Morgunblaðið - 17.09.2006, Side 11

til góðs efnahagsástands, en líka til
þess að fréttir af ástandinu víða í
heiminum eru meira áberandi en
nokkru sinni fyrr og aðgengilegar
öllum. Margir sem koma hingað og
ákveða að styrkja börn í fjarlægum
löndum nefna að þeir hafi það svo
gott og eigi allt til alls, svo þeir megi
til með að láta eitthvað af hendi
rakna. Fólki finnst það eiginlega
skuldbundið til þess, ef það er sjálft
svo lánsamt að njóta góðs lífs. Börn
þessa fólks alast svo upp við þessi
viðhorf.“
Þar nefnir Úlla atriði, sem skýtur
upp kollinum aftur og aftur hjá
þeim sem ræða um góðgerðarmál,
þ.e. að nú er að hasla sér völl kyn-
slóð sem lítur á framlög til góðgerð-
armála sem sjálfsagðan hlut. „Þetta
endurspeglast líka í því að margir
mennta sig núna í alls konar þróun-
arfræðum, mannfræði, kynjafræði
og fleiri fögum sem bjóða upp á
starf með fólki og fyrir fólk. Heims-
sýnin er víðari en áður og fólk hefur
kynnst svo mörgu.“
Úlla segir spurð að auðkýfingar
vilji gjarnan gefa háar upphæðir í
einu, í afmörkuð verkefni. „Sá hóp-
ur skráir sig ekki fyrir 2.300 króna
framlagi á mánuði til einstakra
barna, heldur vill sjá áþreifanlegan
og mikinn árangur af stórum upp-
hæðum. Þeir gefa kannski heilt hús
í barnaþorpi, sem kostar um 8 millj-
ónir. Mörg stórfyrirtæki hafa sama
háttinn á. Ég veit að í hvert sinn
sem samtökin SOS barnaþorp í
Noregi byggja hús í barnaþorpi þá
rífast stórfyrirtæki þar um að fá að
standa undir kostnaði. Þar er líka að
finna margt efnað fólk, sem kostar
uppbyggingu heilu þorpanna. Við
þurfum að leggja meiri áherslu á að
nálgast auðugt fólk, sem getur lagt
sitt af mörkum á þennan hátt.“
Hærri upphæðir en áður
Petrína Ásgeirsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Barnaheilla, segir að
töluverðar breytingar hafi orðið á
framlögum til Barnaheilla und-
anfarin tvö ár. „Fyrirtæki og ein-
staklingar gefa hærri upphæðir en
áður. Þegar sérstök söfnunarátök
eru í gangi safnast oft verulegar
upphæðir. Sú var til dæmis raunin
þegar safnað var meðal landsmanna
eftir flóðbylgjuna á Jövu og Sri
Lanka. Barnaheill hefur að vísu
ekki átt í miklu samstarfi við fyr-
irtæki, en við erum að byrja að
þreifa fyrir okkur og mér sýnist
jarðvegurinn góður. Tilfinning mín
er alla vega sú að áhugi á góðgerð-
armálum sé meiri en áður og að
Group. Raunar liggja þræðir þessa
fólks svo víða um viðskiptalífið að
erfitt er að henda reiður á.
Þegar Íslensk erfðagreining lagði
fram 4–500 milljóna stofnframlag
Velferðarsjóðs íslenskra barna árið
2000 sagði Kári Stefánsson, for-
stjóri fyrirtækisins, að það hefði
lengi verið áhugamál sitt að hlúa að
hagsmunamálum barna á Íslandi. Í
anda hinna nýju tíma, sem legðu
áherslu á að flytja ábyrgð yfir á ein-
staklinga og fyrirtæki, þætti sér
gaman að koma fram fyrir hönd
einkaframtaksins til að setja saman
þennan sjóð. Þá hvatti Kári önnur
fyrirtæki á Íslandi og þá ein-
staklinga sem meira mættu sín til að
stíga fram og gera slíkt hið sama.
Velferðarsjóður barna hefur m.a.
lagt háar fjárhæðir til hjúkr-
unarheimilis fyrir langveik börn,
rannsókna á lesblindu og Mæðra-
styrksnefndar.
Að koma að gagni
Efnaðir einstaklingar virðast í
auknum mæli leggja fé til ákveðinna
verkefna, eins og fram kemur í máli
forsvarsmanna ýmissa líkn-
arsamtaka. Skemmst er að minnast
fregna af gjöf þeirra hjóna, Ingi-
bjargar Kristjánsdóttur og Ólafs
Ólafssonar, stjórnarformanns Sam-
skipa, en þau veittu um 36 milljóna
styrk til uppbyggingar 50 skóla í
Sierra Leone á vegum UNICEF.
„Hafi fólk fé aflögu, áhuga og getu
er þetta kjörinn vettvangur til að
koma að gagni,“ sagði Ingibjörg eft-
ir ferð þeirra hjóna og sonar þeirra
til Afríku í upphafi árs.
Ýmis fleiri dæmi er hægt að finna
um höfðinglegar gjafir einstaklinga,
þar sem stærri upphæðir eru nefnd-
ar en dæmi eru um áður. Ekki er
þar allt þjóðþekkt fólk á ferð. Í júlí
gaf kona að nafni Brynfríður Hall-
dórsdóttir eina milljón króna til
Barnaspítala Hringsins í tilefni af
níræðisafmæli sínu. Hún sagði í
samtali við Morgunblaðið að sér
hefði tekist að safna þessari upphæð
af því að hún hefði ekki farið mikið í
siglingar um ævina.
Örlátir einstaklingar, sem gefa af
litlu eins og Brynfríður, hafa alltaf
verið ein styrkasta stoðin undir góð-
gerða- og líknarstarfi. Í góðærinu
undanfarið virðast Íslendingar hins
vegar vera að feta sig inn á sömu
braut og t.d. Bandaríkjamenn, þar
sem algengt er að vel stætt fólk
leggi háar fjárhæðir til ýmissa verk-
efna til almannaheilla. Í sumar vakti
mikla athygli þegar milljarðamær-
ingurinn Warren Buffet tilkynnti að
hann ætlaði að gefa 80% auðæva
sinna í sjóð Melindu og Bill Gates,
sjóð sem þau hjón hafa reyndar sjálf
lagt í milljarða á milljarða ofan.
Mikil vakning
Orð Björgólfs Guðmundssonar,
„okkur er ekki sama“, eiga við um
marga landsmenn. Félagasam-
tökum í hjálpar- og líknarstarfi hef-
ur reynst auðveldara að fá fjár-
framlög til starfsemi sinnar á
undanförnum misserum en dæmi
eru um áður. Úlla Magnússon, for-
maður SOS barnaþorpa, segir góða
tíð hjá fyrirtækjum og ein-
staklingum endurspeglast í fleiri og
stærri framlögum til góðgerðarmála
á undanförnum misserum. „Fyr-
irtæki gefa miklu meira en áður, ég
verð mjög vör við það,“ segir hún.
Úlla nefnir sérstaklega bankana,
sem hafi látið mikið fé af hendi
rakna til góðgerðarmála, síðast
Glitnir í kjölfar maraþonhlaups-
ins í Reykjavík. Hún nefnir einn-
ig að margir leikara í fót-
boltaauglýsingum Lands-
bankans hafi gefið laun
sín og bankinn bætt
við sömu upphæð. Þar
hafi SOS barnaþorp
fengið háa fjárhæð.
„Það er áreiðanlega
mikil vakning almennt í
þessum málum. Ég held
að þetta megi bæði rekjaMyndskreyting/Árni Torfason
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17. SEPTEMBER 2006 11