Morgunblaðið - 14.12.2006, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. DESEMBER 2006 39
✝ Edda Steinólfs-dóttir Geirdal
fæddist í Grímsey
16. febrúar 1909.
Hún lést á hjúkr-
unarheimilinu Sól-
vangi í Hafnarfirði
hinn 5. desember.
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Steinólfur Eyjólfs-
son Geirdal kennari,
kaupmaður og út-
gerðarmaður frá
Múla í Gilsfirði, f.
26.11. 1875, d. 15.4.
1950, og Hólmfríður Petrína Sig-
urgeirsdóttir ljósmóðir frá Parti í
Aðaldal, f. 19.7. 1879, d. 6.2. 1954.
Edda var fjórða barn þeirra hjóna.
Systkini hennar eru öll látin en
þau eru: Bragi, f. 19.3. 1904, d.
5.10. 1967; Saga, f. 23.6. 1905, d.
m.a. við veitingastörf. Árið 1951
réði hún sig sem ráðskonu að Jaðri
í Bæjarsveit í Borgarfirði hjá
Valdimari Elíassyni (f. 20.7. 1911,
d. 15.10. 1982) garðyrkjubónda.
Þau giftu sig 1. desember það ár.
Saman ráku þau garðyrkjubúið að
Jaðri í rúma tvo áratugi. Ræktuðu
þar grænmeti, einkum tómata og
gúrkur. Árið 1972 fluttust þau til
Reykjavíkur og skömmu síðar í
Miðvang í Hafnarfirði. Valdimar
starfaði hjá Garðyrkjustöð
Reykjavíkur frá 1972–1978. Eftir
lát Valdimars bjó Edda ein í Mið-
vangi meðan heilsan leyfði. Árið
2002 veiktist hún og dvaldist eftir
það á hjúkrunarheimilinu Sól-
vangi í Hafnarfirði. Valdimar og
Edda voru barnlaus.
Útför Eddu verður gerð frá
Fossvogskapellu í dag og hefst at-
höfnin klukkan 11.
29.5. 1947; Óðinn, f.
24.4. 1907, d. 24.1.
1993; Edda, f. 16.2.
1909; Gefn Jóhanna,
f. 20.8. 1910, d. 11.7.
1988; Freyr, f. 2.11.
1912, d. 12.6. 1990;
Freyja, f. 20.12. 1913,
d. 13.1. 1996; Iðunn,
f. 18.12. 1916, d. 22.3.
1999.
Edda ólst upp í
Grímsey í foreldra-
húsum. Um tvítugs-
aldur stundaði hún
nám í húsmæðraskól-
anum á Hallormsstað. Vann að því
búnu ýmis störf, m.a. sem mat-
ráðskona. Hún veiktist af berklum
og átti lengi við nokkra vanheilsu
að stríða. Dvaldist hún á Kristnes-
hæli um skeið vegna veikindanna.
Síðar starfaði hún í Reykjavík,
Þegar maður þarf að hugsa 54 ár
aftur í tímann finnst manni að hann
standi í stað. Þetta er rúm hálf öld og
hún varðar mann sjálfan. Slíkt virk-
ar óvenjulegt og mun meira, vegna
þess að svo gríðarlegar breytingar
hafa orðið að engin öld er til sam-
anburðar.
Ég fór sex ára til Eddu frænku og
Valdimars og var allt í allt í sjö sum-
ur hjá þeim. Ég kom úr stórri fjöl-
skyldu, þar sem mikill atgangur var
og líf og fjör í stórum systkina- og
vinahópi. Það voru því mikil við-
brigði að koma til hjóna, sem voru
barnlaus og lítil samskipti við aðra
bæi. Mamma fór með mig í rútu frá
Siglufirði til Borgarfjarðar og Valdi-
mar var kominn og beið við afleggj-
arann hjá Varmalæk. Hann var stór
og krangalegur maður með mikið og
úfið hár, rauðleitt, og mér fannst
hann minna á tröllin í fjöllunum.
Þegar mamma hafði kvatt okkur og
knúsað mig og rútan lagði af stað
hljóp ég hágrátandi út í móann og
Valdimar fór mikinn á eftir mér.
Um haustið fór ég heim og kom
aftur að Jaðri í sex sumur eftir það.
