Samvinnan - 01.12.1949, Blaðsíða 24

Pósthúsið i Helsingjors.
FERÐAÞÆTTIR FRÁ FINNLANDI
Eftir Baldvin Þ. Kristjánsson
LENGI hafði mig langað til þess að
koma til Finnlands. Upphaflega
olli þeirri löngun minni fyrst og
fremst tilkomumikill ferill þjóðarinn-
ar, eins og ég hafði kynnzt honum í
sögn og kvæði, en seinna varð það af-
spurn af ferlegum atburðum líðandi
stundar, sem dró huga minn. Það lá
mjög nærri, að draumur minn um
Finnlandsferð rættist fyrir nær 12 ár-
um, þegar finnskir skólabræður mínir
í Svíþjóð buðu mér vorið 1938 að
koma „yfir“ áður en ég færi heim, en
þá voru aurarnir af skornum skammti
og dugðu mér ekki til slíks „lúxus-
flakks". En þegar ég svo í fyrravor
dvaldi um nokkurn tíma í Svíþjóð,
blés ögn byrlegar fyrir mér. Þá sá ég
mér fært að láta þessa ósk mína ræt-
ast, enda var nú tæplega undankomu
auðið vegna sterkra áskorana frá mín-
um ágæta skólabróður og vini,
Finnanum Unto Tervonen, kaupfé-
lagsstjóra í Kristinestad.
Á vinnuhjúaskildaga í fyrra, 14.
maí, tók ég mér far yfir Austursjó með
Ábo-skipinu „Nordstjernan". Seinna
frétti ég, að það væri sama skipið,
sem vatnseitrunar Iiafði orðið vart í
fyrir nokkrum árum, og valdið mörg-
um mönnum alvarlegum veikindum,
þ. á. m. Kristni E. Andréssyni magist-
er. — Veðrið var yndislegt; logn og
sólskin. Farþegar voru allmargir, m. a.
söngflokkur úr kvennagildi kaupfé-
lagsins í Stockhólmi. Hann var að fara
í heimsókn til ,,kollega“ í Helsingfors.
Söngstýran er ung, og virtist vera
þróttmikið náttúrubarn. Lét hún
„ljúfa blæinn“ strjúka sér víðar en
um vangann. Gat ég ekki stillt mig
um að taka hana tali, og skýrði hún
mér frá sönglífi þeirra samvinnu-
kvennanna; hvílíka ánægju og upp-
lyftingu það veitti þeim og hver styrk-
ur það væri góðum félagsanda. Eg
hugsaði, að gaman og gagn myndi
vera að eiga nokkra áþekka hópa
heima, innan íslenzku samvinnusam-
takanna.
Ferðin gekk vel að vonum. Skipið
smaug rennilega gegnum hinn fræga
Skerjagarð, sem liggur þarna úti fyrir
strönd Svíþjóðar, og framhjá fögrum
eyjum; skógiklæddum og hamravörð-
um. Engin furða, þótt slík náttúra ali
sérkennilegt líf, enda má líka sjá þess
glöggan vottinn í bókmenntum og list-
um Svía. Verk svo raunsærra manna
sem Strindbergs og Engströms, gætu
virzt þrungin rómantík, þegar þau
fjalla um atburði á þessum slóðum, en
engu slíku þarf víst að vera til að
dreifa umfram það, er sjálft lífið, „gró-
andi, göfugt og sterkt“, ber í skauti
sér. Þarna út sækja margir borgarbú-
ar, ekki sízt að sumrinu, og þá einkum
námsfólk úr langskólagöngunni, og
lifa þá oft glaða daga í „sól og synd“,
að því er sumir segja.
Þegar húrna tók að kvöldi, lagðist
þoka yfir hið breiða sund. Þá var kær-
komið að taka hvíld, enda þótt önn
dagsins væri aðeins nú að njóta. Á
laugardagsmorgunn fyrir hvítasunnu
sigldum við svo inn Finnsku víkina og
gegnum finnska skerjagarðinn, sem ég
sá ekki betur en að minnti mjög á
hinn sænska nafna sinn, þótt minni
sé. Ekki er langt til Helsingfors, þegar
fram hjá Porkala er komið, en svæðið
þar í kring, bæði á sjó og landi, er
undir hinum mjúka verndarvæng
Rússa, og ríkir alger hernaðarleynd
yfir öllu, sem þar gerist, svo enginn
má helzt sjá út úr auga. Þegar járn-
brautarvagnar Finna renna framhjá,
eru dregin birtuheld tjöld fyrir alla
glugga, samkvæmt ströngustu laga-
fyrirmælum, og auglýsingum í sjálf-
um farartækjunum.
Loks sáum við þá hina „hvítu borg“,
Helsingfors — eða Helsinki, eins og
hún heitir á finnskunni. En ekki þótti
mér hún svo björt yfirlitum sem ég
hafði gert mér í hugarlund af lýsing-
um annarra, og skil ég vel, að borgin
hafi líka, hvað þetta snertir, ekki verið
orðin söm og hún var áður.
Ég beið rólegur um borð, meðan
farþegar þustu í land. Það er alltaf
svo gaman að sjá fólk. Þarna voru
margir mættir til þess að taka á móti
vinum og vandamönnum. Engum átti
ég von á hér; vinurinn minn var svo
langt í burtu. Viti menn: Ofan girð-
ingar lögreglunnar á bryggjunni beið
maður og mændi óþreyjufullum aug-
um til skipsins. En það var ekki fyrr
en passamaðurinn kallaði til hans:
„Dár kommer slutligen din islánn-
ing“, um leið og ég tilkynnti mig — að
ég vissi, hver hann var, þ. e. sendimað-
ur frá samvinnumenningarsamband-
inu Kulutusosuuskuntien Keskusliito
eða KK, eins og það er kallað daglega.
Hér hafði Tervonen verið að verki, og
tjáði sá maðurinn mér, að þar sem
hvort tveggja væri, að ég ynni hjá ís-
24