Morgunblaðið - 20.12.2007, Qupperneq 2

2 FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann
Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi,
gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Sigurlaug Jakobsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur
Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
NEMENDUR í þremur grunnskól-
um söfnuðu fé fyrir ABC-barna-
hjálp í stað þess að gefa hver öðrum
gjafir fyrir þessi jól. Nemendurnir
eru í Kársnesskóla, Álftanesskóla
og Hamraskóla. Fjármunirnir
verða nýttir á heimili barnahjálp-
arinnar í Kenýa á El Shaddai-
barnaheimilinu við Chennai á Ind-
landi og til hjálpar götudrengjum í
Senegal.
Samtals söfnuðust nálægt 300
þúsund krónur í þessum þremur
skólum og vill ABC-barnahjálp
koma á framfæri innilegu þakklæti
til nemendanna sem stóðu að söfn-
uninni. Myndin er tekin í Kársnes-
skóla. Með nemendum á myndinni
er Guðrún Margrét Pálsdóttir for-
maður ABC. Morgunblaðið/Frikki
Gáfu and-
virði jóla-
gjafa til ABC
Nemendur þriggja grunnskóla styðja börn í neyð erlendis
FRÉTTASKÝRING
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
SAMKVÆMT nýjum æskulýðslögum sem
samþykkt voru í mars sl. er óheimilt að ráða
einstakling til að starfa með börnum og ung-
mennum yngri en 18 ára í æskulýðsstarfi ef
viðkomandi hefur hlotið refsidóm vegna brota
á ákvæðum kynferðisbrotakafla almennra
hegningarlaga. Þetta gildir um æskulýðsstarf
hvort heldur er á vegum ríkis, sveitarfélaga, í
skólum eða hjá félagasamtökum sem sinna
æskulýðsmálum á frjálsum áhugamanna-
grundvelli.
Samskonar ákvæði er að finna í nýju frum-
varpi til laga um leikskólann sem og frumvarpi
til laga um grunnskólann sem hvoru tveggja
voru lögð fram af menntamálaráðherra á nýaf-
stöðnu haustþingi. Í frumvörpunum kemur
jafnframt fram að við ráðningu í leik- og
grunnskóla skuli liggja fyrir sakavottorð eða
heimild skólastjóra til að afla upplýsinga úr
sakaskrá.
Athygli vekur hins vegar að ekkert sam-
bærilegt ákvæði er að finna í frumvarpi til laga
um framhaldsskólann. Það þýðir í reynd að
einstaklingur sem hlotið hefði refsidóm vegna
brota á kynferðisbrotakafla hegningarlaga
mætti ekki vinna með börnum og ungmennum
yngri en 18 ára í æskulýðsstarfi, en væri á
sama tíma heimilt að starfa sem kennari með
börnum og ungmennum í framhaldsskólum.
Þar geta nemendur verið allt niður í 14-15 ára
gamlir, enda ekki óalgengt að nemendur séu
ári á undan í skóla auk þess sem sífellt fleiri
nemendur í efstu bekkjum grunnskólans eru
farnir að taka áfanga í framhaldsskóla.
Brýnt og eðlilegt að setja í lög
Að sögn Steingríms Sigurgeirssonar, að-
stoðarmanns menntamálaráðherra, þótti
brýnt og eðlilegt að setja fyrrgreint ákvæði,
um að óheimilt sé að ráða til leik- og grunn-
skóla einstakling sem hlotið hafi refsidóm fyrir
brot á kynferðisbrotakaflanum, inn í nýju leik-
og grunnskólalögin.
