mikill sem varð að halda með í annan
tauminn á honum til að hemja hann.
Hann var harður á brúnina þá. Móðir
mín, Arndís Þorsteinsdóttir, átti
hestinn og hún var ekkert hrædd
þótt hann tæki sprettinn,“ segir Gísli
og sýnir gestinum myndir af horfn-
um gæðingum og nýrri, sem á stund-
um hljóta viðurnefni eins og Fúll á
móti og Frekjutá. Tíminn hefur flog-
ið í hlýlegu eldhúsinu og komið er að
gegningum.
Gísli Ástgeirsson á Frey sínum frá Syðri-Hömrum um 1945. Hann var undan Glóu og Tvist frá Skáldabúðum.
„Freyr var óhemjustór og ég eignaðist þennan fyrsta hest minn seytján ára.“
Vaknar við skeifnaskröltið
Eftir Þuríði Magnúsínu Björnsdóttur
thuridur@mbl.is
Morgunblaðið/Þuríður M. Björnsdóttir
Myndarleg aðstaða er í hesthúsinu en fyrir nokkrum árum voru fjárhúsin
innréttuð sem hesthús. Fóðurgangurinn er í stallhæð og vel fer um hrossin.
Gísli byrjaði að temja hesta um tólf
ára aldur og er enn að, 79 ára.
ÞAU mistök urðu við vinnslu Morg-
unblaðsins í gær að málsgrein féll út
úr frétt um útboð á lóðum í Akra-
hverfi og Helgafellslandi. Í greininni
var fyrst fjallað um útboð á lóðum í
Akrahverfi, en svo fjallað um Helga-
fellsland. Féll þar út upphaf þess
þáttar fréttarinnar, sem gerði það að
verkum að niðurlag hennar var
óskiljanlegt, og gæti skilist sem nið-
urlagið eigi líka við um Akrahverfi
en ekki Helgafellsland. Var þar vitn-
að í Hannes Sigurgeirsson, fram-
kvæmdastjóra Helgafellsbygginga,
sem sagði að útboð á lóðum í Helga-
fellslandi hefði gengið vel. Er beðist
velvirðingar á þessum mistökum.
LEIÐRÉTT
Málsgrein féll út
A-LISTINN í Reykjanesbæ hefur
tilkynnt að bæjarstjóraefni fram-
boðsins er Reynir Valbergsson,
fyrrv. fjármálastjóri Reykjanes-
bæjar, sem skipar sjötta sæti
listans. Til þess að fá meirihluta í
bæjarstjórn þarf A-listinn, sem er
sameiginlegt framboð minni-
hlutaflokkanna Samfylkingar og
Framsóknar auk óháðra, að fá sex
menn kjörna. Reynir verður fagleg-
ur framkvæmdastjóri bæjarins, að
því er fram kemur í fréttatilkynn-
ingu frá A-listanum.
„Rekstrarþekking Reynis er
óyggjandi og afar mikilvæg fyrir
bæjarfélagið til að bregðast hratt
og örugglega við mikilli skuldasöfn-
un síðustu fjögurra ára,“ segir í til-
kynningu listans.
Reynir er með meistaragráðu í
viðskiptafræði (MBA) frá Edinborg-
arháskóla og véltæknifræðingur frá
Tækniháskólanum í Árósum. Reyn-
ir starfar nú sem fjármálastjóri hjá
ITS sem er eitt af dótturfélögum
Icelandair-Group. Áður starfaði
hann sem fjármálastjóri Reykjanes-
bæjar til níu ára og sjö ár sem ráð-
gjafi hjá Verkfræðistofu Guð-
mundar og Kristjáns. Reynir er
Suðurnesjamaður í húð og hár og er
hann kvæntur Unu Steinsdóttur,
útibússtjóra Glitnis í Reykjanesbæ.
Reynir
bæjarstjóra-
efni A-listans
♦♦♦