Náttúrufræðingurinn - 1942, Blaðsíða 84

128

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Lang mestur „gangur“ tiefir verið á skriðjöklum, sem koma
frá Drangajökli. Jökullinn í Reykjarfirði á Ströndum gekk fram
um 750 m á árunum 1934—1936. Siðan hefir hann farið minnk-
andi flest árin. En alls hefir jökullinn gengið fram eða lengst um
461 m á árunum 1931—1941.
Jökullinn i Kaldalóni byrjaði að ganga fram árið 1936 og liefir
farið vaxandi síðan. Því miður varð þar ekki af mælingum haustið
1941. Jökullinn virðist allt í allt hafa stytzt um 34 m á árunum
1931—1940.
Jökullinn í Leirufirði varð síðastur þessarra jökla til að ganga
fram, en hann hefir ruðst fram af miklum krafti síðan vorið 1939.
Á árunum 1931—1938 styttist jökullinn um 420 m en hefir síðan
lilaupið fram um 962 m og náði þvi 542 m lengra niður i dalinn
haustið 1941 en sumarið 1931.
Að öðru leyti verða breytingar einstakra jökla ekki raklar
hér. Sérstaklega vil eg vekja atliygli á því, að breytingar á Heina-
liergs-, Fláa- og Hoffellsjökli 1941 eru ekki fyllilega sambærileg-
ar, vegna þess, að ekki var unnt að framkvæma mælingarnar fyrr
en síðla ve.trar 1942. Eru breytingarnar því í raun og veru yfir tíma-
bilið frá haustinu 1940 og fram undir vor 1942 eða nærri þrjú
misseri.
Spurningarmerki táknar að mæling hafi fallið úr það ár. Við
vestanverðan Skeiðarárjökul sópuðust öll merki burtu í Gríms-
vatnahlaupinu 1935. Voru þá sett ný merki og mælt frá þeim, unz
þau fóru sömu leið í hlaupinu 1939. Siðan hafa ekki verið gerðar
mælingar við vesturjaðar jökulsins.
Á sama hátt féllu merki við austanverðan jökulinn í Skeiðarár-
hlaupinu 1937, en voru svo reist að nýju.
Stígar- og Hólárjökull hafa ekki verið mældir síðustu tvö árin
sakir þess, að þeir hafa slitnað sundur á hjallabrún, svo að ekki
verður komizt að jökuljaðrinum, en jökull er horfinn hið neðra
úr giljunum.
Við Kvíárjökul hefir ekki heldur verið mælt síðustu árin sakir
þess, að jökulsporðurinn er svo niðurgrafinn og aurborinn, að ekki
er unnt að átta sig á takmörkum hans. En jökullinn hefir ei að
síður þynnst mikið og leyst hin siðustu árin.
Félagsprentsmiðjan h.f.