Náttúrufræðingurinn - 1942, Síða 57

NÁTTÚR UFRÆÐING URINN
101
Yér yfirgefum nú Ljósavatnsskarð að sinni og stikum stóruin,
]jar tilkoniið er norður i Finnsstaðadal í Kinnarfjöllum. Hann ligg-
ur þvers gegnum fjöllin vestur í norðanverðan Fnjóskadal. Svipar
honmn að öllu fornú mjög til Ljósavatnsskarðs, en gengur aðeins
mildu grynnra ofani fjöllin. í klettahlíðum Finnsstaðadals að
sunnan og í honum austanverðum liitti ég mjög svipaða skeið og
í Stóradalsfjalli. Þykkt hennar er nokkuð mismunandi, sums-
staðar lik og í Ljósavatnsskarði annarsstaðar minni. Lengdin
skiptir að minnsta kosti nokkrum hundruðum metra, en ég hygg,
að samskonar mvndana gæti öðru livoru langt til vesturs i bi’únum
dalsins, miklu lengra en ég gaf mér tíma til þess að kanna. Ásýnd
jökulmenjanna er áþekk og i Stóradalsfjalli. Framstandandi
kleggjar hér og iivar úr leirbundnu en steinrunnu hnullungabergi.
A milli er lausbundnari möl og vatnamyndanir úr sandi og leir.
Neðan til eru víða hnúskar úr mjög móglerkenndu og móleitu
sandsteins og völusteinsbergi, er lielzt virðist hafa lilaðizl upp
öðru hvoru meðan á mynduninni stóð, sorfizt svo burt aftur, svo
að nú sé rústir einar eftir, er síðan hafi kaffærst i gráleitri jökul-
leirsborinni samriskju. Steinar eru al' öllum stærðum jafnvel all-
stór björg, flestir mjög slipaðir. Jökulrispaðir steinar eru vand-
fundnir, en þó liilti ég á nokkura. Klettabeltið ofaná er 15—25
m, fremur smákorna grásteinn, að nokkuru stuðlaður. Er upp á
bergbrúnina kemur, verður nokkur hallalítill flati til suðurs frá
dalnum, þar til berghjalli og brattur stórgrýtisruðningur tekur
við. Fram undan þessu stórgrýti sér á steinrunnin hól úr gráum
bolnjökulruðningi, þar í fjöldi steina með jökulrákum. Þessu
jökulmenjalagi má svo fylgja eftir alllangt austur með berum
berghjallanum. Vegna ]>ess, að ég hafði ekki nógu öflug verkfæri
lil þess að grafa niður með og inn undir berghjallann, taldi ég mig
ekki hal'a fulla sönnun þess, að jökulframburðurinn gengi inn á
rnilli berglaganna, en samkvæmt allri afstöðu, álít ég að svo muni
vera, enda er það í samræmi við það, að um berggerð skiptir við
þetta millilag, og einnig i samræmi við það, að miklu sunnar á
hásléttunni sunnan í grágrýtisbungu þeirri, sem ég tel að umrædd-
ur botnjökulruðningur gangi inn undir að norðan, þá fann ég
jökulmenjar koma fram i hæðaskilum líkast ])ví, að þær heyrði
Skessuskálarfjallí yfxr Nipárdal og Granastaðanípu (sjá 2. mynd). —
í miðið: hverskurður frá A—V, frá Yzta-Felli uni Kinnarfjöll sunnan-
vert við Finnstaðadal (sjá 3. inynd). — Syðst: Þverskurður frá SV—NA,
uni Merkjárgil i norðanverðu Ljósavatnsskarði (sjá 4. nxynd). lvrossinn
alh'xi syðsl á kortinu sýnir hvar Skriðugil er.