Morgunblaðið - 25.11.2006, Síða 46

46 LAUGARDAGUR 25. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
HB FASTEIGNIR
Sími 534 4400 • Hús verslunarinnar, Kringlunni 7, 103 Reykjavík
Hrafnhildur Bridde, löggiltur fasteignasali
OPIÐ HÚS UM HELGINA
RJÚPNASALIR 12, 201 KÓPAVOGUR - LAUS STRAX
11. HÆÐ - GLÆSILEG EIGN
109,2 fm, 2 herbergi. Hægt að breyta í 3 herbergi. 2 stórar stofur.
Vandaðar innréttingar. Flísalagðar svalir. Mikil lofthæð.
Tvær lyftur. Stórglæsilegt útsýni. Bílastæði í kjallara.
Áhvílandi lán 18 millj. með 4,15% vöxtum getur fylgt.
Laus við kaupsamning
Gunnar Valdimarsson, s. 895 7838
BÓKIÐ SKOÐUN
LAND VIÐ ÞÉTTBÝLI
TIL SÖLU U.Þ.B. 2.700 HEKTARAR LANDS Í SVEITAR-
FÉLAGINU VOGUM. LANDIÐ LIGGUR AÐ HLUTA TIL AÐ
ÞÉTTBÝLI OG ER STÓR HLUTI AF ÞVÍ MÖGULEGT
BYGGINGARLAND.
NÚ ÞEGAR TILBÚIÐ SKIPULAG AÐ NOKKRUM
ATVINNUHÚSALÓÐUM.
ÁHUGVERÐ VATNSRÉTTINDI. 11318
NÁNARI UPPLÝSINGAR Á SKRIFSTOFU FM, SÍMI 550 3000
MEIRIHLUTI borgarstjórnar
samþykkti á mánudag að selja
Landsvirkjun bæði á undirverði og
fyrir skuldabréf sem óvíst er hvort
lífeyrissjóðir mega taka við og
hvaða verð fæst fyrir á markaði.
Um leið afsalaði borgin sér því að
hafa áhrif á þróun raforkumark-
aðarins og Landsnets
og lagði út rauðan
dregil fyrir ríkisstjórn-
ina sem hyggst einka-
væða fyrirtækin bæði.
Í samningnum við
ríkið er tekið fram að
ef Landvirkjun verður
seld innan 5 ára verði
kaupverðið tekið upp
og sveitarfélögin,
Reykjavík og Ak-
ureyri, fái mismuninn
greiddan ef verðið
hækkar. En hvað ger-
ist ef Landsvirkjun
verður seld fyrir
lægra verð? Í því sambandi er vert
að rifja upp að borgin kærði Lands-
virkjun til samkeppniseftirlitsins
fyrr á þessu ári vegna þeirrar fyr-
irætlunar Landsvirkjunar að leggja
Laxárvirkjun á bókfærðu verði inn
í nýtt orkufélag í eigu ríkisins.
Taldi borgin að það væri klárt und-
irverð og var jafnvel talað um að 5–
10 milljarða króna! Þessu máli er
ólokið en eftir að Landsvirkjun er
komin úr eigu Reykjavíkurborgar
verður það trúlega
fellt niður og þá verð-
ur nýrri stjórn Lands-
virkjunar í lófa lagið
að færa á sama hátt
niður verð á ein-
stökum virkjunum og
selja eða jafnvel einka-
vinavæða fyrirtækið í
heild á undirverði. Ef
Landsvirkjun verður
einkavædd fyrir 2011
geta sveitarfélögin því
varla vænst hækkunar
en gætu þvert á móti
lent í lækkun og end-
urgreiðslu til ríkisins, sbr. dæmið
hér að ofan.
