Andvari - 01.01.1915, Síða 96

88
Um búrcikninga.
hvað maður á skuldlaust. Gjöri maður svo þetta á
sama tíma árin eftir, þá sjest, hvort að skuldlaus eign
hefir vaxið eða minkað. Ef eignin hefir aukist hefir
maður grætt, en hafi hún minkað, hefir maður tapað.
Þetta mun sumum ykkar finnast liggja í augum uppi.
Þetta er þó ekki nóg til að sýna hvernig búskap-
urinn hefir gengið. Þó að bóndinn gæti sjeð á þessu
hvort liann er að græða eða tapa, þá veit hann ekki
hverju gróðinn er helzt að þakka eða hverju tapið
er að kenna, og bóndanum er þó áríðandi að vita
það. En þar að auki gelur vel verið að bóndinn hafi
ekki grœtt þó að handbœrar eigur hans hafi vaxið og
að hann hafi ekki tapað þó að handbœrar eigur hans
hafi minkað. Skeð getur að bóndinn hafi i fyrra til-
fellinu komist í skuld, þó liann taki ekki eptir því í
síðara tilfellinu, hafi hann lagt fje i sparisjóð, þó
engin sje sparisjóðsbókin í skúfl'unni. Skal jeg nú
reyna að sýna þetta með dæmi:
Árni og Bjarni skrifuðu nákvæmlega upp og virtu
allar eigur sínar í næstliðnum fardögum. Átti Árni
3900 krónur skuldlaust, en Bjarni átti 4000 kr. skuld-
laust. Nú búa þeir báðir þetta ár, og í fardögum í
vor telja þeir aptur saman eigur sínar, og gjöri jeg
ráð fyrir að Árni eigi þá 4000 kr. skuldlaust, en
Bjarni ekki nema 3900 kr. Árni á nú eptir þessu
að hafa grætt 100 kr. en Bjarni tapað 100 krónur.
En nú skal jeg segja ykkur hvernig ástæður
þeirra voru. Árni var ómagalaus og kostaði engu til
húsa eða jarðabóta þetta ár. Hann hefir þvi í raun-
inni komist í dálitla skuld fyrir húsaleigu fyrir fólk
og fjenað, og þá skuld verður hann einhvern tíma
að borga, þegar að því kemur að byggja húsin upp.
Árni hefir því ekkert grætt, líklega tapað svo sem 50