Náttúrufræðingurinn - 2003, Blaðsíða 59

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
Páll Einarsson
Lyngbobbi finnst
í REYKJAVÍK
í júní 2003 átti ég erindi í Gróðrarstöðina Mörk í Fossvogsdal. Varð þá á
vegi mínum sprækur lyngbobbi (Arianta arbustorum (Linnaeus, 1758)) sem
greinilega átti þarna heima. Þetta væri ekki í frásögur færandi nema vegna
þess að fram til þessa hefur útbreiðsla lyngbobbans á íslandi verið að mestu
bundin við Austurland og mér vitanlega hafði hann ekki áður fundist á
Suðvesturlandi. Ég hringdi strax í Odd Sigurðsson og kom hann með
myndavél til að mynda gripinn. Snigillinn var byrjaður að verpa eggjum
þegar Oddur kom og gáturn við fest það á filmu (1. mynd), u.þ.b. 15 egg. I
júlí 2003 fór ég og leitaði umhverfis Mörk. Fann ég ekkert sunnan og vest-
an stöðvarinnar fyrr en kom að íþróttasvæði Víkings. Þar sunnan við áhorf-
endapallana var hins vegar mjög líflegt samfélag. Hundruð lyngbobba
voru þar við girðinguna, í grasi og undir limgerði. Eigandi gróðrarstöðvar-
innar sagðist hafa orðið bobbanna var í nokkur ár í gróðurhúsum og væru
þeir nokkuð örugglega komnir með plöntum frá Danmörku. Varð hann
fyrst var við þá utandyra sumarið 2003.
Ioktóber sama ár frétti ég af
bobbum í garði við Kaplaskjóls-
veg í Vesturbænum og sann-
reyndi að þar var líka á ferðinni
lyngbobbinn. Nánari eftirgrennslan
leiddi í ljós að lyngbobbar hafa
fundist nokkrum sinnum á höfuð-
borgarsvæðinu á undanförnum
árum. Hjá Náttúrufræðistofnun eru
skráð fjögur dæmi:
1. Einn bobbi fannst í Örfirisey
árið 1995, líklega kominn með
timburfarmi frá Eistlandi.
2. Fimm bobbar teknir í húsa-
garði við Skipasund árið
1998.
3. Nokkrir bobbar sáust í gróður-
skjólbelti við íþróttasvæði
Hauka að Asvöllum í Hafnar-
firði árið 2001.
4. Mikill fjöldi lyngbobba fannst
í gamalli gróðrarstöð í órækt
við Víðistaðatún í Hafnarfirði í
ágúst 2003.
Greinilegt er að lyngbobbinn hefur
náð fótfestu á höfuðborgarsvæðinu
og má búast við að hann sé þar víða
að finna.
Heiti
Latína: Arianta arbustorum
(Linnaeus, 1758)
Enska: Copse snail (copse = kjarr)
Þýska: Baumschnecke, Gefleckte
Schnirkelschnecke
Danska: Kratsnegl (krat = kjarr)
LÝSING
Lyngbobbinn er með stærstu land-
kuðungum hér á landi og er ásamt
brekkubobbanum (Cepaea hortensis
(Múller, 1774)), sem lifir á Suður-
landi, raunar í sérflokki hvað stærð
varðar. Fullvaxnir geta kuðungarn-
ir verið 14-28 mm í þvermál (Kern-
ey o.fl. 1983). Þeir eru traustbyggð-
ir og næstum hnattlaga en talsvert
breytilegir að lögun (2. og 3.
mynd). Hyrnan er yfirleitt lág en
hæð hennar er breytileg. Kuðung-
135