Árið 2011
En af hverju 5 ár? Af hverju á að
leiðrétta kaupverðið ef breytingar
verða á eignarhaldi Landsvirkjunar
fyrir árslok 2011? Árið 2011 kemur
fyrir í lögum um Landsnet, en
Landsnet annast flutning raforku
um grunnnetið og kerfisstjórnun og
er hlutafélag í eigu Landsvirkjunar,
Orkubús Vestfjarða og RARIK. Í
lögum um það segir að ekki megi
selja hluti í Landsneti nema til nú-
verandi eigenda „til loka ársins
2011“. Það þýðir einfaldlega að eftir
2011 má selja hluti í Landsneti á al-
mennum markaði innan Evrópska
efnahagssvæðisins. Og samkvæmt
samningnum um sölu á hlut sveit-
arfélaganna í Landsvirkjun verða
heldur engar hömlur á sölu Lands-
virkjunar eftir 2011.
Landsnet – grunnnet raf-
orkugeirans
Landsvirkjun á 69,5% hlut í
Landsneti, RARIK á 24,1% hlut og
hlutur Orkubús Vestfjarða er 6,4%.
Fyrir söluna átti Reykjavíkurborg
því um 45% af hluta Landsvirkj-
unar eða ríflega 30% í Landsneti. Í
Orkustefnunefnd Reykjavík-
urborgar, sem ég átti sæti í 2003–
2004 voru menn ósammála um
margt en allir voru sammála um að
þó borgin seldi sinn hlut í Lands-
virkjun ætti hún EKKI að selja
hlutinn í Landsneti. Orku-
stefnunefnd taldi þá eignaraðild svo
mikið hagsmunamál fyrir borgina
vegna öryggis í raforkuflutningum
og verðlagningar á flutningi rafork-
unnar að hún lagði til að hluturinn
yrði frekar aukinn en hitt ef aðrir
hlutar Landsvirkjunar yrðu seldir.
Lítil umræða hefur farið fram
um þennan þátt í sölu Landsvirkj-
unar – en flutningskerfið er grunn-
net raforkugeirans og gegn sölu
þess gilda nákvæmlega sömu rök
og gegn sölu á grunnneti Símans. Í
ríkjum þar sem einkavæðing raf-
orkukerfisins hefur gengið hvað
lengst, t.d. svo sem í Kaliforníu,
hafa menn selt grunnnetið – eins
og leyfilegt verður hér á landi eftir
2011. Nýir eigendur reka netið síð-
an skv. markaðslögmálinu með
hagnaðarvon að leiðarljósi en ekki
sem það samfélagslega verkefni
sem öryggi í raforkuafhendingu er.
Afleiðingarnar þekkja menn:
Myrkvun í heilu borgunum og
landshlutum vegna þess að viðhaldi
er ábótavant og nýframkvæmdir í
kerfinu og uppbygging sitja á hak-
anum.
Það er ekki aðeins að Reykjavík-
urborg hafi samið af sér fjárhags-
lega með sölunni á Landsvirkjun.
Alls staðar þar sem raforkufyr-
irtæki og flutningskerfi hafa verið
einkavædd hefur raforkuverð til
heimila snarhækkað og öryggi í raf-
orkuafhendingu snarminnkað. Þetta
mun einnig gerast hér í kjölfar
einkavæðingar. Salan á Lands-
virkjun vinnur því gegn hags-
munum allra landsmanna í bráð og
lengd.
Teppalagt fyrir einka-
væðingu Landsvirkjunar
og Landsnets
Álfheiður Ingadóttir fjallar
um sölu á hlut Reykavík-
urborgar í Landsvirkjun
Álfheiður
Ingadóttir
» Alls staðar þar semraforkufyrirtæki og
flutningskerfi hafa verið
einkavædd hefur raf-
orkuverð til heimila
snarhækkað og öryggi í
raforkuafhendingu
snarminnkað.
Höfundur er er varaþingmaður VG,
stjórnarmaður í Landsvirkjun og í
framboði í forvali VG á höfuðborg-
arsvæðinu.
TENGLAR
..............................................
www.alfheidur.hexia.net
MORGUNBLAÐIÐ hefur tekið
í notkun nýtt móttökukerfi fyrir
aðsendar greinar.
Formið er að finna ofarlega á
forsíðu fréttavefjarins www.mbl.is
undir liðnum „Senda inn efni“.
