Morgunblaðið - 01.04.2007, Qupperneq 42

42 SUNNUDAGUR 1. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
OPIÐ HÚS Í DAG KL. 15–17
Hörpugata 7 – 101 Reykjavík
Sjarmerandi hús í „litla Skerjafirði”. Húsið stendur á 317 fm
eignarlóð. Hæð og ris er 4-5 herb. Samliggjandi stofur, borðstofa
opin í fallegt hlýlegt eldhús. 2 herbergi, alrými og baðherbergi
m/baðkari í risi. Í kjallara er 2ja herb íbúð, tilvalið t.d. í útleigu eða
opna á milli hæða. Samtals er húsið skráð 131,6 fm. En er að hluta
til undir súð. Skemmtilegt lítið hverfi í hjarta borgarinar, rólegt og
barnvænt. Sjá myndir og uppl. á www.nytt.is Fyrir liggja teikningar af framkvæmdum að byggingu húss við hliðina og mun
það hús tengjast þessu húsi, en að litlu leyti og munu lóðir vera alveg sér. Teikningar og uppl. á staðnum.
Verið velkomin - Reynir s. 820 2145 tekur á móti áhugasömum.
Í OKTÓBER 2005 kostaði 3.713
kr. á dag eða 103.952 kr. að vista
stóran hund í einangrun í Hrísey í
4 vikur. Í dag kostar 8.928 kr. á
dag eða 250.000 kr.
að hafa stóran hund í
einangrun í 4 vikur.
Þetta er 140% hækk-
un.
Hvað hefur gerst?
Jú, einangrunarstöð
gæludýra í Hrísey
var lokað eftir að
einkaaðili fékk út-
hlutað leyfi til að
reka einangrunarstöð
fyrir gæludýr á
Reykjanesi. Landbún-
aðarráðherra lagði
fram frumvarp til
breytinga á lögum nr.
54/1990 sem felldi úr gildi gjald-
skrá fyrir einangrun og 45 alþing-
ismenn samþykktu. Frá því að
einangrunarstöðin sem er ein „á
markaði“ á Íslandi var opnuð í
desember 2005, hefur verð-
lagsþróun fyrir 4 vikna einangrun
verið svona: Í desember 2005,
150.000 kr. Sumarið 2006 hækkaði
verðið í 196.000 kr. Í byrjun febr-
úar 2007 hækkaði verðið í 250.000
kr.
Þessi „þjónusta“ á ekki að vera
hundeigendum að kostnaðarlausu
en að hún sé svona augljóst okur
er fráleitt. Eru ekki til lög sem
vernda neytendur gegn svona
ófyrirleitinni verðlagningu? Er sá
sem veitir einokunarfyrirtæki
rekstrarleyfi ábyrgðarlaus? Skoð-
ar samkeppnisstofnun svona mál
þegar engin er samkeppnin? Eða
er þetta í lagi af því að hundeig-
endur eru lítill og lágvær hags-
munaðili?
Flokkun á einangrunarþörf
eftir áhættu
Það gilda aðrar reglur um inn-
flutning á gæludýrum til Íslands
en í löndum Evrópusambandsins
og þessar ófyrirleitnu verðhækk-
anir vekja upp spurningar um
hvers vegna við þurf-
um að búa við aðrar
reglur en þau um
smitgát vegna gælu-
dýra. Það er skyn-
samlegra að flokka
einangrunarþörfina
eftir áhættumati á
smiti hjá einstökum
dýrum, en að skylda
alla innflytjendur
hunda til að greiða
einokunarstöð tugi
milljóna á ári fyrir 4
vikna einangrun sem í
langflestum tilfellum
er óþörf. Það er svo
lítil hætta á smiti eða sýkingum
þegar fólk flytur gæludýr sín með
sér á milli landa að einangrun er
talin óþörf og löngu aflögð í lönd-
um ESB, enda eru þessi gæludýr
með allar mögulegar bólusetn-
ingar og forvarnir. Hér á landi er
eigendum annarra gæludýra s.s.
