Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.2001, Síða 43

útlendingar eigi í útgerð hér sé því minni
en menn hafa haldið. En hvers vegna
hafa þeir þá ekki notfært sér þessa mögu-
leika? Sumir sem tala fyrir eignaraðild
útlendinga tala um að það verði að ríkja
gagnkvæmni og íslensk fyrirtæki séu að
gera út í öðrum löndum. Því verði að
hleypa útlendingum inn hér. Það er ekki
nokkur ástæða til þess. Útlendingar hafa
sóst eftir því að fá íslendinga til liðs við
sig við útgerð erlendis en ekki orðað það
að koma með peninga hingað. Það er
tóm vitleysa að halda því fram að við get-
um ekki vænst þess að aðrir taki okkur
opnurn örmum af því að við viljum þá
ekki hingað. Ég tel ekkert liggja á því að
reyna að fá útlendinga inn í útgerð hér.
Fyrst þurfum við að koma meiri festu á
málin hér heima. Útlendingar hafa ekk-
ert inn í þetta að gera. Það er talað um
að úllendingar vilji ekki festa fé á íslandi
af því við séum með lélega krónu,
ótryggan gjaldmiðil. Það er út í hött að
halda að útlendingar vilji festa fé í sjávar-
útvegi í þeirri óvissu sem þar ríkir. Við
þurfum heldur ekki á þeim að halda. Það
er nóg af íslendingum sem vilja festa fé í
þessum rekstri. Að vísu hefur áhuginn
heldur dvínað vegna dráttar á því að
koma meiri festu á skipan fiskveiði-
stjórnunar.”
Verkfallsrétturinn er úreltur
Viðtalið fór fram í aðdraganda lagasetn-
ingar d verkfall sjómanna. Ární var spurð-
ur hvort hann væri sáttur við að leysa deil-
una með lögum. Hann sagði það sorglegt
að sjómenn og útvegsmenn vœru búnir að
standa í linnulitlum deilum í áratug.
„Mér finnst þessi ágreiningur um á-
kvörðun fiskverðs hafa verið vandræða-
mál til margra ára. Ég kom ekki inn í
sjávarútveginn fyrr en 1988 og þekki
ekki alla forsöguna. Mér sýnist, að í upp-
hafi hafi verið illa staðið að ákvæðum
kjarasamninga um, hvernig verðmeta
skyldi fisk í svokölluðum beinum við-
skiptum, og á niðurlægjandi hátt fyrir
sjómenn. Eins og viðskiptum á markaði
er háttað og staðreyndum um hvers kon-
ar fiskur fer á markað og hvað gert er við
hann er ég ekki sáttur við að miða hlut
sjómanna við markaðsverð. Hins vegar
finnst mér koma til greina að náð yrði
samkomulagi um grundvallarverð á ein-
stökum tegundum sem tæki svo breyt-
ingum í hátt við breytingar sem verða á
markaðsverði afurða erlendis. Eða þá að
gjörbreyta launakerfi sjómanna. Borga
þeim hátt fastakaup sem munaði um og
síðan hlutdeild í rekstrarafkomu fyrir-
tækisins. Svo er uppi krafa um að allur
fiskur skuli fara á markað. Slíkt fellur
mér ekki í geð. Þá sé ég fyrir mér að
sömu aðilarnir gælu verið að selja á
grundvelli væntinga sama fiskinn til
neytenda erlendis án þess að vita hver af
öðrum. Þetta held ég að gangi ekki upp.
Nútimalegt sjávarútvegsfyrirtæki er og á
að geta verið uppbyggt þannig, að veið-
um og vinnslu sé stjórnað í þágu lang-
tímasamninga, sem gerðir hafa verið við
vandláta erlenda kaupendur. Það er eng-
inn staður fyrir ferskfiskmarkað í þeirri
mynd. Ágreiningur deiluaðila í þessu
verkfalli er dapurlegur. Og þótt þeir nái
samningum þurfa þeir að að byrja strax
að tala saman aftur, löngu áður en samn-
ingar renna út.
Það er hins vegar skoðun mín að verk-
fallsrétturinn sé orðinn úreltur eins og
hann viðgengst núna. Mér finnst að því
eigi að vera takmörk sett hversu lengi
hvert stéttarfélag megi vera í verkfalli
áður en komi til þess að málið fari í
gerðardóm sanngjarnra aðila. Tíminn
sem menn mega vera í verkfalli á að vera
mismunandi langur. Svo ég nefni dæmi
af handahófi; fyrir kennarar kannski ein
vika, fyrir starfsfólk í millilandaflugi ekki
einn dagur og hjá sjómönnum einn mán-
uður. Menn geta sagt upp starfi ef þeir
una ekki sínum kjörum og valið sér at-
vinnugrein eftir því hver kjörin eru, en
ekki haldið störfum frá öðrum, störfum
sem þjóðin á allt undir. Þetta er nú mitt
grundvallarsjónarmið, svo ég hneyksli
þig svolítið. En ég undirstrika að ég vil
gera öllum stéttum jafnt undir höfði í
þessum efnurn þó að sá tíma sem ]rær
megi vera í verkfalli sé mismunandi lang-
ur,” sagði Árni Vilhjálmsson. □

og lipur viðgerðarþjónusta
A
TurboService
STANADYNE
3
DENSO
FRAMTAK
blossi
Drangahrauni l-lb Hafnarfjörður
Sími: 555 6030 • Fax: 555 6035
• VELAVIÐGERÐIR
II uriiseryice
JQdinamicoil
• RENNISMIÐI
• PLOTUSMIÐI
• TURBINUVIÐGERÐIR
PUMPS
ITUR
• DISILSTILLINGAR

« SOLU- OG MARKAÐSDEILD
» VARAHLUTAÞJÓNUSTA
» GÁMAVIÐGERÐIR OG SMIÐJA
,MTAK
mSSMMT VELA‘ OG SKIPAÞJONUSTA
Drangahrauni l-lb Hafnarfjörður
Sími: 565 2556 • Fax: 565 2956
Sjómannablaðið Víkingur - 43