Skinfaxi - 01.04.1933, Síða 31

SKINFAXI
31
óræktanlegar eða þvl sem næst. Þegar liið stórbrotna
og ættgenga skaplyndi Islendinga var svo bugað, að
því nær um allt mátti misbjóða þeim — jafnvel um
mat ættlands og tungu. Það er um slíka tíma, doða
og kúgunar, sem Þ. E. kveður þetta erindi m. a.:
„Hrotið er fast í hverri kró,
hrekkur upp stöku niaður þó,
púar á loðinn ljóra:
Varla greinir skýja skil,
skelfing er af myrkri til,
skyldi tunglið tóra.
Það er fyrir fjúki, að dreyma hann Móra.“
Þegar við nú lítum til þessara tíma, úr sporum dags-
ins í dag, með alla sína örðugleika, er vissulega að
borfa undan brattanum, niður í djúp þeirrar öldulægð-
ar í þjóðlífi íslendinga, sem nærri lá að drekkti að
fullu manndómi þeirra og menningu.
Erlenda valdið kenndi landinu og fólkinu um ófarn-
aðinn. Endurreisnarmenn þjóðarinnar neituðu þeirri
sakargift.
Og við getum spurt: Hvaða land er bezt? Er það
landið eða löndin, sem bera akra sjálfsána, sem brosa
við ævarandi blýju suðrænnar sólar, sem bcra á brjóst-
um sínum gull og gimsteina, svo að aðeins þarf bend-
inni til að rétta. I stuttu máli: lönd auðtekinna alls-
nægta?
Nei, naumast. En af bverju ekki? Af því, að þar eru
mennirnir smæstir, þar vaxa þeir minnst og tregleg-
ast, likamlega og andlega, einkum andlega. Og livers
vegna? Af því, að þar vanlar vaxtarskilyrðin. Þar eru
bin brýnu viðfangsefni mannlífsins svo lítil. Þar elur
náttúran börn sín svo að segja án alls endurgjalds. Og
afleiðing þessa er venjulega kyrrstaða og þroskasmæð
ibúanna, sem oft fá eigi skilið, að fyrirbafnarlausar
fullnægtir eru befndargjöf, en baráttan ein, í hæfilegu