fugla og nagdýra treyst til að
framfylgja nauðsynlegum var-
úðarráðastöfunum og heimasóttkví
við innflutning. Af hverju ekki eig-
endum hunda og katta? Við lestur
reglugerðar um einangrun þessara
gæludýra dettur manni helst í hug
að verið sé að tala um kjarn-
orkuúrgang eða annað hættulegra,
en ekki heimilisdýr, slíkar eru
ráðstafanirnar. Furða að maður
skuli vera lifandi eftir samneyti
við svona hættuleg dýr.
Ég get ferðast með hundinn
minn um Evrópu með gælu-
dýrapassa sem í eru skráðar allar
forvarnaraðgerðir og meðferðir
sem dýrið hefur fengið, þ.m.t. ár-
legar bólusetningar gegn hunda-
æði og öðrum smitsjúkdómum,
ásamt niðurstöðum mótefnamæl-
inga í blóði. Bretland, Írland og
Noregur (allt hundaæðisfrí lönd)
ásamt öðrum löndum í Evrópu
virða þennan passa og krefjast
ekki lengur einangrunar. Áður en
passinn kom til árið 2002 var t.d.
6 mánaða einangrun í gildi í Bret-
landi.
Fyrir gildistöku Evrópupassa
gæludýra var metin áhætta á að
hundaæði bærist til Bretlands. Þá
var talið mögulegt að upp kæmi
eitt tilfelli á 36 ára fresti og að
mannúðlegri meðferð á dýrunum
væri þeirrar áhættu virði, enda
vel viðráðanleg. Miðað við fjölda
innfluttra hunda hér á landi erum
við að tala um hugsanlega áhættu
sem er eitt tilfelli á mörg hundruð
ára fresti, en jaðarkostnaður við
óbreytta ráðstöfum mun á sama
tíma hlaupa á milljörðum króna.
Við mat á einangrunarþörf fyrir
hunda á að meta einstaklings-
bundna áhættu en ekki meðhöndla
þá alla eins og þeir séu alvarlegt
tilræði við lífríki landsins og þurfi
hámarks öryggisgæslu, eins og
gert er í dag.
Það ætti að vera nægilegt að
dýralæknir skoði dýr við komu,
staðfesti komuskjöl og vottorð frá
dýralæknum í upprunalandi, auk
þess að fylgjast með dýrunum
heima á vikunum eftir komu. Það
mætti líka bjóða upp á 0–5 daga
einangrun eins og gert er t.d. á
Hawaii (líka hundaæðislaust land)
þetta fyrirkomulag var tekið þar
upp í júní 2003. Þar fara meira en
80% af innfluttum hundum í
áhættuflokk sem leyfir svona
stutta eða enga einangrun. Ég
hygg að samskonar áhættuflokkun
kæmi í ljós varðandi hunda sem
flytja með eigendum sínum til Ís-
lands frá Evrópu. Líkur á hættu-
legu sjúkdómasmiti eru minni en
af þeim ferðamönnum og íbúum,
íslenskum og erlendum, sem koma
til landsins árlega, svo ekki sé nú
talað um blessaða farfuglana.
Samanburður
Fyrir þá sem hafa gaman af
samanburði má geta þess að dag-
gjald fyrir hund í einangrun á
Reykjanesi er svipað eða hærra
en daggjald á vistheimili aldraða
það sem veitt er sólarhringsþjón-
usta og faglært fólk starfar allan
sólarhringinn. Þetta er auðvitað
fáránlegur samanburður en verðið
á þjónustu einangrunarstöðv-
arinnar er líka fáránlegt.
Ferðamaður frá Kenýa fer ekki
í einangrunargæslu hér af því að
það fréttist af ebolasýkingu í
Kongó. Fólk er sett í einangrun ef
skynsamlegt einstaklingsbundið
mat á áhættu bendir til þess að
það sé því eða öðrum fyrir bestu.
