Andvari - 01.06.1959, Blaðsíða 84

82
IIANNHS PÉTURSSON
ANDVAHI
Hermann Pálsson: Þjóðvísur og
þýðingar (Heimskringla).
Hermann Pálsson í Edinborg hefur
við og við á undanförnum árum birt
frumkveðin og þýdd ljóð eftir sig í Tíma-
riti Máls og menningar. Vandað málfar
einkenndi þann kveðskap. Þá hefur hann
einnig sent frá sér skemmtilega bók um
Suðureyjar (Söngvar frá Suðureyjum,
1955), þar sem er að finna allmargar
þýðingar.
Hin nýja bók Hermanns flytur tuttugu
frumort Ijóð, sem hann kallar þjóðvísur,
og sautján þýðingar úr írsku, gelísku og
miðaldaensku.
Frumort ljóð Hermanns eru ekki sér-
lega frumleg eða merk, en vel orðuð.
Hann yrkir mest um veðrabrigði, árs-
tíðirnar og landslagið. Þau eru allkeim-
lík hinum þýddu ljóðum, má vart á
milli sjá, hvað sé hvað. Svipur bókarinnar
er því nokkuð einhæfur, en jafn, og
þokki hvílir yfir öllum ljóðum hennar.
Eitt hið skáldlegasta hinna frumortu
ljóða heitir Uvi írskt þjóðkvæði:
Haustblíð sól er horfin mér,
liélu slær á skjáinn.
Kaldur gustur fram hjá fer,
falla vetrarstráin.
Huga minn í burtu ber
beiskjusæta þráin.
Út er kulnuð aringlóð.
ísahöin á legi.
Lækur þylur angursóð.
Yndið mitt ég þreyí.
Hunang vex í hennar slóð
á hrímgum vetrardegi.
Skemmtilegustu þýðmgarnar eru úr
gelísku. Þar má nema hjartslátt alþýð-
unnar, og kvæðin eru furðu nýtízkuleg
að byggingu.
Ég veit ekki, hvort Hermann Pálsson
gerir nokkurt tilkall til þess að flokkast
með skáldum, enda bera frumkveðin ljóð
hans ekki vitni þess, að honum búi margt
í hug sem skáldi, heldur benda til hins,
að vera ort til hvíldar frá fræðimennsku.
Sem slík eru þau góð.
íslenzk Ijóð 1944—1953, Gils Guð-
mundsson, Guðmundur Gíslason Haga-
lín og Þórarinn Guðnason völdu kvæðin
(Menningarsjóður).
Bókaútgáfa menningarsjóðs hefur hafið
útgáfu á ljóðasöfnum, sem eiga að koma
út á tíu ára fresti og geyma úrval úr
ljóðum, sem ort eru á áratugnum fyrir
útkomu hverrar bókar. Þessi hugmynd cr
í senn þörf og skemmtileg. Þeir, sem
ekki eiga þess kost að fylgjast jafnóðum
með því, sem gerist í ljóðagerð okkar,
fá hér í hendur gott sýnishorn af kvæð-
um helztu samtímaskálda og nokkra yfir-
sýn yfir sérkenni þeirra. Hinir, sem ekk-
ert láta fram hjá sér fara af því, sem
skáldskaparkyns er, hafa hér í einni bók
þau kvæði, sem sennilegt er, að oftast
sé gripið til, handhægt úrval þeirra nýju
kvæða, sem menn lesa oftar en einu
sinni.
Fyrsta bókin í flokki þessum tókst vel,
og er það fyrst og fremst að þakka þeim,
sem völdu kvæðin. Þó mætti ef til vill
fetta fingur út í úrval úr einstaka skáldi,
eins og alltaf er við að búast, t. d. er ég
ekki frá því, að skipta hefði mátt um
eitt eða tvö af kvæðum Guðmundar
Böðvarssonar og setja önnur í staðinn.
Sum skáldin eru mjög léttvæg, borin
saman við þau, sem þyngst eru á met-
unum, og hafa kvæði þeirra lítið gildi
fyrir bókina að öðru leyti en því, að sá
þverskurður, sem hún sýnir af Ijóðagerð
íslendinga 1943—’53, verður sannari.
Lærdómsríkt er að fletta þessu ljóða-
safni. Hér eru skáld á öllum aldri, hið
elzta (Halldór Helgason) fætt 1874, þjóð-