Náttúrufræðingurinn - 1942, Blaðsíða 50

94
XÁTT Ú R U FRÆÐINGURINN
koma svo skýrt í Ijós í Borgarfirði 45—50 m ofar nútíma fjöru.
Jöklar hafa þá verið liorfnir af landinu að mestu, og sjór orð-
inn ámóta hlýr og liann er nú.
Óvíða á landinu hefir fornurn sjávarminjum verið betur lýst,
né þœr nákvæmar raktar, en einmitt í Borgarfirði (Guðmund-
ur G. Bárðarson: „Fornar sjávarminjar við Borgarfjörð og
FIvalfjörð“, Rit Yísindafélags Islendinga I., Akureyri 1923).
En einmitt þess vegna þótti rétt að skýra frá þessum skelja-
fundarstað, sem ekki hefir áður verið lýst, og er þelta, sem
hér er sagt, því ofurlítil viðbót við })að, sem á undan er komið.
Jakob H. Líndal:
Jökulmenjarnar í Fnjóskadals- og
Kinnarfjöllum ásamt umhverfi þeirra.
i.
Basalthéruðin norðlenzku, allt frá in'nfjörðum Húnaflóa austur
um Skjálfandafljót, eru nokkuð sérstæð við önnur svæði hérlend-
is um landslag og svip. Breiðir dalir með meginstefnu frá norðri
til suðurs skerast hér langt inn i landið, en á milli þeirra liggja
reginfjallgarðar um og yfir 1000 m að hæð, sundurskornir
þröngum dölum og djúpum skörðum. Hér rísa því víða hrattar en
gróðri klæddar lilíðar upp frá breiðu undirlendi dalanna og háir
hnjúkar milli skarða, en ofantil skuggar i svarta ldettaveggi alla
leið til efstu brúna.
Héruð þessa landsliluta eru ])ví fremur öðrum, jafnstórum svæð-
um, samræmd að stil og svipur þeirra sameinar víða mildi þá,
sem víðsýnið veitir og hörkudrætti lirikalegra f jalla. Fyrir vorum
augum, sem horfum á þessa meitluðu mynd um stutta ævistund,
er ekkert óumbreytanlegra en liún. Það er oss einskonar eðlis-
hundin ályktun að gera ráð fyrir, að svona hafi landslagið alltaf
verið svo langt, sem hugsun vor grípur aftur í tímann og að svona
muni það einnig l)alda áfram að vera, meðan landið er til. Þeim,
seni fram á fullorðins aldur hafa ekki haft nein kynni af jarð-
fræðilegum efnum, hættir því við að taka því með einskonar van-
trú eða innri tregðu, ])egar þeir lesa eða heyra frá því sagt, að