Andvari - 01.06.1959, Side 47

ANDVARI
YFIR FLJOTIÐ
45
lánlausri Kaupinhafnar reisu sinni og vetursetu þar úti. I öðru lagi, að Breiða-
hólsstaðurinn, eitt bezta brauðið í Skálholtsbiskupsdæmi, skyldi nú ekki betur
gelast honum en raun bar vitni. Hann hafði þrásinnis vikið skriflega að þess-
um sökum við prófastinn, síðast nú á umliðnu voru, 7. maí 1726, þar sem
bann kvað svo á að nú mætti ekki öllu lengur dragast að finna ráð til að losa
bann úr þeim skuldum, sem bann sífelldlega væri í sín eyru og annarra
klagaður fyrir vanskil á og gerðu áliti hans mikinn trafala. Sérdeilis hvimleið
væri sú sex ára gamla skuld, sem hann stæði í við ekkjufrú Gróu Tómasdóttur
í Laugardælum. Stakk nú upp á að lána honum úr eigin sjóði þá 40 ríxdali,
scm maddama Gróa ætti hjá honurn, og greiða henni þá gegn veði í jörðinni
Hagbjarnarholti í Landsveit, sem hann kvaðst ei betur vita en Þorleifur væri
enn eigandi að, þó annað kynni raunar að vera á orðið.
I svarbréfi Þorleifs voru biskupi þökkuð góð ráð og föðurleg umhyggju-
semi, en á Flagbjarnarholt eða veðið var hvergi minnzt.
Að veturnóttum fór enn hréf á milli biskups Jóns Árnasonar og prófastsins
í Rangárþingi, ekki um peningamál og skuldaskil þessu sinni, heldur siðferðið
undir Eyjafjöllum. Þetta var áhrærandi Símon hónda í Mið-Mörk, sem sam-
kvæmt biskupsins úrskurði sveitrækur átti að verða vegna fylgikonuhalds, en
að öðrum kosti afsala sér fylgikonunni og fela prófastinum að finna henni
þann dvalarstað, sem tryggði fullkominn aðskilnað þeirra. En nú hafði biskup
sannspurt, að í þessu máli hefði prófastur enn ekki látið til sín taka, svo sem
var þó hans heilög skylda. Þykir biskupi, sem von er, kenna úrskurðar- og
röggsemdaleysis hjá prófasti, að skera ekki úr því, hvort þeirra skuli burt víkja
af heimilinu, bóndinn Simon eða frilla hans. ,,Og ósælar eru þær sýslur á
hverjum ekki kann jafnt þetta og því um líkt að leiðréttast."
En nú ekkert svar frá Þorleifi Arasyni, og tíminn líður, og millum hátíða
skrifar biskup enn prófasti sínurn áminningarbréf í þyngra lagi: að hann hlífi
ekki lengur því vonda illgresi syndarinnar, sem rótum hafi skotið og upp-
vaxið á akri hans, heldur ríði nú þegar í Mið-Mörk og uppræti það.
II.
„Einhvern enda verður þetta að taka, þennan veg eða hinsegin, þó ekki
væri til annars en stoppa þessa hvíldarlausu bréfagerð."
Með svofelldum orðum byrjar Þorleifur Arason drottinsdag 12. janúar anno
1^27, og reisir þungt höfuð frá kodda og skimar um htinn glerugg á suður-
stafni. Dimmur morgunn hreytir regndropanunr á rúðuna, hlákan stendur enn.
„Að sjálfsögðu eru þau sek, skötuhjúin," tautar maðurinn um leið og
hann fleygir sér út af á ný, „ekki ber ég á móti því, — og þó svo sem ein dúfa