Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1954, Blaðsíða 69

Andvari - 01.01.1954, Blaðsíða 69
ANDVARI Herútboð á íslandi og landvarnir íslendinga 65 og byggðist, er allra handa vopn hafa átt og haft, sínum böm- urn og erfingjum eftir sig leift og látið, með hverjum þeir hafa sig, sínar kvinnur og böm og góz fyrir ágangi og yfirburðum annara þjóða verndað og varðveitt“. Þá eru tekin dæmi frá fyrri öldum, er landsmenn vom búnir vopnum til landvarnar og jafnvel konungar voguðu ekki að ráðast á landið, og önnur dæmi frá síðari tímum urn þá smán og tjón, er menn hafi sökum vopnaleysis orðið að þola af útlend- um ránsmönnum, síðast á Vestfjörðum fyrir þremur árum. Kon- ungur er lofaður mjög fyrir vopnasendinguna, er sýni umhyggju hans fyrir vörnum landsins, og engum konungi hafi áður farizt svo náðarsamlega við Islendinga. Þetta verk konungs hefur senni- lega gert það að verkum, að í dóminum er jafnvel gert ráð fyrir að leggja málið fyrir konung og ríkisráð Danmerkur, ef íslend- ingar sjálfir telja sig ekki fá yfir það tekið. Meðal fjögurra höf- uðatriða, sem sé nauðsyn allra landa, er talin vemd og varð- veizla síns föðurlands og er þá komið að því, hvernig skipað skuli um almennar varnir landsins og það rakið allnákvæmlega. Hreppstjóri skyldi skrá alla vopnfæra menn og vera herstjóri í hreppi sínum, en sýslumaður herstjóri sýslu sinnar. Umboðs- rnaður konungs átti að stýra liði eða annar í hans stað, er bezt væri til fallinn. Hver maður skyldi kosta sig sjálfur meðan hann væri í herþjónustu. Allir vopnfærir rnenn í landinu skyldu eiga vopn og verjur eftir efnahag og samkvæmt því tiltekið, hver vopn hverjum væri skylt að eiga. í dóminum var svo að lokum ákveðið, að honum skyldi skotið til Alþingis. Það hafa menn fyrir satt, að þessi dómur hafi aldrei verið kigður fyrir Alþingi, því að þess sjást hvergi merki að svo hafi verið gert. Hvað valdið hefur, verður ekki vitað með vissu, en astla má að þau sömu öfl, sem fengu vopnin afdæmd og brotin, bafi verið hér að verki. Vopnaburður íslendinga var hvorki til bagsmuna fyrir konung né kaupmennina, sem leyfi höfðu til verzlunar. Viðhorf konungsvaldsins til þessa máls mun réttilega koma fram í bréfi Kristjáns IV. frá 1615 í tilefni af ránum út- 5
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.