Samvinnan - 01.12.1949, Page 60

FERÐAÞÆTTIR FRÁ
FINNLANDI
(Framhald af bls. 31)
Sigurðar félaga míns Benediktssonar,
skólastjórasonarins £rá Húsavík. Sjálf
gaf frúin mér fallegt, finnskt stafrófs-
kver, með mjög vinsamlegri eigin-
handaráritun í nafni fjölskyldunnar.
— Þau hjónin eiga eina dóttur barna,
sem nú lifir sín stúdentsár, og sáum
við því miður aðeins fallega mynd af
henni.
Nú er komið að leiðarlokum. Sé eg
líka, að e. t. v. er eg búinn að skrifa
niður meira en góðu hófi gegnir.
Ýmsu gæti eg þó bætt við, og stafar
það þá sennilega af því, að sem betur
fer hef eg ennþá ekki orðið svo inni-
lega ferðaleiður erlendis, að mér sé
unnt að taka undir við Kiljan, er hann
„andvarpar" svo í öngum sín:
„Mér eru útlönd orðin líkt og brauð,
étið um kalda nótt á hryggs manns
beði.“
Þegar vinur minn skildi við mig á
hafnarbakkanum í Helsingfors, veif-
uðumst við á svo lengi, er við mátt-
um. Atburðir frá samveru okkar þessa
ánægjulegu daga fóru nú að taka á
sig blæ minninganna. Eg fann glöggt
nú, eins og svo oft fyrr og síðar, hversu
ófrávíkjanlegt lögmál það er, að þar,
sem mikið er að þakka, er líka jafnan
mikils að sakna. Og eg man, að eins
og ósjálfrátt komu fram í huga mér
þessi orð Arnar Arnarsonar:
„Það eru forlög ferðalangs,
hið fjarlæga að þrá —
en bæta á hverri bæjarleið
við baggann eftirsjá.
„Wellamo" jók skriðinn og bar mig
burt frá landi. — Brátt var hin
„hvíta borg Þúsund-vatna-landsins“
horfin út í blámóðu fjarlægðarinnar.
Þessi ferð, sem nú var á enda, hafði
ekki valdið mér vonbrigðum um land
og fólk, heldur skilið eftir í hugskoti
mínu ógleymanleg áhrif frá þjóð, sem
í eldi dýrkeyptrar reynslu hefur skírst
til þess manndóms að kunna hvorki
að víkja frá rétti né skyldu.
Á þjóðhátíðardegi Finna, 6. des. 1949.
SÖLUSKATTARNIR
í BANDARÍKJUNUM
(Framhald af bls. 50)
ríkið þarf enn hærri tolla- og skatta-
tekjur til þess að standast straum af
kostnaðinum. Þetta mátti greinilega
sjá í framkvæmdinni, áður en vísatal-
an var bundin í 300 stigum.
Það er alls ekki ósennilegt, að verð-
lagsvísitalan í Bandaríkjunum væri
mun hærri en hún er nú, ef Banda-
ríkjamenn hefðu tekið upp sömu
stefnu í tolla- og skattamálum og ís-
lendingar. Þetta getum við auðveld-
lega séð með því að hugsa okkur, að
Bandaríkin hefðu ekki söluskatt held-
ur vörutoll. Vörutollurinn mundi
leggjast á söluverðið. Framfærslu-
kostnaðurinn og vísitalan mundu
liækka. Afleiðingin yrði meiri dýrtíð.
Með söluskattinum er hins vegar
sneitt framhjá þessum áhrifum ríkis-
teknanna á dýrtíðarvísitöluna. Dýr-
tíðarvísitalan er reiknuð eftir sölu-
verði varanna áður en söluskatturinn
er lagður á þær. Það er einn megin-
munurinn á sölusköttunum, sem
tekjulind ríkisins, og vörutollum, sem
tekjulind. Vörutollarnir reiknast með
verðlaginu, þegar verðlagsvísitalan er
reiknuð út; söluskatturinn reiknast
ekki með verðlaginu, þegar verðlags-
vísitalan er reiknuð út.
Vinsœll skattur.
Skattar og tollar eru alltaf óvinsæl-
ir. Hjá því verður ekki komizt. Skattar
og tollar geta þó orðið mismunandi
óvinsælir: einn óvinsælli en annar.
Söluskatturinn í Bandaríkjunum er
einn af þeim sköttum, sem nýtur
minnstra óvinsælda: hann er tiltölu-
lega vinsæll skattur, miðað við önnur
opinber gjöld.
Ástæðurnar fyrir vinsældum sölu-
skattsins eru margar. Ein er sú, að
fólki finnst það ekki vera að borga
skatt, þegar það borgar kaupmanni
eða kaupfélagi lítinn hundraðshluta
af heildar-vöruupphæðinni í hvert
skipti, sem það fer í búð. Önnur er
sú, að söluskatturinn hefur ekki í för
með sér eins mikið skattinnheimtu-
bákn og aðrir skattar og tollar. Sú
þriðja er, að Bandaríkjamenn vita, að
söluskatturinn hefur átt einn þátt í
að halda dýrtíðinni niðri þar í landi
VEÐURSTOFAN
(Framhald af bls. 34)
mikil hún er. Það eru sjálfsagt ekki
margir, sem vita það fyrr en nú, að ef
jarðskjálfti verður austur í Japan, eða
í ríkjum soldánanna í austurlöndum,
þá skelfur þráður í kjallara Sjómanna-
skólans á Rauðarárholti og ritar með
kolastriki tilkynningu um jarðskjálft-
inn á handrit veðurstofunnar.
En samt er langt í land, þar til
veðurstofan fær ráðið yfir vindi og
regni, og ef það einhvern tíma yrði,
myndi það verða ennþá vanjrakklátara
starf en nú að vera veðurfræðingur,
því að þá myndu sumir óska eftir
regni, er aðrir vildu þurrk, aðrir
storm, er einhver vildi logn, og þeir
væru jafnvel til sem vildu myrkur, er
aðrir vildu sól.
FISKITJÖRNIN MÍN
(Framhald af bls. 51)
„Flytja seiði í hana?“ Eg hlæ að
spurningunni. „Nei dettur það ekki
í hug.“
Þegar gesturinn hefur svo fiskað
hálfan dag, í tjörninni minni, er hann
vanur að segja:
„Það gerir raunar ekkert til, að sil-
ungurinn hefur ekki bitið á hjá okk-
ur. Við höfum átt hér dásamlegan
dag, þrátt fyrir það.“
Og þannig er það. Blekkingin er hér
höfuðatriðið. Og hversu oft er því ekki
þannig farið í lífinu? Það er hugsunin
um hlutinn, sem meiru varðar en hlut-
urinn sjálfur. Þess vegna þarf enginn
silungur að vera til staðar, þar sem
flugunni er kastað. Engin akurhæna,
þegar farið er á akurhænsnaveiðar. Að-
alatriðið er, að því sé trúað.aðeitthvað
muni fást á öngulinn, og að akurhæn-
an muni sækja í kornið.
Þegar sumri lýkur flyt eg aftur inn
í borgina, og klúbbnum höldum við
áfram að veiða allan veturinn. Við fá-
um þó nokkra stóra á öngulinn og
drögum þá í land en þeir allra stærstu
sleppa frá okkur. Við fáum tvo — í
einu; stundum meira að segja þrjá
urriða í einu. Og eg minnist fiskitjarn-
arinnar minnar, sem nú liggur svo
dökk inni á milli blaðvana trjánna.
Hún hefur sannarlega veitt vinum
mínum margar gleðistundir.
Þ. F. þýddi.
60