Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1987, Side 13

Náttúrufræðingurinn - 1987, Side 13
6. mynd. Jarðlög undir Eldgjárhrauninu við neðsta fossinn í Ófæru. Örvarnar benda á þá staði þar sem sniðið var tekið. Þarna má líka glöggt sjá hvernig hraunið hefur lagst upp að jarðlögunum. Síðar hefur gilið t. h. grafist meðfram hrauninu. — Soil below the Eldgjá lava at the waterfall iti Ófœra. The arrows point to the place where the soil section was taken. It can clearly be seen how the lava lies up against the soil section. The gully to the right was later eroded along the lava margin. (MyndIphoto Jón Jónsson). ákvarðana. En athyglisverðast er að á þessum stað koma fyrir öskulög vel þekkt annars staðar frá og aldurs- ákvörðuð hafa verið í jarðlögum ofan á Landbrotshrauni niðri í byggð og sanna þar með að Landbrotshraunið getur ekki átt upptök í Eldgjá sjálfri a. m. k. ekki á þeim tíma, sem talið hefur verið. Sniðið, sem hér fylgir (8. mynd A), staðfestir þá skoðun að gos hafi orðið í Eldgjá mjög seint, og ekk- ert er því til fyrirstöðu að það ártal, sem nefnt hefur verið í því sambandi, gæti farið nærri lagi (Haukur Jóhann- esson o. fl. 1982). Hins vegar er ákveðið ártal í þessu sambandi vægast sagt hæpið. Af þessu virðist nú næsta ljóst að hraunrennsli úr Eldgjá hafi verið miklum mun minna en ætlað hef- ur verið. Skammt frá áður nefndum fossi í Ófæru má sjá þversnið hraunsins. Neðst er 6—8 m þykkt, stuðlað hraunlag, sem að verulegu leyti, einkum neðst, er kubbaberg, en neðst úr því kemur talsvert vatn. Und- ir því er jarðvegur, nú orðinn svo þétt- ur og harður að skófla vinnur illa á. Ofan á þessu hraunlagi er 0,7-0,8 m þykkt lag af grófum svörtum vikri. Þá kemur annað hraunlag, sem næst 1 m þykkt, og svo afur 0,6—0,8 m þykkt lag úr svörtum vikri. Efst er um 1 m þykkt hraunlag. Ekki voru þessi hraun og vikurlög rakin neitt í þetta sinn, en síðar hefur komið í ljós að þau eru algerlega staðbundin. Þetta allt virðist 7
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.