Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1941, Side 81

Andvari - 01.01.1941, Side 81
andvari Málbótastarf Báldvins Einarssonar 77 IV. í formála þriðja árgangs Ármanns talar Baldvin um, hve „ljótt það sé að vera dönskuskotinn“, þótt mörgum þyki það „hinn rnesti frami“, en síðan hætir hann við: „og eins þótti mér í ungdæmi minu, því ég vissi þá eigi betur“. Það er litlum vafa bundið, hvenær Baldvin fór að skiljast, að lítill frami væri í því að sletta dönsku. Þeir Sveinbjörn Egilsson og Hallgrímur Scheving, sem voru ltennarar hans í Bessastaðaskóla, hafa hreytt viðhorfi hans við því máli. Áhrif þessara gagnmerku málbótamanna á Baldvin Einarsson verða nú hvorki rnetin né mæld í einstökum atriðum, en víst er um það, að þau hafa verið mikil og haldgóð. í Bessastaða- skóla hefur Baldvin einnig orðið fvrir óbeinum áhrifum frá Rask. Þá hefur starf málbótamanna 18. aldar drjúgum orkað á Baldvin og orðið honum hvatning til dáða. Víða verður þess vart í Ármanni á alþingi, hvilíkar mætur hann Ihefur haft á Eggert Ólafssyni. Hann lætur t. d. prenta allan Búnaðarbálk í l’yrsta árgangi ritsins, •— Rit Lærdómslistafélagsins telur hann og í röð heztu hóka á íslenzku máli, en í þeim var einmitt fylgt málbótastefnu þeirri, er Eggert hafði markað. Eggert Ólafsson hafði bent á, að þjóðir þær, sem breyttu siðum og máli eftir öðrum þjóðum, gerðust brátt hverflyndar og þróttlausar og týndu sjálfum sér að lokum. Baldvin Einars- son skildi til fullnustu liin beizku sannindi þessara unnnæla. Málspilling var ekki einungis þjóðarskömm, heldur og beinn þjóðarvoði. Þess vegna segir hann: „Það væri hin mesta skömm, ef vér týndum móðurmálinu, þessum gimsteini, sem forfeðurnir hafa nú varðveitt í landinu lengur en um 900 ár og eftirlátið afkomurunum til ævinlegrar minningar urn upp- 1-una þjóðarinnar og hennar forna heiður. Er afturför í tungu- Biálum jafnan samfara afturför í hugarfari og velgengni sjálfra þjóðanna, þeirra er á þau mæla'*.1) Á öðrum stað í ritinu kveður hann veraldarsöguna sýna, að sú þjóð, sem 1) Ármann I., 10.—11. bls.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.