Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1987, Blaðsíða 13

Náttúrufræðingurinn - 1987, Blaðsíða 13
6. mynd. Jarðlög undir Eldgjárhrauninu við neðsta fossinn í Ófæru. Örvarnar benda á þá staði þar sem sniðið var tekið. Þarna má líka glöggt sjá hvernig hraunið hefur lagst upp að jarðlögunum. Síðar hefur gilið t. h. grafist meðfram hrauninu. — Soil below the Eldgjá lava at the waterfall iti Ófœra. The arrows point to the place where the soil section was taken. It can clearly be seen how the lava lies up against the soil section. The gully to the right was later eroded along the lava margin. (MyndIphoto Jón Jónsson). ákvarðana. En athyglisverðast er að á þessum stað koma fyrir öskulög vel þekkt annars staðar frá og aldurs- ákvörðuð hafa verið í jarðlögum ofan á Landbrotshrauni niðri í byggð og sanna þar með að Landbrotshraunið getur ekki átt upptök í Eldgjá sjálfri a. m. k. ekki á þeim tíma, sem talið hefur verið. Sniðið, sem hér fylgir (8. mynd A), staðfestir þá skoðun að gos hafi orðið í Eldgjá mjög seint, og ekk- ert er því til fyrirstöðu að það ártal, sem nefnt hefur verið í því sambandi, gæti farið nærri lagi (Haukur Jóhann- esson o. fl. 1982). Hins vegar er ákveðið ártal í þessu sambandi vægast sagt hæpið. Af þessu virðist nú næsta ljóst að hraunrennsli úr Eldgjá hafi verið miklum mun minna en ætlað hef- ur verið. Skammt frá áður nefndum fossi í Ófæru má sjá þversnið hraunsins. Neðst er 6—8 m þykkt, stuðlað hraunlag, sem að verulegu leyti, einkum neðst, er kubbaberg, en neðst úr því kemur talsvert vatn. Und- ir því er jarðvegur, nú orðinn svo þétt- ur og harður að skófla vinnur illa á. Ofan á þessu hraunlagi er 0,7-0,8 m þykkt lag af grófum svörtum vikri. Þá kemur annað hraunlag, sem næst 1 m þykkt, og svo afur 0,6—0,8 m þykkt lag úr svörtum vikri. Efst er um 1 m þykkt hraunlag. Ekki voru þessi hraun og vikurlög rakin neitt í þetta sinn, en síðar hefur komið í ljós að þau eru algerlega staðbundin. Þetta allt virðist 7
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.