Í fyrsta skipti sem formið er
notað þarf notandinn að skrá sig
inn í kerfið með kennitölu, nafni
og netfangi, sem fyllt er út í þar
til gerða reiti. Næst þegar kerfið
er notað er nóg að slá inn netfang
og lykilorð og er þá notandasvæð-
ið virkt.
Ekki er hægt að senda inn
lengri grein en sem nemur þeirri
hámarkslengd sem gefin er upp
fyrir hvern efnisþátt.
Þeir, sem hafa hug á að senda
blaðinu greinar í umræðuna eða
minningargreinar, eru vinsamleg-
ast beðnir að nota þetta kerfi.
Nánari upplýsingar eru gefnar í
síma 569–1210.
Nýtt móttökukerfi
aðsendra greina
SÍÐUSTU misseri hafa Íslend-
ingar verið að færa út kvíarnar og
skapa sér alþjóðlegt orðspor. Núna
frekar en nokkurn tíma áður er því
vert að við spyrjum hvað við viljum
að sé okkar aðalsmerki gagnvart
umheiminum. Nú hafa nokkrir lista-
menn farið utan og
gert garðinn frægan,
sem einnig hefur
skapað okkur það orð-
spor að héðan komi
mikið hæfileikafólk á
listasviðinu. Aðrir
hafa fjárfest all-
verulega í erlendum
fyrirtækjum og versl-
unarkeðjum og hefur
það skapað bæði gott
en líka misjafnt orð-
spor. Það sem rík-
isstjórnin hefur hins
vegar lagt áherslu á
síðari ár, er að auglýsa
landið okkar erlendis
sem orkuauðlind. Aug-
lýst er hátt mennt-
unarstig fólks, sem er
sjaldan frá vinnu og er
ódýrara vinnuafl en
gengur og gerist í ná-
grannalöndunum (sjá
bækl. „Cheap energy
prices“). Ríkisstjórnin
hefur lagt sérstaka
áherslu á að kynna þessa mynd af
Íslandi fyrir álfyrirtækjum út í hin-
um stóra heimi.
Að mínu mati væri hægt að standa
að landkynningu á mun upp-
byggilegri hátt en ríkisstjórnin hef-
ur gert, sem þarf ekki að ganga út á
að fórna náttúrunni okkar sem við
höfum fengið að láni hjá afkom-
endum okkar. Ef haldið verður
áfram á álbrautinni verður landið
einfaldlega ekki eins hreint og það
áður var og verðum við að gera okk-
ur grein fyrir fórnarkostnaði sem í
því felst.
Markaðssetning – landkynning
Ég tel að hægt sé að markaðssetja
Ísland sem hreina og fagra heilsu-
lind. Það er vel hægt að afla þjóðinni
tekna og starfa á annan hátt en með
áli. Þannig myndu miklu meiri
tekjur haldast innan íslenska hag-
kerfisins ef sérfræðingar á sviði líf-
og heilsuvísinda myndu taka sig
saman og hér yrði stuðlað að heilsu-
lindum víða um landið. Heilsulindin
Ísland gengur í mínum huga út á það
að hingað streymi fólk í stríðum
straumum til að efla heilsu sína eða
koma í einhvers konar endurhæf-
ingu. Það gæti átt við fólk sem er að
berjast við krabbamein, offitu, ýmsa
sjúkdóma eða fíknir. Veikt fólk gæti
því jafnað sig eftir veikindi í hreinu
lofti og fengið heilnæmt lífrænt
ræktað fæði. Það væri í snertingu
við náttúruna með útsýni upp í
stjörnubjartan himin með norður-
ljósum á veturna. Einnig væri hægt
að bjóða upp á sundlaugaræfingar
og afslöppun í heitum pottum, sem
þekkjast varla erlendis, nudd, jóga
og heilsutengd námskeið ýmiss kon-
ar, til dæmis reiðnámskeið, skíða-
námskeið, hollustu-matreiðslunám-
skeið, næringarfræði, berjatínslu og
fjallgöngur á sumrin. Allt nátt-
úrulegt og heilnæmt.