„Þetta er auðvitað stórt skref, þar sem í
fyrsta skiptið er verið að innleiða þetta í leik-
og grunnskólann. Á þessu stigi þótti hins veg-
ar ekki ástæða til þess ganga jafnlangt með
framhaldsskólann, þó auðvitað sé það algjör-
lega opið til umræðu hvort rétt sé að taka
þetta skref þar líka,“ segir Steingrímur. Bend-
ir hann á að það hafi verið mat þeirra sem
sömdu frumvarpið að ekki væri jafn brýn þörf
á slíku ákvæði í lögum um framhaldsskóla,
enda nemendur þeirra eldri og oftar um að
ræða sjálfráða einstaklinga og fullorðna. Þess
má raunar geta að ólíkt frumvörpum til laga
um leik- og grunnskólann er ekki gerð skýr
krafa um það í frumvarpi til laga um fram-
haldsskólann að sakavottorð liggi fyrir við
ráðningu eða heimild skólastjóra til að afla
upplýsinga úr sakaskrá.
Væri skylt að víkja kennara frá
Aðspurður hvernig tekið yrði á málum starf-
andi grunnskólakennara sem hlyti refsidóm
fyrir brot á kynferðisbrotakaflanum segir
Steingrímur helst telja að tvö úrræði kæmu til
greina. „Skjótvirkasta lausnin er ef ákæru-
valdið krefðist þess þegar það sækir mál á
hendur kennara að það verði hluti af dómnum
að kennarinn verði sviptur kennsluréttindum.
Sé það hins vegar ekki gert þá fellur málið
væntanlega undir lög nr. 72/1996 um réttindi
og skyldur kennara og skólastjórnenda grunn-
skóla en þar eru ákvæði þess efnis að hljóti
menn sakadóm þá missi þeir starfshæfi,“ segir
Steingrímur og tekur fram að menn hljóti að
túlka lögin sem svo að skólastjórnendum sé
ekki aðeins heimilt heldur beri hreinlega
skylda til að víkja kennara frá sem hljóti slíkan
dóm. Það væri þá ekki aðeins gert með tilvísun
í lög nr. 72/1996 heldur væntanlegra grunn-
skólalaga.
Samkvæmt nýjum frumvörpum til laga um leik- og grunnskólann er óheimilt að ráða til starfa
einstakling sem hlotið hefur refsidóm fyrir brot á kynferðisbrotakafla almennra hegningarlaga
„Þetta er auðvitað stórt skref“
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Í HNOTSKURN
»Grunnskólakennari var 10. desembersl. í héraðsdómi Norðurlands vestra
dæmdur í fimmtán mánaða skilorðsbundið
fangelsi fyrir kynferðissamband við nem-
anda sinn.
»Stúlkan hélt því fram að sambandhennar og kennarans, sem jafnframt
var knattspyrnuþjálfari hennar, hafi hafist
árið 2002 þegar hún var 12 ára.
»Maðurinn neitaði því að kynferðislegtsamband hefði hafist fyrr en árið 2005
þegar stúlkan var 14 ára.
„MÉR finnst þetta vera afskaplega
ánægjulegar lyktir á málinu,“ segir
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir utan-
ríkisráðherra en henni barst í gær
bréf frá Stewart Baker, aðstoðar-
ráðherra stefnumála hjá heima-
varnarráðuneyti Bandaríkjanna í
Washington, vegna máls Erlu Ósk-
ar Arnardóttur Lilliendahl.
Með bréfinu bregst heimavarn-
arráðuneytið við athugasemdum
utanríkisráðherra Íslands við þá
niðurlægjandi meðferð er Erla Ósk
sætti við komu sína til Bandaríkj-
anna 9. til 10. desember síðastlið-
inn. Í bréfinu harmar bandaríska
heimavarnarráðuneytið þá með-
ferð sem íslenskur ferðamaður
hlaut á flugvelli í
New York ný-
verið.
„Ég gleðst
fyrir hönd Erlu
Óskar [Arnar-
dóttur Lillien-
dahl] að það
skuli hafa verið
tekið svona á því
af hálfu banda-
ríska heimavarn-
arráðuneytisins. Mér finnst líka
vera ástæða til þess að þakka sér-
staklega bandaríska sendiherran-
um á Íslandi fyrir það hversu vel
hún tók á málinu,“ sagði Ingibjörg.
