Náttúrufræðingurinn - 1942, Síða 52

96
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
var í norðanverðu Ljósavatnsskarði og í háfjöllunum milli Deild-
ardals og Svarfaðardals, þótt liann vildi ekki fullyrða um liinn
síðastnefnda stað. Hér var H. Pjeturss kominn inn á liið forna
basaltsvæði og svo framarlega, sem treysta mætti fyrrnefndum
aldurshlutföllum milli hasaltmyndana Norðurlands og móhergs-
myndananna annarsstaðar í landinu, sem liann liefir ekki heldur
horið neinar hrigður á, þá mátti gera ráð fyrir, að þessar jökul-
menjar væri enn eldri en þær, sem hann hafði fundið annarsstað-
ar. Þessi fundur varð því mikilsverður stuðningur við þá skoðun
hans, að ísaldar mundi hafa gætt miklu fyrr hér á landi, en áður
liafði verið talið um aldur jökultímans samkvæmt erlendum rann-
sóknum, og hann dró ennfremur þá ályktun af þessum fundi sín-
um, að berglaga, sem runnið hefði eftir fyrstu jöklaþök, myndu
gæta víða í háfjöllum um Norðurland (Den graa Etage = Há-
f jallagrágrýti).
Samtímis því, að jökulmenjarannsóknir H. Pjeturss í móbergs-
héruðunum hafa hlotið viðurkenningu og staðfestingu innlendra
og erlendra jarðfræðinga, liefur hinum sérstæða fundi hans í
Skriðugili, og þeim ályktunum, sem standa í sambandi við hann,
verið furðu lítill gaumur gefinn. Að visu hafa ýmsir innlendir og
útlendir jarðfræðingar tekið það til greina samkvæmt umsögn
H. Pjeturss, að jökulmenjar fyndist i háfjöllunum norðan-
lands, en aðrir hafa einnig gengið framhjá því alriði. Að því, er
mér er kunnugt, liafa aðeins tveir menri lagt þar nokkuð sjálfstætt
til mála samkvæmt eigin rannsóknum, þýzkur jarðfræðingur Dr.
Walter Iwan og enskur jarðfræðiskennari við háskóla i London
Dr. L. Hawkes. Báðir eru ltunnugir hér á landi og hafa ritað ýms-
an fróðleik um isl. jarðfræði. W. Iwan kemst að sörnu niður-
stöðu og H. Pjeturss, að því er við kemur jökulmenjum, en
L. Hawkes mótmælir harðlega.1) J ritgerð þessari tilfærir liann
ýms jarðfræðisleg atriði, er sé í ósamræmi við það, að jökla muni
hafa gætt hér svo snemma á tíma, sem gera má ráð fyrir, að bas-
althálendið liafi verið að lilaðast upp, en auk þess liafði hann
1936 falið tveim jarðfræðisnemendum að rannsaka þá staði, sem
H. Pjeturss liafði stutt ályktanir sinar við og sjálfur skoðaði
hann Skriðugil 1937. Hvorugur þessara aðila fann nokkrar jökul-
menjar þar, sem H. Pjeturss hafði vísað til, né minnstu líkur
1) Walter Iwan: Die Bárðartalverwerfung in Nordisland. Zeitschrift
der Gesellschaft fiir Erdkunde zu Berlin, 1938.
L. Hawkes: The age of the Rocks and Topography of Middle North-
ern Iceland. The Geological Magazine. Vol. LXXV. 1938.