Ég var fluglæs, strax sex ára gam-
all, og var sílesandi heima á Siglu-
firði eingöngu barna- og ævintýra-
bækur eins og títt var með börnum.
Edda og Valdimar höfðu hvorugt
umgengist börn mikið og voru því fá-
ar ef nokkrar bækur fyrir börn á
heimilinu. Ég kom með nokkrar með
mér en þær voru fljótlesnar og þá
sneri ég mér að bókakosti heimilis-
ins. Þar kenndi ýmissa grasa; Ís-
lendingasögurnar, Heimskringla,
Ævisögur Martins Andersons Nexö,
Æska mín eftir Maxím Gorkí, Ílíons-
kviður, Saga Rómaveldis, Bíblían,
Anna Karenína, Stríð og friður,
bækur eftir Thomas Mann, Stefan
Zweig, Faulkner, Hemingway,
Maugham o.fl. o.fl. og allt las ég á
þessum sjö sumrum og fékk líka lán-
að af næsta bæ, Laugarholti, hjá
Birni J. Blöndal rithöfundi. Það var
allt lesið í belg og biðu til að byrja
með, en síðan aftur og aftur á kom-
andi árum. Þessar bókmenntir mót-
uðu síðan lífsskoðanir mínar um
manngildi, fjölskyldu og tengsl við
lífið og tilveruna. Fyrir það er ég af-
skaplega þakklátur og tel að það hafi
gert mér og mínum gott, aðrir eru
ábyggilega á annarri skoðun.
Veran hjá Eddu og Valdimar var
meira í ætt við uppfræðslu en upp-
eldi, þótt vissulega sé það skylt. Hjá
þeim lærði maður að búa til mat,
strauja, skúra, ryksuga, stoppa í
sokka, festa tölur, búa til sápur,
rækta grænmeti, vaska upp, auk alls
konar starfa sem tilheyra dvöl í
sveit. Allt hefur þetta komið mér og
mínum til góða og fyrir það er ég
innilega þakklátur.
Það er ekki hægt í raun að minn-
ast bara Eddu. Tilvera þeirra Valdi-
mars var svo samofin að í huga mín-
um eru þau eins og ein persóna. Þau
voru góðar manneskjur, sem voru til
þess að gera ánægð með sína tilveru
og lögðu sitt til þess að gera öðrum
gott. Þegar maður hugsar til baka er
efst í huga væntumþykja og virðing.
Það að hafa verið svo lánsamur að
fara sumarlangt í sjö sumur á unga
aldri til þeirra tel ég vera forréttindi.
Ég fékk aðra sýn, í gegnum bók-
menntirnar, en ég átti kost á, hefði
ég verið heima í stórum og góðum
systkinahópi. Ég og fjölskylda mín
þökkum fyrir ykkar þátt í tilveru
okkar. Blessuð sé minning ykkar
beggja.
Ægir Geirdal.
Edda Geirdal Steinólfsdóttir var
fædd í Grímsey. Hún vann á hinum
ýmsum stöðum þegar hún var ung
og var hörkudugleg til vinnu.
Edda smitaðist af berklum og var
send á Kristneshæli en fór síðan aft-
ur til Grímseyjar og vann þar í nokk-
ur ár.
Leið Eddu lá síðan til Reykjavíkur
til Iðunnar systur sinnar og var farið
á fullt að leita að vinnu fyrir Eddu í
borginni. Þær systur lásu allar aug-
lýsingar um atvinnu og einn daginn
rakst Iðunn systir hennar á auglýs-
ingu eftir ráðskonu í sveit og hringdi
hún fyrir hönd systur sinnar. Á bæn-
um var bara einn fullorðinn maður í
heimili. Valdimar hét hann Elíasson
f. 20 júlí 1911, bjó á Jaðri í Borg-
arfirði og var grænmetisbóndi.
Það varð úr að Edda var ráðin til
hans. Þau felldu hugi saman og giftu
þau sig 1951.
Á Jaðri var mikill jarðhiti og döfn-
uðu því plönturnar vel. Hjónin
stækkuðu gróðurhúsin og fengu til
sín unga frændur sína sér til hjálpar,
tíu til tólf ára gutta og var einn af
þeim sonur minn, Ásgeir.
