Andvari - 01.01.1941, Page 33

andvahi
Ályktanir Alþingis vorið 1941
29
ingar megi alls ekki frestast lengur en í fjögur ár. Það eitt
fær staðizt að fresta þeim á meðan ástæður frestunarinnar
eru fyrir hendi, hversu lengi sem það verður, og láta þær fara
fram jafnskjótt sem þær ástæður eru úr sögunni, hvort sem
þess verður lengur eða skemur að bíða.
Loks skal á það bent, að þar sem Alþingi hefur tekið sér
’vald til að fresta kosningum, er rétt, að það ákveði og, hve-
nær þær megi fram fara, og leiðir af því, að um sinn er þing-
íofsréttur handhafa konungsvalds úr sögunni.
III.
Eftir hernám Danmerkur varð Island, hinn 10. apríl 1940,
nð taka í sínar hendur að öllu leyti meðferð utanríkismála
og landhelgisgæzlu og flytja handhöfn konungsvalds inn í
landið, allt að svo stöddu eða til bráðabirgða. Allar brutu
þessar ákvarðanir ýmist gegn orðalagi sambandslaga eða
stjórnarskrár, og var þó réttmæti þeirra af engum dregið í efa.
Þá er ljóst varð, að stríðið mundi standa langa stund, sáu
nienn, að eigi varð látið sitja við þá bráðabirgðaskipun, sem á
þessum málum var gerð vorið 1940. Urðu menn þá um skeið
eigi alls kostar sammála um, hvað til bragðs skyldi taka.
Menn greindi þó eigi framar á um takmarkið: Algert frelsi
og fullveldi íslands. Heldur þótti sumum sem varhugavert
væri að gera úrslitaákvarðanir í þessu efni, á meðan erlendur
her væri í landinu og frelsi landsins þvi skert með enn al-
varlegra hætti en sambandssamningi þeim, sem ætlunin var
að losna við. Þeir, sem svo litu á, töldu m. a. hættu á því,
oð lítið marlc yrði tekið á þeim samþykktum, er gerðar væru
meðan svo stæði, enda viðbúið, að þær yrðu raktar til stór-
veldis þess, sem hér hefur her, og einmitt þess vegna óvirtar af
ondstæðingum þess. Ef ráða ætti málinu til lykta á meðan svo
slæði, væri þess vegna öruggast, ef eigi ætti að stefna því í voða,
«ð leita áður samþykkis helztu stórvelda, sem ætla mátti, að það
létu sig skipta. Aðrir töldu þvílíkt hik aftur á móti stórhættu-
legt. íslendingar yrðu að nota öll tækifæri, sem að höndum
b*ri, til að losa sig úr leifum hinna fornu ófrelsisfjötra. Þess