Morgunblaðið - 25.11.2006, Qupperneq 24

24 LAUGARDAGUR 25. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
FRANSKI leik-
arinn Philippe
Noiret sem er
hvað þekktastur
fyrir leik sinn í
kvikmyndinni
Cinema Paradiso
lést í gær, 76 ára
að aldri. Hann
hafði átt í lang-
vinnri baráttu við
krabbamein.
Cinema Paradiso hlaut Ósk-
arsverðlaunin árið 1990 sem besta
erlenda myndin, en í myndinni fór
Noiret með hlutverk Alfredos, sýn-
ingarstjóra í kvikmyndahúsi. Auk
þess lék hann miðaldra mathák í
kvikmyndinni La Grande Bouffe
sem olli miklu fjaðrafoki á kvik-
myndahátíðinni í Cannes árið 1973.
Hann fór einnig með hlutverk ljóð-
skáldsins Pablo Neruda í kvikmynd-
inni Il Postino (The Postman).
Noiret lék í yfir 125 myndum á
ferli sínum og var meðal annars
þekktur fyrir fjölhæfni sína sem
leikari, en hann gat leikið hrokafulla
aðalsmenn og auðmjúka lágstétt-
armenn af sömu færni.
Noiret færði sig frá sviðsleik yfir í
kvikmyndir á sjötta áratugnum og
er einn af þeim sem mótaði franska
kvikmyndagerð. Það var túlkun
hans á óhamingjusama frændanum í
Zazie dans le Metro sem kom nafni
hans á kortið. Noiret var þekktur
fyrir að vinna mikið en hann leit á
hvert hlutverk sem próf.
Franski forsætisráðherrann
Dominique de Villepin sagði heim
leikhúss og kvikmynda verða mun-
aðarlausan við andlát Noiret. „Með
rödd sinni, aðdráttarafli og glæsi-
leika vissi Philippe Noiret hvernig
átti að hafa áhrif á og túlka eitthvað í
frönsku þjóðarsálinni,“ sagði hann.
Noiret
er látinn
Lék Alfredo í
Cinema Paradiso
Philippe Noiret
Á VEFMIÐLI
enska dagblaðs-
ins The Guardian
er að finna viða-
mikla og afar já-
kvæða umfjöllun
um Latabæ
ásamt viðtali við
forkólfinn og
íþróttaálfinn
Magnús Schev-
ing. Í greininni, sem skrifuð er af
Simon Mills, er bent á að sjónvarps-
þáttaröðin sé tilnefnd sem besta al-
þjóðlega barnaefnið á Bafta-
verðlaunahátíðinni, sem er bresk
hliðstæða Óskarsverðlaunanna. Í
greininni eru rakin jákvæð áhrif
sem Latibær hefur haft á mataræði
barna á Íslandi. Höfundur grein-
arinnar segir að 100% þátttaka hafi
verið í herferð Latabæjar fyrir heil-
brigðum matarvenjum í aldurs-
hópnum 4–7 ára og sala á grænmeti
á Íslandi hafi aukist um 22% fyrir
tilstuðlan áróðurs í þáttunum fyrir
bættri matarmenningu. Mills lýsir
þáttunum sem adrenalín-tryllingi
þar sem tökuvélarnar eru á stöðugri
hreyfingu og saman fari sniðugar
tölvubrellur og leikarar af holdi og
blóði sem stundi loftfimleika. Í
sviðsmyndinni séu engar beinar lín-
ur og tónlistin sé áleitin og grípandi.
Mills hvetur engan sem þjáist af
timburmönnum til að horfa á Lata-
bæ og bætir við að það muni Magn-
ús Scheving aldrei gera. „Ég hef
aldrei nokkurn tíma bragðað áfengi.
Ég hef ekki einu sinni smakkað
bjór,“ segir Magnús í viðtalinu. Þar
rekur Mills líka aðdragandann að
Evrópumeistaratitli og silf-
urverðlaunum Magnúsar á heims-
meistaramótinu í þolfimi 1994 og
1995.
Latibær og
grænmetið
Latibær
AÐVENTUTÓNLEIKAR
verða haldnir í Steltjarnarnes-
kirkju sunnudaginn 26. nóv-
ember, en þar koma fram Sel-
kórinn, Drengjakór
Þorgeirsbræðra og Kamm-
erkór Þorgeirsbræðra. Flutt
verður tónlist sem tengist að-
ventu og jólum, en þessir þrír
kórar eru á förum til Vínar-
borgar í Austurríki þar sem
þeir munu koma fram á nokkr-
um tónleikum í þessari háborg sígildrar tónlistar
um næstu helgi. Tónleikarnir hefjast klukkan 17
og er miðasala við innganginn, en miðaverð er
2.000 kr.