Henni þykir athyglisvert það sem
fram kemur í bréfinu, að heima-
varnarráðuneytið telji ástæðu til
þess að nota þetta tilefni til að fara
yfir verkferla varðandi það hvernig
tekið sé á móti erlendum ferða-
mönnum.
Lítil þúfa velti þungu hlassi
Ingibjörg segir máltækið þess
efnis að oft velti lítil þúfa þungu
hlassi eiga við þetta mál. Bæði
varðandi það að Erla Ósk skuli
hafa greint frá málinu opinberlega
og hvernig íslensk stjórnvöld hafi
brugðist við í framhaldinu.
„Það að Ísland er lítið land, þar
sem fjarlægðir eru stuttar og allir
einstaklingar skipta máli, gerir
það að verkum að íslensk stjórn-
völd taka þetta alvarlega. Sem
hefði kannski ekki gerst í öðrum
löndum,“ segir Ingibjörg og bætir
við: „Við verðum að vona að þetta
mál verði til þess að svona gerist
ekki aftur,“ segir Ingibjörg.
Til skoðunar að fara í mál
Eftir því sem blaðamaður kemst
næst hafa bæði íslenskir og banda-
rískir lögfræðingar, sem reynslu
hafa af bandaríska dómskerfinu,
verið í sambandi við Erlu Ósk.
Hún hefur hins vegar enga ákvörð-
un tekið hvort hún hyggist leita
réttar síns og höfða dómsmál. Það
sé þó til skoðunar.
Bandaríska heimavarnarráðu-
neytið harmar meðferðina
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
Utanríkisráðherra ánægður með viðbrögð bandarískra stjórnvalda í máli Erlu Óskar
FLUGFÉLAGIÐ SAS mun hugsan-
lega fara fram á að kaupa nokkurn
eignarhlut í Icelandair ef auka á
samstarf félaganna til muna, líkt og
Icelandair sækist eftir að gera.
Óvíst er þó um áhuga stærstu
hluthafa Icelandair á að selja SAS af
eignarhlutum sínum í félaginu en
þegar hugmyndin um sölu til SAS
kom upp fyrr á árinu reyndist áhug-
inn ekki til staðar. Formlegt tilboð
barst þó ekki frá SAS.
Samstarfið við SAS er Icelandair
afar mikilvægt og allt kapp er nú
lagt á að ná aftur bókunarsamning-
um við félagið, en SAS sleit áralöngu
og víðtæku samstarfi við Icelandair
árið 2005 þegar félagið, sem þá var
undir forystu Hannesar Smárasonar
og FL Group, keypti dönsku flug-
félögin Sterling og Mærsk Air,
keppinauta SAS. FL Group seldi í
fyrra bæði Icelandair og dönsku
flugfélögin. | Viðskipti
SAS gæti far-
ið fram á hlut
í Icelandair
ERLA Ósk Arn-
ardóttir Lillen-
dahl, sem var
beitt harðræði
við komuna til
New York nýver-
ið, kveðst vera
afar ánægð með
niðurstöðuna
sem fengist hef-
ur í máli hennar.
„Ég hefði í
raun ekki getað ímyndað mér betri
útkomu úr þessu, þetta er í raun
meira en ég bjóst við. Ég er bara
raunsæ.“ Erla kveðst sérstaklega
ánægð með það að bandaríska
heimavarnarráðuneytið ætli sér að
endurskoða starfsreglur sínar
varðandi það hvernig sé tekið á
móti erlendum ferðamönnum.
„Þeir viðurkenna ekki mistök
sem slík, en þeim finnst leitt að
þarna hafi kannski ekki verið gætt
meðalhófs.“
Ánægð með
niðurstöðuna
Erla Ósk Arnar-
dóttir Lillendahl