Vaka - 01.09.1929, Blaðsíða 7

[vaka]
GUÐMUNDUR FRIÐJÓNSSON.
133
samþýdd því, sem fyrir er“, sagði hann nýlega í
„Vöku“, og mun sú hugsun hafa ráðið aðferð hans.
Hann hefir því gert heimahagana að rannsóknarefni
sínu og yrkisefni hæði í samföstu máli og sundurlausu,
og bera verk hans I jósastan vottinn um það, hve skygn
augu hans hafa verið, og þó hafa það verið ástaraugu,
því að átthagaást hans er djúp og sterk, Hann hefir
snemma fundið þörf til að gera sér grein fyrir svip
sýslunnar sinnar. í Ijómandi fallegu kvæði um Þing-
eyjarsýslu (1897) hefir hann lýst henni, tjáð henni ást
sína og óskir henni til handa, og mega Þingeyingar
vel við una, ef þær óskir verða að áhrinsorðum. 1906
skrifaði hann í Eimreiðina grein, sem hót „Þingeyjar-
sýsla fyrir og um aldamótin 1900“, og er leitun á ann-
ari eins héraðslýsingu í bókmenntum vorum, ef hún er
nokkursstaðar. Þar er skarpleg athugun á mönnum og
málefnum, frjálsmannleg hreinskilni og leikandi and-
ríki, er hregður glampa yfir hverja síðu. Ef vér lítum
á fyrirsagnirnar í þessari grein: „Pólitík”, „Búskapur
og sveitalíf", „Réttardagurinn“, „Helgihald boðorð-
anna“, „Einkennilegir menn“, „Félagsskapur og skemt-
anir“ — þá höfum vér þarna nokkurn veginn yfirlit
yfir efnið í l'lestum sögum G. Fr. Og vér sjáum þarna
hilla undir ýmislegt, er síðar kemur í lifandi mynd-
um í sögum hans. Með því er ekki sagt, að hann hafi
tekið persónur sínar með húð og hári eða atvik öll
beint úr reynslu sinni eða úr sýslunni sinni, heldur
að þarna hafði hann drögin að því skaplyndi og þeim
atvikum ýmsum, er hann lýsir. Þegar hann segir með
aðdáun frá tveimur nafngreindum bændum í Þing-
eyjarsýslu, „sem hafa brotið sér veg með einyrkja-
höndum og klifið þrítugan hamar“, bætir hann við:
„Svona menn eru margir hér um slóðir, sem unnið
hafa viðlíka þrekvirki á sinn hátt, eins og þessir hænd-
ur. Eg get ekki rúmsins vegna nefnt þá. En ég dáist
að þeim og minnist þeirra í bænum mínum — bið