Tónlist
Aðventutónleikar í
Seltjarnarneskirkju
Seltjarnar-
neskirkja
GÚSTAV Geir Bollason opnar
í dag sýninguna Hræ og for-
mælingar í Populus tremula í
Listagili á Akureyri. Listamað-
urinn lýsir tilurð sýningarinnar
á þann veg að hún hafi raðast
saman úr brotabrotum, ryðg-
uðum pörtum úr vélahræjum
og stykkjum úr lífrænni
hræum. Í þetta samsafn bland-
ist kvikmyndastubbar sem
hafa nokkuð ráðandi hlutverki að gegna varðandi
formgerð verksins. Hann segir einnig að verkið
verði að teljast til spuna.
Sýningaropnunin er klukkan 14 en einnig verð-
ur opið á morgun milli klukkan 14–17.
Myndlist
Hræ og formæl-
ingar í Gilinu
REYKJALUNDARKÓRINN
heldur 20 ára afmælistónleika í
Grafarvogskirkju í dag kl. 17.
Auk Reykjalundarkórsins
koma fram á tónleikunum
Karlakór Kjalnesinga og
nokkrir meðlimir Skóla-
hljómsveitar Mosfellsbæjar.
Þá mun Þórunn Lárusdóttir
leikkona syngja einsöng með
kórnum, ásamt nokkrum kór-
félögum.
Efnisskrá tónleikanna er mjög fjölbreytt og
mun kórinn bæði flytja íslensk og erlend lög, Ave
Maríur, lög úr söngleikjum ásamt kórlögum úr
ýmsum óperum.
Tónlist
Reykjalundar-
kórinn tuttugu ára
Eftir Guðjón Guðmundsson
gugu@mbl.is
SAMSTARFSSAMNINGUR verð-
ur undirritaður á morgun milli
Gljúfrasteins og Þórbergsseturs og
gæti samningurinn markað upphaf-
ið að víðtæku samstarfi rithöf-
undasetra í landinu. Guðný Dóra
Gestsdóttir, framkvæmdastjóri
Gljúfrasteins, segir að tilgangurinn
og markmiðið með samningnum sé
að stuðla að fræðslu og þekkingu á
verkum þessara tveggja rithöfunda.
„En þessi tvö setur ætla líka að
taka höndum saman um að efla
áhuga á íslenskum bókmenntum og
menningu í samstarfi við önnur rit-
höfundarsetur og aðra áhugasama
aðila. Við lítum þannig á að þetta sé
fyrsta skrefið að því að hefja frek-
ara samstarf milli rithöfundasetra á
Íslandi, sem eru núna orðin nokk-
ur,“ segir Guðný Dóra.
Auk Gljúfrasteins og Þórbergs-
seturs eru það Skriðuklaustur,
Nonnahús á Akureyri, Davíðshús
og Sigurhæðir og Snorrastofa í
Reykholti. „Við höfum lengi íhugað
það að taka höndum saman. Starf-
semi slíkra setra er með öðrum
hætti en í öðrum söfnum eða setr-
um. Starfsemin snýst um einn rit-
höfund, einn einstakling, sem hefur
lagt sitt af mörkum til menningar
landsins. Það er því ákveðin sér-
staða sem rithöfundasetrin búa við.
Það sem þó alltaf stendur hæst og
allt snýst um eru verk þessara höf-
unda, en ekki húsnæði og söfn,“
segir Guðný Dóra.
Andi Þórbergs nálægur
Gljúfrasteinn, Þórbergssetur og
Skriðuklaustur hafa tekið þátt í
norrænu samstarfi rithöfunda- og
tónskáldasetra. „Þar skiptast menn
á hagnýtum upplýsingum sem miða
að því að auka sem mest veg þeirra
verka sem eftir höfundana liggja.“
Í fimmtu grein samkomulagsins
segir að Gljúfrasteinn muni veita
Þórbergssetri hagnýtar upplýs-
ingar sem lúta að rekstri og upp-
byggingu rithöfundasetursins.
Þorbjörg Arnórsdóttir, for-
stöðukona Þórbergsseturs, segir að
í samkomulaginu felist fyrst og
fremst samvinna milli setranna og
samstarf. „Við ætlum að taka hönd-
um saman um að kynna verk Þór-
bergs og Halldórs. Gljúfrasteinn er
kominn skrefinu lengra en við og
ætlar að styðja við bakið á okkur í
uppbyggingu starfsins hér.“
Aðdragandi samkomulagsins er í
raun ákvæði í samningi Þórbergs-
seturs við ríkið, sem lagði 30 millj-
ónir króna í stofnkostnað til fjög-
urra ára. Ákvæðið, sem sett var inn
að vilja Halldórs Ásgrímssonar, þá-
verandi forsætisráðherra, kvað á
um að það yrði samstarf milli Þór-
bergsseturs og Gljúfrasteins.
Þorbjörg er búsett á Hala í Suð-
ursveit þar sem Þórbergssetur er.