Það var unaðslegt að koma inn í
gróðurhúsin og sjá allt fullt af trjám
með hangandi tómata og gúrkur,
matmiklar og girnilegar. Þarna var
allt svo hreint og fagurt og ekki var
verra að í öllum gólfum í heimahús-
inu var hiti og það dýrkaði Edda sem
var frekar kulvís og því var þetta
kærkominn vermir.
Þegar Valdimar dó flutti Edda
suður á Sólvang og dvaldist þar uns
kallið kom.
Guð blessi minningu þína, Edda
mín.
Þín frænka
Hekla Geirdal.
Þegar ég var níu ára var ég send-
ur í sveit til þeirra hjóna Valdimars
Elíassonar föðurbróður míns og
Eddu S. Geirdal. Þau bjuggu á Jaðri
í Bæjarsveit og voru með gróður-
húsarækt, um 40 kindur og nokkrar
hænur. Hjá þeim var ég síðan næstu
sumur og setti niður blómkál, hvít-
kál, rófur og karöflur. Vökvaði í
gróðurhúsunum og tíndi tómata,
gúrkur og búntaði steinselju. Fyrir
utan skrautblómin var gerð tilrauna-
ræktun á púrrulauk og selleríi að
frumkvæði Óla Vals garðyrkjuráðu-
nautar. Hjá þeim hjónum var mjög
ákveðin verkaskipting. Edda sá um
inniverkin og karlmennirnir skyldu
sjá um útiverkin. Þar eð ég var í úti-
verkunum fékk ég á þessum árum
auk garðyrkjunnar að smala, rýja,
stinga út úr fjárhúsunum og standa í
heyskap. Heyskapurinn var nokkuð
með öðru sniði en nú gerist því
dráttarklár var fenginn að láni frá
Hvítárbakka og hann notaður til að
múga og koma töðunni í hlöðu. Það
voru komnir traktorar í sveitina og
bændur af næstu bæjum voru gjarn-
an fengnir til að slá þó að hesta-
sláttuvél væri til og bletturinn næst
húsinu var sleginn með orfi. Hjá
þeim fékkst fræðsla um heiti jurta,
fugla og annað sem fyrir augu bar.
Hvaða jurtir mætti nota til lækninga
eða til að græða sár. Sú þekking kom
sjálfsagt frá foreldrum þeirra.
Stundum fengum við líka sögur úr
Holtunum þar sem Valdimar hafði
alist upp eða frá Grímsey, æsku-
stöðvum Eddu. Gott bókasafn var
hjá þeim hjónum og Valdimar var
víðlesinn. Eddu, sem var mjög trúuð,
þótti ekki mikið til koma þegar mað-
ur var að lesa ljóð eftir Káinn, Grím
Thomsen eða Grettissögu og taldi
mun betra að lesa fallega sálma eða
Biblíuna. En það var eins og þarna
væri verkaskipting líka; Valdimar
las heimsbókmenntirnar og fræðirit-
in og Edda annaðist Biblíu- og sál-
malesturinn. Edda var af þeirri kyn-
slóð sem var bæði sparsöm og
nægjusöm. Ljós voru slökkt þegar
farið var út úr herbergi og foreldrar
mínir þurftu oft að beita lagni til að
fá hana til að kaupa sér eitthvað. Þó
vildi hún ætíð vera vel til fara og var
ávallt snyrtileg. Alltaf lagði hún fyrir
og gaf síðan Hjálparstofnun kirkj-
unnar eða til bágstaddra. Edda hafði
lært í kvennaskóla, verið matráðs-
kona og var lunkinn kokkur. Þau
hjónin voru gestrisin og Edda hafði
ánægju af því að bjóða gestum vel og
Valdimar vildi fá að spjalla um
heima og geima. Þótt hún byði gest-
um steikur, kökur og konfekt vildi
hún sjálf helst soðið grænmeti og
fisk ásamt tei.
Hún vildi hafa lífið í föstum skorð-
um og skildi ekki allt þetta baks í
kvenréttindakonum og baðst afsök-
unar á að hafa kosið einu sinni að
beiðni bónda síns. Þetta kom mér
nokkuð spánskt fyrir sjónir enda
voru báðar ömmur mínar miklar
kvenréttindakonur og amma mín á
Skagaströnd hafði sagt mér að 19.
júní væri hátíðisdagur og amma mín
klæddi sig í spariföt.
