Samvinnan - 01.10.1967, Blaðsíða 47
sér á gangstéttarkaffihúsum erlendis og
virt fólkið fyrir sér með þetta í huga.
Daninn stillti þrífætinum á stéttina og
skrúfaði vélina fasta, horfði nokkrum
sinnum í augað, færði fjarlægðarstillinn
og skipaði síðan konu sinni að halda af
stað. Hún átti að ganga yfir að hraun-
inu, þannig næði hann ströndinni og
vatninu, landslagið væri aðalatriðið
núna. Hún átti að ganga eins og hún
vissi ekki af vélinni, snúa í hana baki og
virða landslagið fyrir sér eins og hver
annar ferðamaður. Bara eins og hver
annar ferðamaður sem væri ekki verið
að kvikmynda.
Konan hikaði og leit á íslendinginn.
Hann þóttist sjá að hún væri mótfall-
in nærveru hans, en þegar maður henn-
ar endurtók skipun sína hélt hún af
stað og Daninn byrjaði að kvikmynda.
Hún gekk treglega og var þvinguð í lima-
burði. Samt leyndi sér ekki fallegur vöxt-
ur hennar. Hún var í víðu pilsi sem náði
niður fyrir hnésbætur. Hann var van-
ur að sjá styttri pils á skrifstofunni. Þeg-
ar konan kom að hraunjaðrinum stanz-
aði hún en sneri sér ekki við. Vélin hætti
að suða og Daninn bjóst til að færa sig.
íslendingurinn tók þrífótinn til þess að
færi ekki milli mála að hann ætlaði að
hjálpa til og Daninn lét sér vel líka. Þeir
gengu að hraunjaðrinum þar sem konan
stóð. Hann gat ekki fylgzt með svipbrigð-
um hennar meðan hann hjálpaði manni
hennar að skorða þrífótinn. Daninn vildi L
setja hann niður í hrauninu og það var
erfitt að festa hann. Hraunið var gamalt
og gróið, grassvörðurinn leyndi holóttu
grjótinu og þeir urðu að þreifa fyrir sér
með höndunum áður en þeir fundu slétta
undirstöðu. Þegar hann leit upp sá hann
að hún hafði fært sig fjær; hún hafði
gengið lengra inn í hraunið á átt frá
ströndinni án þess að láta sig skipta
bjástur þeirra við þrífótinn. Hún beygði
sig niður; úr þessari fjarlægð fékk hann
ekki greint hvort það var hraunsteinn
eða gróður sem hún hugði að. Svo sett-
ist hún á stein og Daninn kallaði að þetta
væri fyrirtak. Nú ætti landslagið að vera
í baksýn og hann ætlaði að kvikmynda
hana í hrauninu. Konan svaraði engu.
Það var eins og hún vissi ekki af kvik-
myndavélinni og íslendingnum virtist
hún ekki lengur andvíg nærveru hans.
Yfir mynd hennar í hrauninu hvíldi fjar-
rænn blær líkt og væri hún horfin burt.
Öll tregða var horfin úr fari hennar og
hreyfingar hennar þegar hún lyfti hend-
inni til að strjúka hárið frá kinninni
voru mjúkar og þokkafullar. Einmitt
svona hlaut hún að vera þegar hún var
ein, þegar hún var komin í veizlukj ólinn
stundina áður en hún hélt út úr húsi og
lyfti handleggnum til að lagfæra hárið
eða kannski þegar hún var að búa sig
í svefn. Þá sat hún svona í síðum næfur-
þunnum náttkjól og lyfti hendinni til
að bursta hárið og úti var vetur og myrk-
ur og hún var að hugsa um þennan dag
á síðastliðnu sumri þegar hún sat á
hraunnibbu úti á íslandi og á ný sá hún
fyrir sér ströndina og landið og vissi alla
tíð af augum hans, vissi að hann fylgd-
ist með þegar hún lyfti handleggnum til
að strjúka hárið frá kinninni og skyndi-
lega stóð hún upp og kom gangandi í
áttina til hans. Furðu örugglega bar hún
fyrir sig fæturna í ósléttu hrauninu og
hann fór að hugsa um hvort hún hjólaði
í svona síðu pilsi úti í Kaupmannahöfn.
Og mynd frá fyrstu dvöl hans í Kaup-
mannahöfn skaut upp í huga hans. Hann
stóð á krossgötum breiðstræta og beið
þess að skipti ljósum. Bílar, sporvagnar
og reiðhjól þutu hjá og í augum íslend-
ingsins, sem var nýkominn úr fámenn-
inu, var umferð stórborgarinar alger
óreiða. Þó vissi hann að hún sætti regl-
um sem hann reyndi að lesa út úr því
hvernig stjórnendur farartækjanna
skiptu um akreinar og hvernig þeir vör-
uðust árekstra, já, kannski umfram allt
það hvernig þeir komust hjá árekstrum.
En hvenær sem hann þóttist hafa höndl-
að einhverja reglu smaug hún úr greip
hans aftur og honum fannst óhugsandi
að hann sjálfur næði nokkurn tíma þeirri
leikni að geta smeygt sér inn í slíka
umferð. Þá sá hann skyndilega hvar reið-
hjól hlóðust upp við gatnamótin hinum
megin. Þau fremstu stönzuðu, öðrum var
rennt upp við hlið þeirra og að baki sást
í enn fleiri unz komin var heil breiða af
reiðhjólum. Hann varð bergnuminn af
þessari sýn og það hvarflaði að hon-
um, að sér hlyti að hafa missýnzt, svona
mörg reiðhjól gætu ekki verið þarna
samtímis. Svo áttaði hann sig á því að
ljósum hafði þegar skipt og þess vegna
höfðu reiðhjólin staðið kyrr. Hann hrað-
aði sér út á götuna en varð of seinn,
ljósum skipti á ný og út undan sér sá
hann hvar reiðhjólin fóru á hreyfingu,
fylkingin stefndi á hann, þar sem hann
stóð á götunni miðri, háttbundnum hæg-
um hreyfingum lyftist hún og féll eins
og flóðalda sem þá og þegar mundi skella
yfir hann og færa hann á kaf. Hann tók
að hlaupa.
Stopp.
Konan stanzaði á götunni.
Bliv som du er, sagði maður hennar.
Og íslendingurinn tók ósjálfrátt að
leggja þessa setningu út á móðurmáli
sínu. Vertu kyrr. Eða: vertu eins og þú
ert. Eða bara: vertu. Fegurð konunnar í
hrauninu var óumdeilanleg og framandi.
Þannig ætlaði maður hennar að sýna
hana síðar í vetur á stóru hvítu tjaldi.
Hann ætlaði að sýna hana eins og hún
var. Og meðan vélin suðaði í eyrum hans
sá hann fyrir sér þetta hvíta auða tjald.
Skyndilega rankaði hann við sér í þögn.
Vélin var hætt að suða. Spurn lá í loft-
inu.
Hann leit af einu á annað og konan
endurtók spurninguna:
Viljið þér ekki vera með? . . . Á film-
unni?
Orðlaus starði hann í augu þeirra.
Ósjálfrátt tók hann eitt skref aftur og
varð fótaskortur í hrauninu. Steinnibba
skarst inn í hold, sársaukinn skar vit-
und hans og stóð í honum eins og fleyg-
ur meðan hann reyndi að hörfa með
virðuleik í ósléttu grjótinu.
(Febr. '67)
47