Hún hefur fylgt uppbyggingu set-
ursins eftir frá upphafi. Hún segir
að andi Þórbergs sé mjög nálægur
á Hala. „Ég skynjaði strax þegar
ég kom hingað að það er eins og
fólkið sem hér bjó lifi áfram í um-
hverfi og sögum sem eru mjög lif-
andi á svæðinu vegna framlags
Þórbergs.“
Samstarfssamningur milli Gljúfrasteins og Þórbergsseturs undirritaður
Bandalag menningarsetra
VERK mánaðarins á Gljúfrasteini í
nóvember er minningasaga Hall-
dórs Laxness, Í túninu heima. Hall-
dór Guðmundsson rithöfundur mun
spjalla um söguna á Gljúfrasteini
kl. 16 á morgun, sunnudag.
Í túninu heima kom út 1975 og
var fyrst minningasagna Halldórs,
en síðan fylgdu Úngur eg var, Sjö-
meistarasagan og Grikklandsárið.
Halldór Laxness kallaði þessar
bækur skáldsögur í ritgerðarformi,
sem margir telja full eins mikið
réttnefni og endurminningar, því
auk þess sem Halldór minnist
bernsku- og unglingsára skrifar
hann í bókinni margt um viðhorf
sitt til skáldskapar og sagnagerðar
og fer um víðan völl. Í túninu heima
fjallar um fyrstu tólf árin í lífi Hall-
dórs. Hann lýsir atburðum og að-
stæðum sem leiða til þess að hann
tekur þá ákvörðun að verða rithöf-
undur – eða öllu heldur hvernig ör-
lögin réðu því hlutskipti hans. Hann
horfir á bernskuna sem fullorðinn
rithöfundur og í sögunni er enginn
atburður eða staður svo lítilsverður
að hann sé ekki frásagnarverður.
Halldór hyggst bera saman bók
Halldórs Laxness við bækur
tveggja annarra íslenskra höfunda
sem einnig ólust upp í sveit, en þeir
eru Þórbergur Þórðarson og Gunn-
ar Gunnarsson.
Halldór er höfundur ævisögu
Halldórs Laxness og hefur nýlega
sent frá sér bókina Skáldalíf, sem
er eins konar hliðstæðar ævisögur
Gunnars og Þórbergs. Allir þessir
þrír sagnamenn skrifuðu mikið um
æsku sína og gefur samanburð-
urinn færi á að hugleiða aðferðir
þeirra og ólíka sýn.
Í túninu
heima
UNDIRRITAÐUR verður samstarfssamningur milli Gljúfrasteins og Þór-
bergsseturs á Gljúfrasteini á morgun, sunnudag. Samningurinn felur í sér
að þessi menningarsetur taka höndum saman um að efla áhuga á bók-
menntum og menningu í samstarfi við önnur rithöfundasetur.
Hús skáldsins
BARNALEIKRITIÐ Leitin að jólunum eftir
Þorvald Þorsteinsson við tónlist Árna Egils-
sonar fer aftur á fjalir Þjóðleikhússins í dag.
Leitin að jólunum var frumsýnt í lok nóv-
ember í fyrra og naut þá mikilla vinsælda og
hlaut sýningin Grímuverðlaunin sem besta
barnaleiksýning ársins.
Leikritið er sýnt á Leikhúsloftinu og víðar í
húsinu og munu sýningar standa fram að jólum.
Tveir skrýtnir og skemmtilegir náungar taka á
móti litlum leikhúsgestum við aðalinngang Þjóð-
leikhússins. Með þeim í för eru tveir hljóðfæra-
leikarar og saman leiða þeir börnin með leik og
söng um leikhúsið. Meðal viðkomustaða eru
Kristalsalurinn, Leikhúsloftið og Leikhúskjall-
arinn, auk þess sem börnin fara um baksviðs í
leikhúsinu. Börnin ferðast inn í ævintýraveröld
jólanna og sjá leikþætti um jólin í gamla daga og
í nútímanum. Jólasveinavísur Jóhannesar úr
Kötlum fléttast inn í ævintýrið. Tónlist úr verk-
inu hefur nú verið gefin út á geisladiski.
Leitin að jólunum er sett upp með 5–11 ára
börn í huga og yngri í fylgd með fullorðnum, en
getur hentað fólki á öllum aldri. Sýningin tekur
tæpa klukkustund.
Leikstjóri sýningarinnar er Þórhallur Sig-
urðsson en leikarar eru: Rúnar Freyr Gíslason,
Þórunn Erna Clausen, Hrefna Hallgrímsdóttir,
Sigurður Hrannar Hjaltason og Margrét Kaab-
er.
Tvær sýningar eru á Leitin að jólunum í dag,
kl. 13 og 15 en tuttugu og ein sýning er áætluð á
verkinu fram til 17. desember.
Í dag milli kl. 16 til 16.15 flytja leikarar brot
úr þessu skemmtilega leikriti á tröppum Þjóð-
leikhússins þegar skrúðganga hefur þar viðdvöl
í tilefni þess að jólaljósin verða tendruð á
Laugaveginum.
Leitin að jólunum fer aftur í gang
Barnaleikrit Leitin að jólunum hefst á ný í Þjóð-
leikhúsinu í dag og stendur fram að jólum.
♦♦♦ Morgunblaðið/Arnaldur