Andvari - 01.01.1997, Page 98

96
AÐALGEIR KRISTJÁNSSON
ANDVARI
Þorsteinssonar og Rasks, en hveitibrauðsdagarnir voru tæpast liðnir þegar
fyrstu skuggarnir gerðu vart við sig með sjúkleika konunnar. „Hennar líf
og heilsa er mér nú kærari en mitt eigið; - hún er svo góð og elskuverð að
það jafnvel yfirstígur þá von og trú er eg áður hefði getað haft í sjálfu til-
hugalífinu,“ skrifaði hann Rask 8. desember 1821.57 Það urðu Finni sár von-
brigði að þeim varð ekki barna auðið eins og fram kemur í bréfi til Bjarna
18. ágúst 1822 þegar Finnur óskar honum til hamingju með að hafa eignast
son. Það kom fyrir ekki þó að Magnús Stephensen óskaði honum „ánægju
og heilla og blómlegs hjónagróðurs með framsprettandi sumars blómstr-
um!“ í bréfi 5. mars 1822 og sendi honum „vöggusvæfils dúnhnoðra“ með
bréfi 2. ágúst 1823.58
Sjúkleiki konu Finns var geðrænn eins og fram kemur í bréfum hans.
Læknar ráðlögðu að hún skyldi dveljast utan borgarmarka að sumrinu.
Veikindi hennar ágerðust fremur en hitt þrátt fyrir að flest væri reynt sem
bætt gæti heilsu hennar. Finnur talaði um „melankólíska geðveiki og vissar
ideas fixas“, í bréfi til Bjarna Þorsteinssonar 21. mars 1836.59 Sambúð þeirra
endaði með að konan fór frá Finni vorið 1836. Hann skrifaði Bjarna Thor-
arensen þessi tíðindi 23. maí s. á. og sagðist svo frá hún hefði „sagt í sundur
hjónabandssamveru um sinn“ þann 16. maí og flust búferlum til Fredens-
borgar. „Aungvu að síður álítur hún mig sem sinn besta vin og eg hana fyr-
i[r] mína trúföstustu vinkonu, - en því þyngra fellur mér líka skilnaður-
inn“.60
Ekki þarf að draga í efa að skilnaðurinn hefir lagst þungt á Finn þó að
hann hafi ekki mörg orð um það. I bréfi sem Grímur Jónsson amtmaður
skrifaði honum 16. desember 1836 kemur fram að Finnur þjáðist af svefn-
leysi.61 í bréfi til Bjarna Þorsteinssonar 29. september 1836 vék Finnur að
einkamálum sínum á ný og greindi frá því að Jóhanna, systir konu hans,
hefði gengið í hjónaband og faðir þeirra boðið honum í brúðkaupið með
mjög vinsamlegu bréfi. Finnur þekktist ekki boðið og sagði í framhaldi af
því:
[. . .] sú er ein mín huggun að skilnaður þessi ekki hefur ollað mér óvináttu frá nein-
um, - og mun það líklega orsakast af því að kona mín ann, og hefur alltíð unnt mér
sannmælis. Hún hafði vissulega svo margar dyggðir og svo skarpt mannvit, að sökn-
uðurinn ekki gat annað en orðið mér þungur. Þó þankar mínir nú séu rólegir, hefi eg
samt fengið einskonar óbeit á veröldinni og veraldarlífinu, svo að eg, þegar tækt er,
krýp í sjálfs míns kofa, eins og snigillinn. Þó er hér senn ekki lengur sætt (að sitja),
því bráðum flyt eg mig (eins og þú í fyrra) í Klausturstrætið, á ská við þinn bústað þá,
fyrir[r] neðan Grábræðrastrætið (nær Vimmelskaftinu) í garð glermeistarans, á lta
sal; þó flutningsvegurinn ekki sé langur fæ eg þó nóg stúss við umbúning og niðurröð-
un á skruddum og skjölum. Verst er að minn, að kalla nýi (réttara afturgengni) hús-
hagur er aftur orðinn brjálaður.62