Sama regla ætti að gilda um gælu-
dýr. Þessi almenna einangr-
unarregla án einstaklingsbundins
mats á áhættu er bæði ómann-
úðleg og óhagkvæm tímaskekkja.
Okur í skjóli einokunar
Ingibjörg Þórhallsdóttir
skrifar um reglur um
einangrun gæludýra
» Verð fyrir einangrungæludýra hefur
hækkað um 140% frá
því í desember 2005.
Ingibjörg
Þórhallsdóttir
Höfundur er kennari og hundeigandi.
VORIÐ 2006 skrifuðum við BA-
ritgerð í uppeldis- og mennt-
unarfræði við Háskóla Íslands um út-
lit kvenna í tónlistarmyndböndum og
tengsl þess við líkamsímynd ís-
lenskra unglings-
stúlkna. Slík tengsl
hafa ekki verið rann-
sökuð hér á landi á
þennan hátt fyrr og
mikilvægt að leggja
grunn að frekari rann-
sóknum á líkamsímynd
unglingsstúlkna. Já-
kvæð líkamsímynd er
sérlega mikilvæg þar
sem hún er talin vera
stærsti þáttur sjálfs-
myndar. Jákvæð
sjálfsmynd getur verið
forvörn gegn hvers
konar áhættuhegðun,
til dæmis óhóflegri lík-
amsrækt og megrun.
Ákveðið var að skoða
líkamsímynd kvenna
sem birtast í tónlistar-
myndböndum sér-
staklega sökum þess
að tónlistarmyndbönd
eru framleidd með því
markmiði að vekja eft-
irtekt og selja ákveðna
vöru, ímynd eða hug-
mynd. Tónlistar-
myndbönd eru jafn-
framt talin hafa mest
áhrif allra fjölmiðla á
skynjun og viðhorf áhorfenda sökum
þess að þar fer fram miðlun í hljóði,
mynd og máli. Aðaláhorfendur tón-
listarmyndbanda eru börn og ung-
lingar.
Aðalfyrirmyndirnar
Rannsóknin var tvíþætt. Annars
vegar voru tekin viðtöl við nokkrar
fjórtán ára stúlkur og hins vegar var
spurningakönnun lögð fyrir á annað
hundrað stúlkur á menntaskólaaldri.
Í viðtölunum kom skýrt fram að fyr-
irmyndir stúlknanna að líkamlegu út-
liti voru helst konur í fjölmiðlum.
Stúlkurnar báru því líkamlegt útlit
sitt beint saman við fjarlæga aðila
eins og stjörnur eða módel og sam-
anburðurinn var upp á við. Það þýðir
í raun að samanburðaraðilinn er, að
mati stúlknanna, framar þeim í útliti.
Slíkur samanburður er talinn hafa
slæm áhrif á líkamsímynd þess sem
samanburðinn gerir. Allar stúlk-
urnar voru sammála um að líkamlegt
útlit skipti miklu máli í lífi kvenna
hérlendis sem erlendis og að „það
vildu náttúrlega allir vera mjóir“.
Stúlkurnar voru einnig sammála um
að helsta útlitseinkenni kvenna í fjöl-
miðlum væri grannt líkamslag og
þær vildu sjálfar vera grannar.
Stúlkurnar báru útlit sitt einnig
óbeint saman við útlit kvenna í fjöl-
miðlum í gegnum skoðanir vin-
kvenna og umræður við þær um útlit.
Við slíkan samanburð og umræður
styrkist sú hugmynd að grannt útlit
kvenna í fjölmiðlum og tónlistar-
myndböndum sé eftirsóknarvert. At-
hygli vakti að stúlkurnar óskuðu all-
ar eftir einhverjum útlitsbreytingum
í takt við útlit fyr-
irmyndanna.
