Vaka - 01.09.1929, Blaðsíða 98

224
JÓN JÓNSSON:
[vaka]
Það eru lil nokkuð mörg nöfn og heiti, sem varðveitzt
hafa alla leið framan úr forneskju og minna á söng,
þó vafasamt geti verið, hvað A þeim megi byggja. Egill
og fleiri ortu undir drápu 1 a g i , svo er fornyrðis 1 a g ,
togdrápu I a g og máske l'leiri, og svo síðar Lilju J a g og
ljúflings 1 a g . Öli benda þau til söngs. Klerkarnir voru
á verði og gættu þess, að menn væru eldíi að slremmta
slvrattanum og baka sér með þvi sálartjón. Þarf eklvi
annað en að minna á Jón luslcup Ögmundarson, er
þurlcaði goðanöfnin burtu úr viluidagaheitunum. Eddu-
lívæði og goðafræði voru eldíi leyfilega á hvers manns
vörum. Það þurfti höfuðlderlt hálærðan til að fást við
þessháttar, og vera óskemmdur af. Sem betur fór, átt-
um vér slíkan afhurðamann, þar sem var Sæmundur
prestur hinn fróði Sigfússon í Odda. Hann var svo vit-
ur og velmetinn, fyrir menntun sína í Svartaskóla, af
bæði lærðum og leikum, að hann gat óhræddur feng-
izt við hin fornu fi'æði. ÖU þjóðin trúði því, að hann
með lærdómi sínum gæti haft ráð Kölska í hendi sér og
gæti látið þennan óvin kristninnar gjöra fyrir sig fjós-
verkin, hvað þá heldur annað, ef því væri að skifta.
Sæmundar-Edda, bókin frá Odda, er vafalaust rétt
feðruð, þó því væri máske Htt á Iofti haldið af samtíð-
armönnuxn og næstu afkomendum, sem voru sumir há-
klerkar, eins og t. d. Páll biskup, að kirkjunnar þjónn
og sómi þjóðarinnar hel'ði fengizt svo mjög við hin
svörtustu og vanheilögustu fræði. Snorri Sturluson,
fóstri Jóns Loftssonar í Odda, stóð betur að vígi með
sína Eddu; hann varð aldrei klerkur og í meðvitund
manna líka aðallega sagnaritari og skáld. Ég minnist
á þetta, svona rækilega, af því, að ef tónlistin heiðna,
sérstaklega tvísöngurinn, hefði átt sína rihöfunda, sem
sagnfi’æðin þá Sæmund og Snorra, mætti ætla, að vér
ættum fleiri dýnnæta fjársjóðu geymda, til fróðleiks
og minningar um menningu forfeðra vorra. Vér getum
aðeins undrazt það, hversu geymin þjóðin hefir verið,