Náttúrufræðingurinn - 1934, Page 66

112
NÁTTÚRUFR.
'dýr;-vart mun geta nokkurt spendýr, sem getur orðið 100 ára gamalt, eins
-og hann. Aparnir lifa miklu skemur, líklega vanalega aðeins 20—30 ár. Mjög
hefir oft verið ýkt um aldur fílanna; þeir verða varla meira en 60—70 ára,
. og talið er, að nashyrningar verði í mesta lagi fimmtugir. Sagt er, að hestar
geti orðið 50—60 ára, villihestar, asnar og sebradýr 22—28 ára, og tapírar
um 30 ára. Nautpeningur verður ekki líkt því jafngamall hestum, en gíraffar,
úlfaldar og kameldýr komast ekki yfir þrítugt. Eftir reynslunni að dæma geta
kettir orðið 13—15 ára, en hundar 12—20 ára. Eigi vita menn með vissu, hve
gömul stóru rándýrin verða, en í dýragörðum hafa hýenur, ljón og tígris-
dýr lifað um 25—30 ár. Vitað er, aði björn hefir lifað í 34 ár, en meðal-aldur
178 landbjarna (Ursus arctos) var aðeins 16 ár og 2 mánuðir.
Gráspörinn er einn af þeim fuglum, sem á síðari árum hefir unnið
sleitulaust að því að leggja undir sig heiminn. Allsstaðar er hann á ferli í
stórhópum, og óhætt mun að fullyrða, að það séu fleiri gráspörvar en mann-
eskjur í stórborgum Evrópu. Nú er hann kominn alla leið norður að Mur-
manaströnd og Nowaja Selmja, en þrif hans virðast mjög háð því, hvort
hestar eru fyrir eða ekki, þar sem hann kemur. Hann lifir nefnilega meðal
annars á ýmsum lífrænum leifum í hrossasaur.
í Kaupmannahöfn er dýraspítali, fyrir hunda, ketti, fugla og önnur hús-
dýr, sem höfð eru til skemmtunar. Þar er Röntgendeild, lyflæknisdeild og
handlæknisdeild, engu síður en á Landsspítalanum hórna í Reykjavík. Sjúkl-
ingarnir eru sóttir heim, og fluttir heim aftur, að lokinni iækningu.
Moldvarpan er svo gráðug, að hún etur það, er nemur helmingi þunga
hennar á hverjum degi.
í Englandi eru mýs ræktaðar til skemmtunar, og hafðar i húsum. í nærri
því hverri stórborg er „Músa-klúbbur“, þ. e. músavinafélag. Mýsnar, sem
ræktaðar eru, eru útlendar að uppruna, en við víxlun tegundanna eru komin
fram mjög mörg litarafbrigði. Sumar af þessum músum eru hvítar, eða gul-
ar, brúnar, rauðar, fjólubláar, bláar, silfurlitaðar, svartar, o. s. frv. — I
stríðinu komu þessar mýs að góðu liði, þær voru fluttar milljónum saman til
vígstöðvanna; þeim var varpað niður í skotgrafir og kafbáta, til þess að séð
yrði, hvort þar væru eitraðar lofttegundir. Eftir stríðið gaf enska stjórnin
„Músavinafélagi Breta“ (The National Mouse-Club) stóra silfurskál, en á
hana var letruð þökk fyrir hjálp þá, sem mýsnar höfðu veitt í stríðinu.
Broddarnir í broddgeltinum eru ummynduð hár. Á einum broddgelti eru
um 16.000 broddar.
í mörg ár hafa býsamrottur verið fluttar til Englands og ræktaðar
þar vegna skinnsins. Nokkur dýr hafa sloppið út, og eru nú orðin hreinasta
landplága, því viðkoman er svo mikil. Fyrstu dýrin brutust út fyrir um tveimur
árum, og nú er talið, að „útilegurotturnar“ nemi um einni milljón.
Við nákvæmar mælingar hefir það komið í ljós, að Norðursjávar-strönd
Þýzkalands sekkur í sæ sem nemur 10—20 cm. á öld.