1,59 klukkustundir á
dag
Í niðurstöðum spurn-
ingakönnunarinnar kom
í ljós að meðaláhorfstími
stúlknanna á tónlistar-
myndbönd reyndist 1,59
klukkustundir á dag.
Hins vegar fundust eng-
in tengsl á milli áhorfs-
lengdar og líkams-
ímyndar stúlknanna. Er
sú niðurstaða í sam-
ræmi við niðurstöður
erlendra rannsókna um
að áhorfslengd sem slík
á sjónvarpsefni, tengist
ekki líkamsímynd ung-
lingsstúlkna. Í erlend-
um rannsóknum er inn-
limun hugmynda um
ákveðið útlit og viðtekin
gildi um grannt lík-
amslag kvenna því talin
vega þyngra en áhorfs-
lengdin sjálf. Það nægir
því ekki einungis að tak-
marka áhorf barna og
unglinga á sjónvarps-
efni heldur þurfa önnur
ráð að koma til. Niðurstöður rann-
sóknarinnar bentu til að slæm lík-
amsímynd tengdist útlitssamanburði
við fyrirmyndir í fjölmiðlum og
tengslin milli samanburðar og vilja til
að breyta eigin útliti í samræmi við
útlit kvenna í tónlistarmyndböndum
voru sterkust. Þær stúlkur sem báru
sig mikið saman við útlit kvenna í
tónlistarmyndböndum höfðu slæma
líkamsímynd. Niðurstöður verkefn-
isins í heild eru í stórum dráttum
samhljóða erlendum rannsóknum.
Fjöldi þátttakenda í rannsókninni
var þó á mörkum þess að hægt sé að
alhæfa um niðurstöður. Þær gefa þó
fullt tilefni til frekari rannsókna á lík-
amsímynd stúlkna og drengja hér-
lendis í tengslum við ýmsa sam-
félagslega þætti.
Að hagnýta niðurstöðurnar?
Við búum í mjög útlitsmiðuðu sam-
félagi þar sem sérstök áhersla er á
grannt líkamslag kvenna og sam-
anburður af öllu tagi er hluti af lífi
fólks. Því er mikilvægt að kenna ung-
lingsstúlkum að gera útlitssam-
anburð sem er hagstæður fyrir lík-
amsímynd þeirra, einkum þar sem
sjálfsmynd þeirra mælist hvað lægst
við upphaf unglingsára og hún er
mikilvæg forvörn gegn áhættu-
hegðun. Almennt hefur líkamsímynd,
að okkar mati, ekki fengið nægilegt
vægi í umfjöllum um forvarnir.
Það skiptir miklu máli að gera sem
flestum grein fyrir því að fjölmiðlar,
sérstaklega tónlistarmyndbönd, geta
haft einhvers konar áhrif á fólk óháð
aldri eða áhorfslengd. Best væri að
okkar mati að byrja snemma að
kenna börnum að sía, grisja og meta
efni fjölmiðla, jafnvel strax í fyrstu
bekkjum grunnskóla. Þá væri búið að
byggja góðan grunn að meðvitund
um möguleg áhrif fjölmiðla og tón-
listarmyndbanda og þannig stuðla að
sterkari líkamsímynd og sjálfsmynd
þeirra. Slík meðvitund hlýtur að telj-
ast nauðsynleg í samfloti við öra
tækniþróun og aukið aðgengi barna
og unglinga að fjölmiðlum.
Allir vilja
vera mjóir …
Eva Harðardóttir og Ingunn
Ásta Sigmundsdóttir fjalla
um líkamsímynd íslenskra
unglingsstúlkna
Eva
Harðardóttir
» Best væri að okkarmati að byrja
snemma að kenna börn-
um að sía, grisja og
meta efni fjölmiðla...
Ingunn Ásta útskrifaðist sem uppeld-
is- og menntunarfræðingur vorið 2006
og Eva lýkur námi í uppeldis- og
menntunarfræði í vor.
Ingunn Ásta
Sigmundsdóttir