Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 2007, Qupperneq 45

Náttúrufræðingurinn - 2007, Qupperneq 45
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags 5. mynd. Árlegt heildarfrjómagn (SPI) grasa í Reykjavík 1988-2005 og á Akureyri 1998-2005. - Annual totals of grass pollen in Reykjavík 1988-2005 and Akureyri 1998-2005. eða viku og árlegt frjómagn. í fyrstu var mjög horft til aðhvarfsgreining- ar. Gögn um frjótölur voru borin saman við einstaka veðurfarsþætti, einkum hitastig og úrkomu, eða þroska annarra plöntutegunda, eins og t.d. birkis, og fylgnin skoðuð ef vera kynni að þættirnir hefðu forspárgildi." Einnig voru áhrif margra veðurfarsþátta skoðuð sam- tímis (multiple regression) og líkön búin til.12,13 A síðari árum hefur tauganetum (neural networks), sem eru reiknifræðileg líkön í formi tölvuforrita, verið beitt í auknum mæli og eru Spánverjar þar í farar- broddi.1415 Enn sem komið er hefur lítið farið fyrir líkansmíð byggðri á íslenskum gögnum. Tímaröðin fyrir Akureyri er enn of stutt, aðeins 8 ár, til að bú- ast megi við einhverjum árangri í líkangerð þar, en senn líður að því að Reykjavíkurröðin nái þeim lág- marksárafjölda að hún verði væn- leg til tilrauna í líkansmíð, með frjó- tíma komandi sumra í huga. SAMANTEKT Á HELSTU NIÐURSTÖÐUM Það kemur á óvart hversu lík frjó- tímabil grasa eru í landshlutunum tveimur, Reykjavík og Akureyri, því oftast vorar fyrr á suðvestur- horninu og þess vegna hefði mátt búast við einhverjum mun á þess- um tveimur stöðum. Þegar skil- greiningar Emberlin o.fl.3 og Lejoly- Gabriel6 eru notaðar reynist tímabil- ið heldur styttra á Akureyri en í Reykjavík, enda hefst það um viku seinna fyrir norðan, 15. júlí, en lýk- ur aðeins þremur dögum seinna. Hinar skilgreiningarnar (B, D, E og F) gefa allar heldur lengri frjótíma á Akureyri og þar nær hann alltaf fram í september. I Reykjavík lýkur honum í lok ágúst, nema þegar samfelluskilgreiningin er viðhöfð; þá byrjar frjótíminn degi fyrr fyrir norðan, 7. júní, og endar fimm dög- um síðar, 23. september. Þrátt fyrir ólíkar aðstæður á mæli- stað, annars vegar úti á miðju túni en hins vegar uppi á steyptu hús- þaki hátt yfir jörðu, er fjöldi gras- frjóa yfir sumarið áþekkur þau átta sumur sem mælt hefur verið sam- tímis á báðum stöðum. Fjögur sum- ur hefur heildarfjöldi grasfrjóa orð- ið hærri fyrir norðan og fjórum sinnum varð hann hærri fyrir sunn- an. Meðalfjöldi grasfrjóa á Akureyri er 1660 frjó m'3 og í Reykjavík á sama tímabili 1652 frjó m Búast má við hámarki grasfrjóa nokkru fyrr fyrir sunnan, eða oftast í lok júlí eða byrjun ágúst, en í ágúst á Akureyri og oftar en ekki í síðari hluta mánaðarins. Þann tíma sem hægt er að bera saman mælingar er hámarksfrjótalan mjög áþekk á báð- um stöðum, í Reykjavík á bilinu 87-347 en á Akureyri 76-341. Á fyrsta ári mælinganna í Reykjavík fór frjótalan upp í 819 og 1991 fór hún í 527. Síðustu átta ár hefur heildarfrjó- magn grasa farið heldur vaxandi á báðum stöðum. Ekki er ólíklegt að þar komi fram áhrif hlýnandi veð- urfars16 á vaxtartíma og þroska gróðurs hér á landi. Vaxtartíminn lengist og gróðurinn verður grósku- meiri þegar lofthiti hækkar hér á norðurslóðum. Undanfarin ár hafa frjómælingar því farið í gang um tveimur vikum fyrr en áður var talið nauðsynlegt, eða þegar um miðjan apríl. Jafnframt safnast gögn í sarpinn með hverju árinu sem líð- ur og senn kemur að því að þau verði næg til nánari athugunar á sambandi veðurfars og frjómagns. SUMMARY Pollen monitoring started in Reykjavik, the capital of Iceland, in 1988, and in 1998 a new aerobiology station was establis- hed in Akureyri, in the northem part of the country. Poaceae is the most abund- ant pollen type in the air of the island. An evaluation of the characteristics and trends in the grass pollen season at the two places mentioned above is the sub- ject of this study. 113
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.