Edda var öguð og bar öðruvísi
virðingu fyrir opinberum starfs-
mönnum en við erum nú vön. Þegar
landlæknir sagði að fólk ætti að fá
átta til níu tíma svefn og gott væri að
fara í rúmið um kl. níu að kvöldi þá
gerði hún það. Jafnvel þótt það væri
verið að sýna uppáhaldsframhalds-
þáttinn og hálftími væri eftir, þá var
slökkt á sjónvarpinu og farið í rúmið
að boði landlæknis.
Þegar foreldrar mínir féllu frá má
segja að ég hafi fengið Eddu í arf.
Hún var þá komin í góða umsjá á
Sólvangi en farið að halla undan
fæti. Ekki þekkti hún mig alltaf þeg-
ar ég leit inn á Sólvang, en gott var
að fá heimsókn. Trúin var tær og
hún var viss um að hún yrði sótt þeg-
ar hennar tími kæmi. Vel hefur verið
tekið á móti henni bæði af fjölskyldu
og vinum.
Þau hjónin eiga mínar þakkir fyrir
hlýhug og leiðbeiningar sem ég fékk
á uppvaxtarárum mínum og bý enn
að.
Ég vil votta fjölskyldu og vinum
Eddu samúð mína og þakka starfs-
fólki Sólvangs fyrir lipra og góða
umönnun sem gamla konan naut
þar.
Páll Hjaltason.
Edda Steinólfsdóttir Geirdal
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
SIGURBORG GÍSLADÓTTIR
frá Blönduósi,
sem lést fimmtudaginn 7. desember sl., verður
jarðsungin frá Landakirkju í Vestmannaeyjum laug-
ardaginn 16. desember kl. 11.00.
Ásgeir Ingi Þorvaldsson, Guðfinna Sveinsdóttir,
Hrefna Þorvaldsdóttir, Valgeir Benediktsson,
Olgeir Þorvaldsson, Sigríður Óskarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
GUÐRÍÐUR GUÐMUNDSDÓTTIR,
Hólabraut 2,
Keflavík,
verður jarðsungin frá Keflavíkurkirkju föstudaginn
15. desember kl. 14.00.
Sverrir Jóhannsson, Ingibjörg Guðnadóttir,
Einar Jóhannsson, Hjördís Brynleifsdóttir,
Guðlaug Jóhannsdóttir, Ómar Steindórsson,
Þórunn Jóhannsdóttir, Eiríkur Hansen,
ömmu- og langömmubörn.
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
BERGÞÓRA VÍGLUNDSDÓTTIR,
Hrafnistu,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum Fossvogi sunnudaginn
10. desember.
Jarðsungið verður frá Fossvogskirkju þriðjudaginn
19. desember kl. 11.00.
Sólveig Þórisdóttir, Jan Arneberg,
Snorri Þórisson, Anna Snædís Sigmarsdóttir,
Edda Jansdóttir Arneberg,
Egill Jansson Arneberg,
Þóra Eir Jansdóttir Arneberg,
Anna Sólveig Snorradóttir,
Rebekka Flink Arneberg.
✝
Mágkona mín og frænka okkar,
AUÐUR ÍSFELDSDÓTTIR,
Kálfaströnd,
verður jarðsungin frá Skútustaðakirkju laugar-
daginn 16. desember kl. 14.00.
Hólmfríður Stefánsdóttir,
systkinabörn hinnar látnu og fjölskyldur þeirra.
✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
JÓHANNA SIGRÍÐUR EINARSDÓTTIR,
lést á Sunnuhlíð í Kópavogi að morgni þriðjudags-
ins 12. desember.
Jarðarförin auglýst síðar.
Stefán R. Jónsson, Anna Þ. Bjarnadóttir,
Ragnhildur Jónsdóttir, Lárus Kjartanson,
Anna Björk Jónsdóttir, Ólafur Guðmundsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Elskulegur faðir, tengdafaðir, afi og langafi,
GÍSLI ÓLAFSSON
fv. yfirlögregluþjónn á Akureyri,
lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri mánu-
daginn 4. desember.
Útför hans fer fram frá Akureyrarkirkju föstudaginn
15. desember kl. 13:30.
Sigríður Gísladóttir, Einar S. Bjarnason,
Eva Hrund Einarsdóttir, Árni Kár Torfason,
Tinna Rún Einarsdóttir, Viðar Helgason,
langafadóttir Hildur Sigríður Árnadóttir.