Morgunblaðið - 08.11.2007, Qupperneq 18

18 FIMMTUDAGUR 8. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
LANDSLAG fyrir hina og
þessa er yfirskrift sýningar
sem Ragna Róbertsdóttir
opnar í Galleríi i8 í dag.
Í sýningarrýminu sýnir
Ragna verk frá árinu 2007,
sem öll eru gerð sérstaklega
fyrir sýninguna. Verkin hverf-
ast annars vegar um náttúr-
una og tímann, hins vegar um
náttúruna og hið manngerða.
Tvö verk á sýningunni eru til-
einkuð listamönnum, sem hafa haft mótandi
áhrif á listrænt starf hennar og afstöðu til list-
arinnar.
Sýningin stendur til 15. desember.
Myndlist
Landslag fyrir
hina og þessa í i8
Ragna
Róbertsdóttir
BÓKAFORLAGIÐ Bjartur og
Forlagið standa fyrir
upplestrakvöldi á Næsta bar í
kvöld kl. 20:30. Þar munu ljóð-
skáld forlaganna tveggja, og
leikararnir Hjalti Rögnvalds-
son og Tinna Hrafnsdóttir, lesa
upp úr nýjum ljóðabókum.
Höfundarnir sex eru Gerður
Kristný, Kristín Svava Tóm-
asdóttir, Sigurbjörg Þrastar-
dóttir, Sjón, Steinunn Sigurð-
ardóttir og Þórarinn Eldjárn. Kynnir kvöldsins
verður hinn geðþekki útvarpsmaður Haukur
Ingvarsson, einn umsjónarmanna menningarþátt-
arins Víðsjár. Dagskráin stendur til tíu.
Bókmenntir
Öll ljóðin í skóg-
inum eru vinir
Gerður
Kristný
SPÆNSKUDEILD Háskóla
Íslands, Stofnun Vigdísar
Finnbogadóttur og Cervantes-
setur standa fyrir málþingi um
bókmenntir, tónlist og menn-
ingu í Karíbahafinu, einkum
Kúbu og Panama, í dag kl. 16 í
stofu 101 í Odda, Háskóla Ís-
lands. Málþingið er haldið í til-
efni af heimsókn dr. Rogelio
Coronel, prófessors í bók-
menntum við Havanaháskóla, og dr. Margarita
Vásquez, dósents í bókmenntum við Panamahá-
skóla.
Fundarstjóri er Rafael Estevan Sola, for-
stöðumaður Cervantes-seturs á Íslandi.
Málþing
Menning í Karíba-
hafinu rædd
Frá Kúbu.
Eftir Helga Snæ Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
MINNISVARÐINN Bríetarbrekka, eftir mynd-
listarkonuna Ólöfu Nordal, var vígður við formlega
athöfn í gær á horni Amtmannsstígs og Þingholts-
strætis. Verkið, eða reiturinn, er til minningar um
mestu kvenréttindabaráttukonu Íslandssögunnar,
að öðrum ólöstuðum, Bríeti Bjarnhéðinsdóttur.
Minnisvarðinn er laut með hringlaga granítplötu
í miðju, „forum“ eða torg að rómverskri fyrir-
mynd, að sögn listakonunnar. Hægt sé að ræða
málin á þessu torgi, og þá helst kvenfrelsi og rétt-
indabaráttu. Torgið vernda grösugar hæðir,
„kvenlegir barmar“, eins og Ólöf kallar þær og
hægt er að tylla sér á bekki við torgið. Í því miðju
er blómamunstur í gráum og rauðum litum, eft-
irgerð munsturs sem Ólöf sá á veggklæði sem
Bríet gaf dóttur sinni Laufeyju Valdimarsdóttur.
Barnabarn Bríetar og vinkona Ólafar, Laufey Sig-
urðardóttir, á nú þetta klæði.
Utan um munstrið hringast falleg vísa eftir
Bríeti, einnig fengin af klæðinu. Skilaboð frá gam-
alli baráttukonu til dóttur sinnar og hvatningarorð
til allra kvenna um leið: Stígðu ófeimin stúlka upp
og stýrðu klæði, yfir geiminn yfir græði, allan
heiminn skoða í næði.
Persónulegt og kvenlegt
Ólöf segir að sig hafi langað til að hafa verkið
bæði persónulegt og kvenlegt. „Mig langaði mikið
að vinna þetta verkefni, mér fannst þetta vera mér
svo tengt. Langamma mín, Sigríður Hjaltadóttir
Torberg, ásamt Bríeti Bjarnhéðinsdóttur, boðaði
til fyrsta fundarins um stofnun Kvenréttinda-
félagsins,“ segir Ólöf. Staðsetning verksins sé eng-
in tilviljun, því húsmæður í Þingholtsstræti hafi
stofnað Kvenréttindafélagið og Bríet bjó sjálf um
árabil í húsi nr. 18, sem nú er komið á Árbæj-
arsafn.
Ólöf segir að Bríet hafi viljað veita dóttur sinni
allt það sem hún fékk ekki í sínu uppeldi, hvatn-
ingu til frumkvæðis og tækifæri til menntunar.
