Andvari - 01.01.1915, Page 145

Heimilishættir Eskimóa.
137
slíti sambúð. Og þegar ástir hafa tekist með hjón-
um eru þau miklu ástúðlegri hvort við annað og
nærgætnari en títt er hjá okkur. Hvort er nú betra,
að til hjúskapar sé stofnað af ást, eins og hjá okkur
er, eða að ástin takist með hjónunum þá fyrst er
þau hafa búið saman nokkra hríð, og haldist síðan,
eins og lijá Eskimóum? Það er eigi ólíklegt, að yrði
dæmt um það lilutdrægnislaust, mundi svarið fremur
þeim í vil en okkur.
Á Eskimóaheimili hefi ég aldrei heyrt stygðar-
yrði milli rnanns og konu, aldrei séð barni refsað né
gamalmennum sýnda ónærgætni. Alt fer þó fram með
reglu á heimilinu og næstum allir ferðamenn hafa
orð á því, hvað börnin séu háttprúð. Það mun að
nokkru leyti því að þakka, hvað Eskimóar meta jafn-
réttið mikils og hvað þeir yfirleitt láta sér það vel
líka að eiga alt hver með öðrum, að heimilishættir
þeirra eru slík fyrirmynd. En sennilegt er, að það
eigi og að nokkru leyti rót sína að rekja til þjóð-
skipulags þeirra, því þeir hafa ltomið á því skipu-
lagi hjá sér, sem mætustu menn okkar æskja helzt
fyrir okkar hönd, þótt enn sé það eigi annað en
draumur hugsjónamanna.
Flestir eru á eitt sáttir um það, að sameignar-
stefnan mundi lækna verstu mein þjóðskipulags okk-
ar »ef við værum óeigingjarnari« eða »ef hægt væri
að koma henni í framkvæmd«. En hún er hyrning-
arsteinninn í lífi Eskimóa. í landi þeirra er alt á
hverfanda hveli. Eitt hverfi hefir ef til vill alls nægtir,
en í næsta hverfi fæst ekki uggi úr sjó. Samvinnan
er því nauðsynlegt lífsskilyrði þeirra, og því er það,
að sá er þar talinn mestur maðurinn, sem miðlar
öðrum af eignum sínum meðan til vinst.