Andvari - 01.01.1953, Side 73

ANDVARI
Þættir um kjör verkafólks á síðara hluta 19. aldar
69
í tjöld. ViS sváfum alveg eins vel úti, karl og kona, síðara hluta
næturinnar. Hér vissum við, að við vorum á takmörkum stödd.
Hér, á syðri bakka Hvítár, höfðum við kastað okkar meðfædda
þreytu- og deyfðarhjúp. Að morgni lá leiðin yfir Hvítá og svo
var haldið sem leið lá norður á heiðar þær, sem aðskilja Suður
land og Norðurland. Við héldurn hópinn þann dag til kvelds,
en næsta morgun tók leiðir að skilja. Þessa nótt var tjaldað í
svonefndum Hvannamó. Þeir, sem ætluðu í vestursveitir Húna-
vatnssýslu, sneru á Víðidalstunguheiði, til Víðidals. Aðrir lögðu
á Grímstunguheiði, niður í Vatnsdal, Þing og önnur byggðarlög
um miðbik sýslunnar. Kúluheiði fóru þeir, sem ætluðu í austur-
sveitir Húnavatnssýslu, eða lengra norður, svo sem í Skagafjörð.
Var þá komið að Blöndu að kveldi dags og vanalega legið við
ána um nóttina, því að morgni var minna í henni.
Eftir fjögurra daga ferðalag héðan og norður í Húnavatns-
sýslu var svo hver og einn kominn á sinn bæ, þar sem hann
ætlaði að dvelja sumarlangt. Þeir, sem lengra fóru, voru lengur
á leiðinni, 5—6 daga. Var nú tekið til heyvinnu og stóð hún
oftast 9 Zi viku, lengst 10 vikur. Ég gat þess áður, að öllu sunn-
lenzku fólki þótti skemmtilegt að fara norður í kaupavinnu. Þótti
mannsbragur að því að vera vel metinn í slíkum vistum og koma
aftur ráðinn hjá þessum og þessum stórbónda í Húnavatnssýslu
næsta sumar, þó þar væri talin vinnufrekja í meira lagi. Er og
ekki fyrir að synja, að svo væri sums staðar, en þar sem ég þekkti
til og reyndi sjálfur, var daglegur vinnutími þó ekld lengri en
12—13 tímar, þar sem lengst var staðið á, og þetta þótti okkur,
þolnum og þjálfuðum mönnum, ekki nema hóflegt vinnulag,
þegar þess var gætt, að alls staðar var fæði gott og fullur svefn
hverja nótt, en umsamið kaup vel af höndum greitt, og aldrei
unnið á sunnudögum. Þá efa ég það heldur ekki, að það voru
holl viðbrigði frá sunnlenzku saggalofti, svefnlausum nóttum
og 18—20 tíma vinnu á sólarhring, stundum meira — en þeirri
vinnu á sjó og landi og litlum svefni fylgdi oft ónógt og óreglu-
legt fæði — að vinna við heyverk í 9—10 vikur. Og enn má telja