Hún hafi gengið hart fram í ryðja brautina fyrir
dóttur sína og í leiðinni opnað dyr fyrir þær ungu
stúlkur sem á eftir komu. „Bríet átti afmæli 27.
september. Þá eru haustlitirnir komnir, reyniberin
orðin eldrauð. Ég hafði áhuga á þessum rauða lit
haustsins því hann er einnig litur baráttunnar,
sorgarinnar, byltingarinnar og mikilla tilfinninga
almennt,“ segir Ólöf og vísar í litinn í miðju torgs-
ins og berin sem nú hafa fallið á trjánum í kring.
Garður sé auk þess ævafornt tákn um híbýli sálar-
innar. Ólöf vonast til að Bríetarbrekka verði kenni-
leiti kvenréttinda- og mannréttindabaráttu, að þar
geti konur og karlar komið saman, minnst fortíð-
arinnar og barist fyrir betri og réttlátari tíð.
Forsaga minnisvarðans er sú að í fyrra átti Bríet
150 ára fæðingarafmæli og Kvenréttindafélagið
100 ára afmæli. Kviknaði þá sú hugmynd að reisa
Bríeti minnisvarða á reitnum við Þingholtsstræti.
Bríet, félag ungra femínista, Femínistafélag Ís-
lands, Kvennasögusafnið og Rannsóknarstofa í
kvenna- og kynjafræðum höfðu forgöngu í málinu
og hlaut verkið fjárstyrk frá Reykjavíkurborg og
félagsmálaráðuneyti. Valnefnd Listasafns Reykja-
víkur ákvað síðan að ráða Ólöfu í verkefnið.
Reitur helgaður Bríeti Bjarnhéðinsdóttur var vígður við Þingholtsstræti í gær
„Stígðu ófeimin stúlka upp“
Í HNOTSKURN
»28. desember 1887 hélt Bríet fyrst ís-lenskra kvenna fyrirlestur sem bar heitið
Fyrirlestur um hagi og rjettindi kvenna. Bríet
stofnaði fyrsta kvennablaðið hér á landi árið
1885 og var einn stofnenda Kvenréttinda-
félags Íslands og formaður þess 1907-1928.
»Bríet var fyrst kvenna kjörin á þing, árið1922. Hún var í fylkingarbrjósti í barátt-
unni fyrir kjörgengi kvenna, rétti þeirra til
náms og opinberra starfa.
Morgunblaðið/Ómar
Kennileiti kvenréttindabaráttu Minningarreitur Ólafar um Bríeti Bjarnhéðinsdóttur.
RÁÐAMENN í Chile hafa skilað
3.778 bókum sem her landsins tók
frá þjóðarbókasafninu í Perú fyrir
meira en 126 árum.
Hermenn frá Chile fóru ráns-
hendi um bókasafnið árið 1881 eftir
að þeir hertóku höfuðborg Perú,
Lima, í Kyrrahafsstríðinu sem stóð
frá 1879 til 1883.
Bækurnar eru meðal annars rit-
aðar á grísku, frönsku, latínu og
spænsku. Chile færði Perúbúum
bækurnar aftur í góðu ástandi í
þessari viku. Þær fara beint á þjóð-
arbókasafnið í Lima. Nivia Palma,
landsbókavörður í Chile, afhenti
bækurnar við hátíðlega athöfn og
sagði um leið að með því að skila
bókunum væru þau að sýna vilja til
að byggja gott samband á milli
landanna. Utanríkisráðherra Perú,
Jose Garcia Belaunde, þakkaði
Chile fyrir að skila bókunum og
sagði að löndin yrðu að vinna að því
að styrkja samband sitt.
Chile skilar
Perú göml-
um ránsfeng
3.778 bækur komnar
heim eftir 126 ár
TÉKKNESKA tónskáldið Petr Ebn
er látinn, en verk eftir hann hafa
oftsinnis hljómað á tónleikum á Ís-
landi, einkum í kirkjum landsins
hjá kórum og organistum. Petr Ebn
fæddist í janúar árið 1929 í Bæ-
heimi og lærði ungur að leika bæði
á píanó og orgel. Þótt fjölskylda
hans væri kaþólskrar trúar var Ebn
rekinn úr skóla árið 1943 vegna
gyðinglegs uppruna föður hans.
Marteinn H. Friðriksson dóm-
organisti sem oft hefur flutt verk
Ebns á Tónlistardögum dómkirkj-
unnar lýsti tónskáldinu í viðtali við
Morgunblaðið í júní 2005 í tilefni af
flutningi Missa cum populo. „Tón-
skáldið […] var sem unglingur
sendur í fangabúðir nasista. Sú
reynsla hefur haft mikil áhrif á tón-
smíðar hans. Eben hefur samið
mikið af kirkjutónlist sem hefur
verið flutt út um allan heim. Í tón-
listinni og textunum endurspeglast
vonin um bætta og betri veröld.“
Ebn hlotnuðust margvíslegar við-
urkenningar á alþjóðlegum vett-
vangi fyrir tónsmíðar. Í dag er Ebn
metinn sem arftaki bæheimsku
tónskáldanna Dováks, Suks og
Janaceks.
Petr Ebn
látinn
Tónverk hans hafa
notið vinsælda hér
♦♦♦
+ Nánari upplýsingar og bókanir á www.icelandair.is
Sölutímabil: 8. til og með 11. nóvember
Ferðatímabil: 1. til og með 17. desember
Takmarkað sætaframboð.