Andvari - 01.01.1915, Blaðsíða 94

86
Um búreikninga
una. Jeg álít að ekkert geti kent mönnum eins vel
að búa og glöggvir og ábyggilegir búreikningar.
Þeir sj’na bóndanum ekki að eins hvar hann er að
græða eða tapa, og hversu mikið það muni vera.
Þeir sýna honum líka ef þeir eru í góðu lagi á
hverju hann græðir og á hverju hann tapar. Bú-
reikningarnir geta sannfært mann um það, hvort að
ýmsar gamlar búskaparvenjur eru rjettar og gagn-
legar eða rangar og skaðlegar, og hvort að ný til-
högun á einu eða öðru er til hagsbótar fyrir hónd-
ann eða ekki. Fæst af þessu verður rannsakað til
hlýtar öðru vísi en með reikningsfærslu — með bú-
reikningum.
Af því að bændur hafa almenl svo sem enga
reikningsfærslu í húskapnum, þá hafa margir ógreini-
lega og jafnvel ranga hugmynd um ýmislegt sem
heíir þó mikil áhrif á hag bóndans. Sumir hafa t.
d. óljósa hugmj’nd um það hvað fæði fólksins kost-
ar. Jeg hef jafnvel lieyrt suma hændur telja fæðið
lítils virði. Þetta má líka meðal annars sjá á því
að þegar sumir bændur eru að tala um kostnaðinn
við fólkshaldið, þá er það einkum kaupið sem þeir
setja fyrir sig, en taka fæðið ekki til greina, þó að
það sje oft miklu meira eða jafnvel margfalt
meira virði en kaupið. Margir telja 70—80 kr. nóga
meðgjöf með 3—10 vetra gömlu barni, þó að fram-
færi þess með fötum kosti ekki xninna en 170 kr. ef
vel á að fara um barnið. Búreikningarnir mundu
breyta skoðun bænda í þessu og mörgu íleiru.
Fjöldi bænda veit ekki hvorl þeir græða eða
tapa á kúnum, nje hver munur er á góðri kú og lje-
legri. Þeir vita það ekki sumir að ónýt kýr er
þyngsla ómagi, og að væn kýr er bjargvættur í húi.