Stór markaður
Á síðustu árum og áratugum hafa
vísindamenn verið að komast að því
að breytingar á fæðu og mataræði í
hinum vestræna heimi
eru farnar að valda
veikindum og heilsu-
missi. Mikið hefur
breyst til hins verra,
þannig að óholl og of-
unnin óheilnæm mat-
væli, full af litar-, rot-
varnar- og aukefnum
eru farin að verða
stærri hluti í mataræði.
Einnig ver fólk alltof
miklum tíma innanhúss,
oft í óheilnæmu and-
rúmslofti, sem líka veik-
ir það. Að ekki sé
minnst á þær fíknir sem
fólk er að stríða við um
allan heim á sviði reyk-
inga, áfengis- og vímu-
efnamisnotkunar og
ofáts. Á meðan lyfja-
notkun eykst mjög mik-
ið ár frá ári og kostar
ríkissjóð stórar pen-
ingaupphæðir eru ýms-
ir vísindamenn úti í
heimi að komast að því
að ofnotkun lyfja er ekki vænleg leið
til varanlegs árangurs. Dr. Ran-
dolph er einn af þeim sem áratugum
saman safnaði upplýsingum um
sjúklinga sína og komst að þeirri
niðurstöðu að yfirleitt var um að
ræða áunna sjúkdóma tilkomna
vegna mataræðis og lífsvenja. Dr.
Mercola og dr. Shoemaker eru
bandarískir læknar sem hafa báðir
talað um að inniloft í híbýlum og á
vinnustöðum orsaki mjög stóran
hluta heilsutengdra vandamála hjá
fólki. Dr. Breggin er annar sem hef-
ur rannsakað notkun þunglyndis- og
ofvirknilyfja og hefur varað við of-
notkun þeirra í mörg ár. Bandaríska
heilbrigðisstofnunin FDA hefur nú
loksins gefið út aðvaranir við ofnotk-
un slíkra lyfja. Æ fleiri læknar telja
það skila mun betri árangri til lengd-
ar fyrir flest fólk að breyta mat-
aræði og hreyfingu en að stuðla að
meiri lyfjanotkun.
Mennta- og heilbrigðiskerfið
taki þátt
Ég sé fyrir mér að hægt væri að
leggja ríkari áherslu á heilsutengd
fræði innan Háskóla Íslands og því
væri hægt að mynda þverfaglegt
teymi sérfræðinga sem tækju á
heildrænni heilsu fólks. Þar væru líf-
fræðingar, lífefnafræðingar, nær-
ingarfræðingar, náttúrulækningar
ýmiss konar, sálfræðingar og hefð-
bundnir læknar að vinna saman að
heilsutengdum meðferðarúrræðum.
Heilsulindirnar yrðu síðan ávallt
staðsettar þannig að þær gætu verið
með tengingu við náttúruna og úti-
veru. Reyndar sé ég líka fyrir mér
allt heilbrigðiskerfi okkar Íslend-
inga á þennan hátt. Heildrænt heil-
brigðiskerfi þar sem fólk hefur að-
gang að mun víðari sérþekkingu á
sviði heilsu- og lífvísinda samhliða
hinni hefðbundnu leið. Ég tel að fólk
eigi að hafa fleiri valkosti um ráðgjöf
á sviði heilsuvísinda. Breiðari þekk-
ing býður upp á víðtækari lausnir til
heilsueflingar.
„Heilsulindin Ísland“ hljómar al-
veg einstaklega vel. Með þessari leið
þarf heldur ekki að fórna náttúrunni
okkar, heldur getum við og afkom-
endur okkar notið hennar og virt um
komandi framtíð.
Heilsulindin Ísland
eða állandið Ísland?
Andrea Ólafsdóttir kynnir hug-
myndir sínar um markaðs-
setningu á Íslandi
Andrea Ólafsdóttir
» Að mínumati væri
hægt að standa
að landkynn-
ingu á mun upp-
byggilegri hátt
en ríkisstjórnin
hefur gert …
Höfundur býður sig fram í 2.–4. sæti í
prófkjöri VG á höfuðborgarsvæðinu.
TENGLAR
..............................................
www.andreaolafs.blog.is